Depremin dokuzuncu gününde Malatya’dayız. Şehir adeta bir hayalet şehre dönmüş durumda. Gidebilenler çoktan şehri terk etmiş. Depremden en çok etkilenen ilçelerden biri olan Malatya’nın Doğanşehir ilçesine doğru gidiyoruz. Doğanşehir’in isminin bir anlamı var. Doğanşehir’in köylerinden biri olan Çığlık köyünde bir çadırda dinliyoruz bu hikayeyi: “Evvelden buranın adı Gülşehir’miş, o kadar güzelmiş ki adına gül demişler. Bundan 400 sene önce bir felaket gelmiş, Viranşehir demişler, Harapşehir demişler. Sonra el ele verilmiş, yeniden kurulmuş. Şehrin adı Doğanşehir olmuş, yeniden doğan şehir. Bugün yine viran oldu bu şehir.”

DEPREMDEN KURTULANLAR DONMAMAK İÇİN YAKTIKLARI ATEŞLE ÖLDÜ

Çığlık köyünde neredeyse sağlam yapı kalmamış. Evlerin çoğu ikinci depremde yıkıldığı için can kaybı olmamış ancak can kaybı depremden sonraki süreçte olmuş. Odun dumanından zehirlenerek ölen iki yurttaşı, çadırlarda kalan bir kadın şöyle anlatıyor: “Depremin ikinci günü kar yağıyor, soğuk. Hasarlı evlerine geçmişler, donacaklar yoksa. Soba yok, kocası eve odun alıp, orta yere yakmışlar ateşi donmamak için. O odunun dumanından zehirlenmişler. Ne kefen var ne su var. Öyle yıkamadan battaniyeye sarıp gömdük yan yana.” 

‘ÇADIRIN İÇİNDE ŞİŞEDEKİ SU DONUYOR’

Köyde evine girebilen insan yok. İlk günler, kendi çabalarıyla yaptıkları brandadan çadırda kalarak geçmiş. 30’a yakın kişi aynı çadırda. Çadırın başındaki kadın soğuk hakkında şunları söylüyor: “Çadırın içinde şişedeki su donuyor. Soba yanıyor ama ne fayda burada dört duvarın içinde ısınamıyorduk, çadırı nasıl ısıtalım? İnsan sobayı kucaklayacak ki ısına.” 

‘EVİMİZİ YEVMİYEYLE ALMIŞTIK, HİÇBİR ŞEY KALMADI’

Harap olan evlerden birine doğru gidiyoruz. Çatlaklara kol girer, çatı çoktan evden ayrılmış. Hemen hemen her depremzedenin dediği gibi ikinci depremin bu yıkımı yarattığı. Köyden biri, “Dışarısı çok soğuk ama evimiz de kullanılmayacak hale geldiği için giremiyoruz. Hiçbir yardım gelmedi buraya. Bu evi 5 yıl önce yevmiyeye giderek aldık. Hayvanlarımız vardı onlar da telef oldu. Hiçbir şeyimiz kalmadı” diye konuşuyor.

Hayvanının soğuktan donacağını söyleyen yurttaş: “Hava çok soğuk. İneğim dışarıda, yem yok, bakamıyorum. Ne yapacağım bilmiyorum, devlet bizim sesimizi duysun bize el uzatsın. En azından bu depremzedelere bir kalacak yer versin.”

‘YARDIM GELMİYOR’

Köylerine çadırın günler sonra geldiğini söyleyen yurttaş, “Buraya hiç yardım gelmedi. AFAD geldi, koca köye 2-3 çadır kurdu gitti. Günlerce aynı çadırda kaldık. Hava çok soğuk, yakacak odun verilmediği için elimizde olanları kullandık. Tuvalet yok, temizlik malzemesi yok. Günlerdir aynı kıyafetleri giyiyoruz. İç çamaşırımız yok” diyor.

VİRANŞEHİR, HARAPŞEHİR

Doğanşehir, Viranşehir, Harapşehir yüzlerce yıllık tarih adıyla sanıyla burası deprem şehri, yıkım şehri. Yıkılmış yeniden kurulmuş, adına Doğanşehir denmiş ama ne fayda. Çığlık köyünden Hasan anlatıyor. ‘86 yılındaki 5.8 büyüklüğündeki depremde yine Doğanşehir’deymiş Hasan. 1986’da malı mülkü hayvanları hep harap olmuş. Çekmiş gitmiş Mersin’e 2013 yılında mide kanseri teşhisi konulmuş, temiz hava memleket deyip gelmiş Doğanşehir’e. Sene 2023 Hasan’ın malı mülkü hayvanı yine toprak altında, Doğanşehir yine Viranşehir, Harapşehir.