Pandemi sebebiyle alınan tedbirler kapsamında kuaförler, kafeler ve dükkanalrın birçoğu kapanmak durumunda kaldı. Bu süreçte zorunlu olarak işyerlerini kapatmak zorunda kalan Kocaeli Derince’deki esnaf kadınlarla görüştük. Ne yaşadıklarını, süreci nasıl atlatmaya çalıştıklarını gelin onlardan dinleyelim.   

BİZE RESMEN “BAŞINIZIN ÇARESİNE BAKIN” DENDİ

“Merhaba ben Özlem kadın kuaförüyüm, bu zor günlerde esnaf ve vatandaş olarak bizler de birçok sıkıntılar çektik ve çekmeye devam ediyoruz. Ödemelerimiz var, kazanç elde etsek de etmesek de; ki bu durumda edemiyoruz. BAĞKUR, kira, muhasebe, vergi, faturaları ödemek zorundayız. Yani kirayla bitmiyor elbette geri kalan masraflar hep cepten nereye kadar… Bu süreci nasıl atlatacağız maddi olarak, bir fikrimiz yok. 11 Mayıs’ta kuaförlerin açılacağı söylendi; ancak sağlık açısından tereddütlerimiz var. İnsanlar gelebilecek mi, hadi gelenler olacak diyelim az sayıda da olsa bu sefer bizler stresli olacağız. Yani çalışsak olmuyor, çalışmasak olmuyor. Eski günlere dönmemiz uzun zaman alacak. Ekonomi virüsten önce de hepimizin malumu, virüsten öncede çok iyi gitmiyordu. Ama virüs tamamen bitirdi bizi. Hem maddi hem psikolojik nasıl toparlanacağız bir fikrim yok. Bu süreçte en ufak hiçbir destek verilmedi bunu tüm samimiyetimle söylüyorum. Yinede şunu söylemek istiyorum; her şeyin başı sağlık. Sağlığımız yerinde olsun da yavaş yavaş kendi emeğimizle fırsat verilirse toparlamaya çalışacağız. Tabii benim de küçük çocuğum var, her dükkandan eve geldiğimde bir endişe olacak. Dükkana gelende virüs var mıydı, ben de vardı da başkasına mı bulaştırdım diye? Patronlara milyon dolar destekler verildi, ama bize bir ay dahi olsa kendi geçimimizi sağlayacak destekte bulunulmadı. Resmen başınızın çaresine bakın denildi bizlere.”

“YİNE KREDİLERE BAĞIMLI HALE GELDİK”

Gül’ün Derince’nin 60 evler semtinde “Gül kafe ve ev yemekleri” salonu var. “Pandemi öncesi çok mükemmel değildi işlerimiz ama yine günümüzü zor kurtarıyorduk. Bunun sebebinin insanların alım gücünün olmaması diye düşünüyorum. Bundan 9 ay öncesi ile kapatmadan önceki günlerin arasında çok fark vardı yani bu sürece kendi dükkanımdan bile değerlendirsem kötü girdiğimizi söyleyebilirim. Dükkanımı Mart’ın 16’sında kapattım. Benim başka hiçbir yerden gelirim yok, sadece dükkanın getirisi ile geçinmeye çalışıyoruz ki son 2 aydır o da yok siz düşünün. BAĞKUR borcum var, biriktikçe birikiyor. Ee ödemedikçe sağlık hizmetinden hastanelerden faydalanamıyoruz ailecek. Çünkü başka güvencemiz yok. Dükkanım kira ve bu süreçte dükkan sahibi illa kirayı ödeyeceksin diye tutturdu. Şu durumda bile ev sahiplerinin önceliği kira ben şu an sadece günü kurtarmaya çalışılırken kirayı nasıl ödeyebilirim? Onun haricinde banka ödemelerini hazirana kadar öteledim. Ama onu da faizli öteliyorlar, süreç bittiğinde nasıl ödenecek bunca borç belirsiz. Tekrardan kredi başvurusu yapmak zorunda kaldım. Kredilere bağımlı hale geldik, kımıldayamıyoruz. Pandemi sürecinde devletten esnaf olarak hiçbir destek de almadık. Sağlık açısından süreci iyi yönettiklerini düşünüyorum, televizyondan takip ettiğimiz kadarıyla. Son olarak şunu söylemek isterim ki sizin çalışmalarınızı pandemi öncesi takipteydim. Siz değerli insanların ne kadar duyarlı ne kadar özverili olduğunuzu da kendim bizzat yaşadım. Bizler bireysel olarak üstümüze düşeni yapsak da daha da büyümeye, beraber hareket etmeye, kadınlar olarak omuz omuza kol kola vermeliyiz. Bu tür derneklerin büyümesi için ben üstüme düşen ne varsa yapmaya hazırım.”

“MAHALLELİNİN DURUMU NE İSE BİZİM DE DURUMUMUZ”

Başka bir esnaf kadın ise terzilik yaparak geçindiğini aktarıyor: “Normalde terzilik yapıyorum. Bu süreçte dükkanı tamamen boşaltmak zorunda kaldım. BAĞKUR borcum artık ödenemez hale geldi. Artık insanlar yeni bir şey alamıyor. Terziliği bile yoksulluktan evde yapmak zorunda kaldım. Hal böyle olunca bize de dükkanı kapatmak kaldı. Bundan sonra ne iş yaparım bilinmez ama esnaflık zor. Herkes kazandığını düşünüyor. Ama biz büyük işletmeler değiliz ki mahalle esnafıyız. Mahallelinin durumu ne ise bizim de durumumuz o”.