Kentlerin ardında dağlar, nehirler, ormanlar ve irili ufaklı köyler var. Akıp giden hayatın aslında en kıymetlileri oralarda yaşayanlar. Kent pazarlarına, market raflarına binbir emekle yetiştirdiği ürünleri sağlayan eller, kır insanı kadınlar. Kentlerin ardında pek görünmeyen ancak çok şey ifade eden insanlar. Abidin Dino’nun mutluluk tablosu orada.  

Bir pazar ziyareti, o tablo ve birçok güzellik ile buluşturan an ile dolu. Bu yazının ana fikri de Çanakkale Çan ilçesi Kumarlar Köyü Fatma ananın avlusuna girdiğimizde oluştu. Bizleri karşılayan Barak köpek, ardından bacak aramıza dolanan Umut kedi, karşıda meleyen koyunları ve kuzuları ve de kümeste sonbahar güneşi ile ısınan tavuklar…

Bu köy Kirazlı Balaban çevresinde 7 köyü yok edecek olan Alamos Gold Şirketinin ve onun taşeronu Doğu Biga Madenciliğin açmayı planladığı altın işletme şantiyesine su taşımak üzere kaçak inşa edilen göletin (bizim verdiğimiz isim ile Kumarlar Göleti) olduğu köy. Köylü hayvancılıkla geçimini sağlıyor ve su ihtiyacı elbette olmazsa olmaz. Altın şirketi, normal koşullarda DSİ’nin yapması gereken su sağlama hizmetini “üstlenerek” yöre halkının gözünü boyama faaliyetine girişmiş durumda. Oysa gerçek, köylülerin su ihtiyacını karşılamak filan değil; 1 ton kayacı altından ayrıştırmak için en az 3 ton suya ihtiyacı olan şirket elbette bu barajı kendi için kuruyor. Bunu ülkenin diğer bölgelerindeki uygulamalarından biliyoruz.

NAİDE’NİN SU GİBİ GÜRÜLDEYEN ÖFKESİ, NEŞESİ…

Alamos Gold’un oyununu hemen anlayıp, güneşte yanmış tenleri, nasır olmuş elleri ile “Biz köyümüzü, dağımızı, suyumuzu yok edecek bu madenleri, ciğerlerimizi kirleten, uçan kuşun soluğunu kesen bu termik santralleri istemiyoruz” diyen yüzlerce kadın karşılıyor bizleri köyde.

Aralarından bir kadın, adı ‘Naide’. Öyle güzel cümleler ile haykırıyor ki isyanını… Yaşadığı köyde suyun her geçen gün azaldığını, artık mevsimlerin, ayların geçmiş yıllara nazaran ciddi farklılıklar gösterdiğini, iklim değişikliğinin tüm canlıların yaşamlarını her geçen gün daha da zorlaştırdığını anlatıyor. Gözlerinden ateş ve cesaret fışkırıyor ve de “korkmuyorum” diyor bu kadın. Ve ekliyor sözlerine; “Doğru tektir ve eninde sonunda kabul görecektir.”

Kaz Dağları mücadelesinin en öndeki neferleri, kadınlar. Naide bu kadim gücün uzun zamandır görmediğim en sağlam yapı taşı. “Balaban’da onlarca ağacı ormanı kesenlere, yerli yabancı kim olursa olsun neden suyumuzu vereceğiz ki” diyor. “Tepkimi, öfkemi içimde tutmam, akması gerekiyor. Bu dünyadan giderken elimden geleni yaptım demek, gülümseyerek gitmek istiyorum. Çocuklarımın yıllar sonra yüzüne bakarken bu topraklar ve suyunuz için elimden gelen onurlu duruşu sergiledim demek için devam edeceğim mücadeleye” diyor. “Bu su, bu dağlar, bu köyler bizim geçmişimiz, geleceğimiz, kimseye vermeyeceğiz” diye ekliyor.

İŞ MAKİNALARINIZ, YASALARINIZ YETMEZ…

Kentlerin ardındaki dağlar ve nehirlerde, ormanların içindeki o irili ufaklı köylerde kocaman yürekli insanlarıyla, hayvanıyla, toprağıyla yaşayan, dahası bizi geleceğe taşıyacak capcanlı bir hayat var.

Oraları yok etmeye paranız, iş makinalarınız, yasalarınız yetmez, yetmeyecek de.

Biz bitti demeden bu kavga bitmeyecek, biriktirdiğimiz ekoloji mücadelesi deneyimlerimiz, çıkardığımız dersler, tarihe yazılmaya devam edecek

Kendi karları, çıkarları, para hırsları için yaşamı yok eden, insan ve tüm canlılara yaşama şansı tanımayan, zehirli, kirli, sömürücü ve rantçı yerli yabancı şirketler şunu iyi bilmelidir ki, kentlisiyle köylüsüyle yaşanılabilir bir dünyanın, ülkenin ve Çanakkale’nin varlığı ve insan onuruyla barış ve refah içinde yaşamak için sesimizi yükseltmeye devam edeceğiz.

ALAMOS’UN OYUNUNU BOZAN TOPRAK ANALAR
Kumarlar Köyü Alamas Gold şirketinin oyununu yaklaşık 1 yıl öncesinde, yüz yıldan fazladır mera ve mesire alanı olarak kullandığı arazide baraj inşaatına başlanması ile öğrenmiş. Daha doğrusu “Ne oluyor burada?” sorusunu kendi imkanlarıyla kurcalayarak anlamaya ve öğrenmeye çalışmış köylüler. Sonuçta DSİ’nin kendileri için yaptığını söylediği barajın aslında Alamos Gold için kurulduğunun farkına varmışlar ve büyük tepkiler ile seslerini duyurmaya çalışıyorlar. Baraj kapısında iklim adaleti, su hakkı eylemleri yaptılar, köy ve kent insanı ile yöre kadınları baraja karşı önemli bir ses getirmiş olan büyük bir yürüyüş gerçekleştirdiler.
Şirket ve birtakım kamu kurum yetkilileri ve/ya da görevlileri köylüyü ikna çalışmalarını 1 yıldır sürdürüyor. Bu temasları aracılığıyla, köylülere ve yöre insanına kimi zaman “bu baraj tüm köylere su hizmeti verecek” diyorlar, kimi zaman da -özellikle gölet alanında yapılan büyük eylem ve kadın yürüyüşü sonrasında- baskı oluşturmak için güvenliği göndererek ya da tehdit haberleri salarak korku salmaya çalışıyorlar.
Doğayı geri dönüşümsüz tahribatlar ile yok edecek kirletici kimyasal faaliyetler olan altın madeni vb. işletmeler, termik santraller ve daha niceleri için kırda ve kentte uzun yıllardır çeşitli ziyaretlerde ve bilgilendirmelerde bulunuyoruz. Dağları delik deşik eden, yer altı ve yer üstü sularını hunharca kirleten, yer altı su yataklarına çomak sokan bu saldırıları durdurabilmek için elimizde avucumuzda ne kadar olanak var ise kullanıyoruz.
Köy ziyaretlerinde kurduğumuz ilişkiler sırasında her zaman deneyimlediğimiz en önemli gözlem yöre kadınları oldu. Kapılarını açan gülümseyerek karşılayan, biraz temkinli ama bir o kadar da net olan kadınlar. Yaşadıkları coğrafyada olan biteni sohbetler ile paylaştığınızda can kulağı ile dinleyen kadınlar. Dahası, bir kez güvenlerini kazandınız mı önüne beton duvarlar da örseniz tırmanıp aşacak toprak analar.