“Hey duyarsız halk! Eğer özgürlüğün bedelini bilseydin kaderin bugün ne kadar farklı olurdu! Bak, genç bir kadın olmama rağmen bu ölümü ve bunun gibi binlercesini göze alma cesaretim var! Bu örneği unutma!”

Kolombiya’nın milli kahramanı La Pola diye tanınan Policarpa Salavarietta’nın son sözleri bunlardı.

26 Ocak 1795’te doğdu. Kolombiya’nın alt tabakalarında büyüdü. Anne ve babasını küçük yaşta kaybetti, bir tanıdığı sayesinde temel eğitim aldı. Başkent Bogota ile sahil arasında bir yerde olan memleketi Guadua’da bilgiye susamış bir gezgindi. Kendini genç yaşta siyasi gelişmeler ve fikirlerin içinde buldu. 

İspanyol işgalinden hoşnutsuzluğun arttığı bu dönemde, bağımsızlık fikri onu çabucak yakaladı, gururlu ve dik başlı kabul edilen genç kadın 1812’de Bogota’ya taşındı. Zenginler için bir terzi olarak çalışması, karizmatik ve güven verici karakteri sayesinde geniş bir çevre kazandı ve vatanseverlerin gizli toplantılarına katılmaya, bağımsızlık için çalışmaya başladı. Yurtsever kadınları organize ederek cephedeki savaşçılara yiyecek, giyecek ve silah gönderdi. Vatanseverler açısından kısmi bir zaferden sonra Guadua’ya döndü ve orada yerel okullarda ders verdi. İspanyol kraliyetçiler kasabaya ilerlediklerinde, hoşnutsuzluğunu açık ve heyecanla ifade etti. İspanyol askerlerini askerden kaçmaya ikna etti. Kraliyetçiler başkenti ele geçirdiğinde, La Pola kovuşturmaya uğrayanları gizledi ve kaçmalarına yardımcı oldu. 1816’da yurtsever bir subay casusluk yapması teklifinde bulunduğunda kabul etti, sahte kimlikle başkent Bogota’ya döndü. Önceki ilişkileri sayesinde kraliyetçilere sızdı, İspanyolların stratejileri hakkında bilgi aldı, vatanseverlere aktardı. Casusluğuyla ilgili suçlayıcı belgeler ortaya çıktığında, tüm uyarılara rağmen Bogota’dan ayrılmayı reddetti.

1817’de tutuklandı ve ölüm cezasına çarptırıldı. 14 Kasım 1817’de Plaza Mayor’da, büyük bir kalabalığın önünde, kurşuna dizilmeden önce, İspanyol işgalcilere yüksek sesle hakaret etti, halka direniş çağrısı yaptı. Ölümünden sonra La Pola’nın hayatı şair ve yazarlara ilham kaynağı oldu. Onun şerefine anıtlar dikildi. Fotoğrafları Kolombiya para ve pullarını süsledi. 1967’de, kurşuna dizilmesinin 150. yıldönümünde ölüm günü Ulusal Kadınlar Günü olarak ilan edildi.