Aile Sağlığı Merkezlerinin çalışma sistemini düzenleyen Aile Hekimleri Ödeme ve Sözleşme Yönetmeliğinde 5 Mayıs tarihli Türkiye Halk Sağlığı Kurumu yazısı ile duyurulan, Aile Hekimleri Uygulama Yönetmeliğinde ise 16 Mayıs tarihinde Resmi Gazetede yayınlanan değişiklikler olmak üzere çeşitli düzenlemeler ve değişiklikler yapıldı. Düzenlemeler ile Aile Sağlığı Merkezleri çalışmalarının çeşitli yönlerini değiştirilirken, hem kadın çalışanların hakları, hem de merkezlerden hizmet alan kadınlar da es geçilmedi! Kadın çalışanların süt izni hakkı 3 saatten bir buçuk saate düşürüldü.

SÜT İZNİ ÜÇ SAATTEN BİR BUÇUK SAATE DÜŞÜRÜLDÜ

Yönetmeliklerde yapılan değişikliklerden biri, aile sağlığı merkezlerinde çalışanların izin haklarını içeriyor. Bu kapsamda yeniden düzenlenen izinlerden biri de “süt izni.” Buna göre, daha önce Ödeme ve Sözleşme Yönetmeliğine göre “ilk altı ay için günde üç saat, ikinci altı ay için ise günde iki saat” olarak belirlenen süt izni hakkı, yapılan değişiklikle bir yılın tamamı için “bir buçuk saate” düşürüldü. Böylece kadın çalışanların süt izni hakkı, 3 saatten bir buçuk saate düşürülmüş oldu.
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu tarafından konuyla ilgili kurumlara gönderilen yazıda, değişikliğin gerekçesi olarak Yönetmeliğe açılmış olan davalarla ilgili verilen kararlar gösteriliyor. Aile Hekimliği Kanununda değişiklik yapılıncaya kadar aile hekimleri ve aile sağlığı elemanlarının izinlerinin 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 4/B maddesi çerçevesinde yürütüleceği ifade ediliyor. Bu değişiklik de hak kayıpları getiriyor.

SAĞLIK ÇALIŞANLARININ SÜT İZNİ HAKKI İLK KEZ HEDEFTE DEĞİL

2016 yılı Haziran ayında Sağlık Bakanlığı Yönetim Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından il Sağlık Müdürlüklerine 3710678 sayılı 6 Nolu kamu Personeli Genel Tebliği başlıklı bir Genelge gönderilmiş, bu genelge ile yasal bir hak olarak doğumdan kaynaklı süt izinlerini kullanan kadınların, izin kullandıkları sürelerin “çalışmadığı saat olarak” kabul edilmesi ve bu süreler için döner sermaye ödemelerinin kesilmesi istenmişti. Yazı sonrası süt izni kullanılan saatler için kadınların ücretlerinden kesinti yapılmaya başlanmıştı. Bu da bir çok kadının ücret kaybı yaşamasına, kadınların bir kısmının ise bu kayıptan dolayı süt iznini kullanmaktan vazgeçmek zorunda kalmasına neden olmuştu.

AİLE PLANLAMASI HİZMETLERİ DE GERİLETİLİYOR

16 Mayıs tarihi ile Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliğinde yapılan değişikliklerden biri ise aile hekimliği birimlerinin sınıflandırmaları için gerekli kriterlere ilişkin. Değişiklikten önce A ve B sınıflandırmaları kriterlerinden biri, buradaki aile hekiminin veya aile sağlığı elemanının RİA (Rahim İçi Araç) uygulaması sertifikası bulunması zorunluluğu idi. Aile hekiminde bu sertifika yoksa aynı aile sağlığı merkezinde çalışan başka bir aile hekimi veya aile sağlığı elemanının bu hizmeti vereceğine dair taahhüt belgesi ile taahhüt eden sertifikalı aile hekimi veya aile sağlığı elemanının sertifika örneği bulunması gerekiyordu. Ancak son yapılan düzenleme ile rahim içi araç uygulama sertifikası bulunması zorunluluğu A ve B sınıfı için de kaldırıldı. Bu demek oluyor ki, ria (spiral) takma yolu ile aile planlaması hizmeti temel birinci basamak sağlık kurumu olarak çalışan aile sağlığı merkezlerinde zorunlu olmaktan çıkartıldı. Bu ise, aile planlama çalışmalarının ve kadınların bu hizmetlere ulaşmasında gerileme ve kısıtlama anlamına geliyor.

SÜT İZNİ GASBI MECLİS GÜNDEMİNDE
Aile Sağlığı Merkezlerinde çalışan kadın sağlıkçıların süt izinlerinin 3 saatten bir buçuk saate düşürülmesi meclis gündemine taşındı. CHP Bursa Milletvekili Dr. Ceyhun İrgil, Sağlık Bakanı Recep Akdağ’a kadın sağlık çalışanlarının süt izinlerinin 3 saatten 1 buçuk saate düşürülmesinin nedenini önergeyle sordu. Önergede, aile hekimleri ve çalışanlarının izinlerinin 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4/B maddesi çerçevesinde yürütülmesinin mağduriyetlere neden olduğunu belirtildi.
*Süt izninin 1 buçuk saate düşürülmesinin gerekçesi ve hukuki dayanağı nedir?
*’Bebek dostu aile hekimliği’ anlayışından yana olan Sağlık Bakanlığı’nın, kendi çalışanının süt iznini düşürmesi bir çelişki değil midir?
*Söz konusu ‘Olur’ yazısı ile sağlık çalışanlarının yıllık, hastalık, mazeret, doğum ve süt izinlerinde geriye giden, bir önceki yıl kullanılmayan izinlerin devredilmesini ortadan kaldıran, izinlerin yarıda kesilmesine neden olacak bir durum söz konusu değil midir? Hak kayıplarını getiren ‘Olur’ yazısı hukuka uygun mudur?”