Maraş merkezli gerçekleşen ve birçok ilde hissedilen depremden binlerce insan etkilendi. Depremlerin üzeriden bir haftayı aşkın süre geçmesine rağmen depremzedelerin barınma ve gıda sorunları hala çözülmedi. Deprem bölgesinde hayatın olağan akışında da ayrımcılık risk altındaki gruplar da pek çok sorunla karşı karşıya kalıyor. Uzun süredir hükümet ve gerici çevrelerin hedef gösterdiği LGBTİ’ler de deprem bölgelerinde ayrımcılığa maruz kalıyor. LGBTİ dayanışma dernekleri bunları aşmak için, afet bölgelerinde bulunan veya bu bölgelerden göç etmiş LGBTİ’ler için dayanışma çağrıları yapıyor. Ekmek ve Gül’e konuşan KaosGL yayın yönetmeni Yıldız Tar ve deprem bölgesinde gönüllü çalışan LGBTİ+ Hakları Aktivisti İlay Kadiroğlu deprem bölgesinde LGBTİ’lerin yaşadıklarını ve sürdürdükleri dayanışmayı anlatıyorlar.

KRİZ ANINDA AYRIMCILIK DERİNLEŞİYOR

Bu zamana kadar Büyük Aile Yürüyüşleri ve LGBTİ karşıtı söylemlerle iktidarın, tarikat ve cemaatlerin hedef gösterdiği LGBTİ’ler de deprem bölgelerinde temel ihtiyaçlara erişmekte zorlanıyorlar. Bölgeye sağlık gönüllüsü olarak giden LGBTİ+ Hakları Aktivisti İlay Kadiroğlu gözlemlerini aktarırken “Sadece LGBTİ+’lar da değil, göçmenler de alanda ihtiyaçlarına erişmekte çok zorlanıyor maalesef. Zaten hali hazırda var olan bir ayrımcılığı burada daha derin hissediyorlar” diyor.

TRANS KADINLAR DAĞITILAN YARDIMLARA ERİŞEMİYOR

Deprem bölgesinde LGBTİ’lerin yaşadığı sıkıntılar gıdaya ve barınacak yerlere erişimle başlıyor. Kadiroğlu “Tüm LGBTİ+’lar fakat özellikle açık kimlikli trans arkadaşlarımız, özellikle de trans kadın arkadaşlarımız alanlarda dağıtılan yemeklerden dahi alamadıklarını iletiyorlar. Yardım tırlarına, toplanma alanlarına erişemiyorlar. Depremin üstüne orada bir de yeni bir şiddete maruz kalıyorlar” ifadelerini kullanıyor.

‘KAMUSAL ALANLARDAN UZAK DURUYORLAR’

Deprem bölgeleri dışına çıkabilen LGBTİ’lerle iletişim halinde olan KaosGL Yayın Yönetmeni Yıldız Tar, “O anki korku, endişe ve hali hazırda o şehirde gördükleri ayrımcılıktan dolayı 3 gün suya ve yemeğe erişemediğini söyleyen bir arkadaşımız oldu. Bir arkadaşımız yemek için sırada beklerken ‘Bu depremler sizin yüzünüzden oldu’ diyerek kovulduğunu söyledi. Bir yandan da Ankara’ya gelmeye çalışırken araca alınmadığını söyleyen bir arkadaşımız var, onu özel araçla ulaştırmaya çalıştık” diye anlatıyor.

Tar, LGBTİ’lerin deprem bölgesinde kamusal alanlardan uzak durmaya çabaladıklarını söylerken “Genel olarak toplu bulunulan yerlere gidemediklerini çünkü saldırıya uğramaktan çekindiklerini söyleyenler var. Anladığımız kadarıyla deprem bölgesindeki LGBTİ+’lar tek başlarına, kuytu köşede saklanarak hayatta kalmaya çalışıyor” diye ekliyor.

GÖNÜLLÜLER DE AYRIMCILIĞA UĞRUYOR

Kendisi de afet bölgesine sağlıkçı olarak giden İlay Kadiroğlu gönüllü LGBTİ’lere yönelik bir ayrımcılık da hissettiğini anlatıyor. Kadiroğlu, “Koordinasyon merkezlerinde de sürekli bir fobi var. LGBTİ+ olduğumuz için hiçbir şey yapamayacağımız gibi bir algı var, kendi işimizi yapmamız bile engelleniyor bir noktada. Ben sağlıkçıyım, ‘Hiçbir şeyden anlamayacağım algısı’ sebebiyle bazı durumlarda kendi işimi yapamadım ben” sözleriyle gönüllülük deneyimini anlatıyor.

EN ÖNEMLİ İHTİYAÇLAR BARINMA VE İŞ

Deprem bölgesinden çıkabilen LGBTİ’lerin en büyük iki ihtiyacı ise barınacak yer ve iş. Özellikle barınmanın şu anda çok büyük bir sorun olduğunu söyleyen Tar, “Çoğu depremzede ayağında bir terlikle, yanında parası olmadan yola çıkıyor. LGBTİ+’lar zaten ekonomik krizden en çok etkilenen gruplardan biri, yoksulluk ve işsizliğin pençesinde. Haliyle işten tutun maddi destekten, iş bulmaya kadar pek çok ihtiyaç var” diyerek ihtiyaçları anlatıyor.
Homofobi sebebiyle yeni bir iş bulurken zorlandıklarını aktaran İlay Kadiroğlu, “İş buldukları takdirde işyerinde saldırıya uğramayacaklarından, güvenli olduğundan emin olmamız gerekiyor” diye ekliyor.

DAYANIŞMA YAŞATIR

LGBTİ dernekleri eşitsizlik ve sıkıntıları dayanışmayla aşmaya çalışıyor. Yıldız Tar depremden sonra kurdukları dayanışmayı “İlk günden itibaren deprem bölgesindeki LGBTİ+’larla irtibat kurmaya çalıştık. Bir LGBTİ+ Dayanışması ve Ankara LGBTİ+ Deprem Dayanışması kurulmasını örgütledik. Arkadaşlarımızın olabildiğince bulunduğumuz illere ulaşmasını sağlayarak, onlara evlerimizi açarak dayanışmaya çalışıyoruz. Büyük bir çoğunluğu LGBTİ+’ların evlerinde kalarak maddi ve manevi ihtiyaçlarını dayanışmayla karşılıyorlar” sözleriyle anlatıyor ve herkese dayanışma çağrısı yapıyor: “Ankara LGBTİ+ Deprem Dayanışması sadece LGBTİ+’ların birbiriyle dayanıştığı bir yer değil. Zaten LGBTİ+’lar bu kadar dışlanırken herkesin bu dayanışmaya sağlayabileceği katkılar var. Sosyal medyadaki formları doldurup gönüllü olabilirler. Şu anda getirilen bir ayakkabı, bir battaniye bile çok önemli.”

İlya Kadiroğlu da koordinasyonu nasıl sağladıklarını “Bir şekilde dirsek temasımız olan LGBTİ+’lara ulaşmaya çalışıyoruz. Ya da koordinasyon merkezlerine tek tek ulaşıp oradaki LGBTİ+’ların, seks işçilerinin ihtiyaçlarını özel olarak gidermeye çalışıyoruz. Bölgeden ayrılma ihtiyacı olan arkadaşları şehirlerimizde, kendi evlerimizde ağırlıyoruz. Kendi dayanışmamızla hayatta kalmaya çalışıyoruz” diye anlatıyor.

‘HERKES İÇİN BURADAYIZ’

Sosyal medyada LGBTİler için kurulan deprem dayanışmasına karşı sadece LGBTİ’lere yardım götürülüyor gibi bazı karalamalar olduğunu söyleyen Kadiroğlu “Biz orada 10-15 LGBTİ gönüllü olarak herkes için elimizden geleni yapmaya çalışıyoruz. Biz yardıma ihtiyacı olan kimi görürsek elimizden geleni yapıyoruz. Biz LGBTİ+’lara özel kanallar oluşturmaya çalıştığımız için sadece kendimizden olana yardım ediyormuşuz gibi bir algı söz konusu” diyor.

Fotoğraf: DHA