Okurumuzun Sorusu:

Hocam ben aynı işyerinde kesintisiz 28 yıl çalıştım. 1970 doğumluyum ve 10.370 prim günüm var. Emekliliği hak ettim, geçti bile. İşyerinde toplu nakit olmadığı için bugüne kadar iyi niyet çerçevesinde bekledim. Şimdi işveren “emeklilik dilekçeni ver” diyor ama tazminatımı toplu olarak vermek istemiyor. Kıdem tazminatımı taksitli olarak alabilir miyim? Para almaya başlarsam kanuni haklarım ne olur? 

Öncelikle şunu belirtelim. İşçi emeklilik koşullarını sağlamış olsa dahi işveren işçiyi emekli olmaya zorlamaz. İşverenin işçiyi emeklilik koşularını sağladığı halde emekliliğe ayrılmadığı için işten çıkarması İş Yasası’na aykırı olur.

Bununla birlikte emeklilik çağına gelmiş işçinin verimi ve performansı yaşlılığı nedeniyle ciddi bir biçimde olumsuz etkileniyorsa, işveren işçiyi “tazminatlı” olarak işten çıkarabilir. Bu durumda da işten çıkarma nedeni “emeklilik koşullarını sağlamış olma” değil yaşlılığın işçinin verimini düşürüyor olması olabilir.

Sonuç olarak okurumuz emeklilik dilekçesini vermek zorunda değildir.

Gelelim kıdem tazminatı meselesine.

Kıdem tazminatının iş sözleşmesinin sona ermesinin ardından derhal ödenmesi gerekir. 1475 sayılı İş Yasası’nın yürürlükteki 14’üncü maddesine göre, iş akdinin sona ermesinin ardından kıdem tazminatı ödenmezse, geciken süre için mevduata uygulanan en yüksek faiz kıdem tazminatına uygulanır.

2019 yılı Temmuz ayı itibariyle Merkez Bankası tarafından açıklanmış en son yıllık oran yüzde 28’dir. Yani kıdem tazminatı zamanında ödenmeyen işçi kıdem tazminatını dava yoluyla talep etmek zorunda kalırsa, kıdem tazminatının yanı sıra enflasyonun üzerindeki bir oranda kıdem tazminatının faizini de alabilir.

Sonuç olarak kıdem tazminatının derhal ve nakit olarak ödenmesi gerekir. Kıdem tazminatının taksitle ödenmesi ancak işçinin bunu kabul etmesi ile mümkündür. İşçi ile işveren arasında kıdem tazminatının taksitle ödeneceğine ilişkin bir anlaşma yapılmadığı takdirde, taksitle ödeme mevzuata aykırı olur. Yani işverenin tek taraflı olarak “ben kıdem tazminatını taksitle ödeyeceğim” diyemez.

Yazılı olarak kabul etmediği, anlaşma yapmadığı halde kıdem tazminatı taksitle ödenen işçi, önce arabulucuya giderek, anlaşma sağlanamadığı takdirde de dava yoluyla kıdem tazminatını, faiziyle talep edebilir.

Yani karar okurumuzundur. Okurumuz kıdem tazminatının taksitle ödenmesine ilişkin bir anlaşma yapabileceği gibi kıdem tazminatının tek seferde ödenmesini de isteyebilir. Tazminat ödenmediği takdirde de yasal yollara başvurabilir.

Son olarak okurumuzun emekli aylığının bağlanmasının ardından kıdem tazminatını taksitle alacak olması emekli aylığı bakımından herhangi bir yasal sorun teşkil etmez.

Emeklilik nedeniyle işten ayrılmayı düşünen işçilerin dikkat etmesi gerekenler için bu yanıtımıza bakılabilir: