Geçtiğimiz günlerde Ontario Sanat Galerisi’nde düzenlenen fotoğraf sergisinde İran’dan Kanada’ya göç eden fotoğraf sanatçısı Zehra Saleki ile Orta Doğu’ya dair biraz sohbet ettik. Zehra Saleki sergisinde göç ve savaş gibi önemli ve sarsıcı konulara sanatsal bakış açısıyla ışık tutuyor.

Saleki sergilediği fotoğraflarla, siyah beyaz fon üzerinde yüz tane arkası dönük çocuğa bakmamızı, savaşta ölen çocukları düşünmemizi, yüzlerini, geleceklerini hayal etmemizi ve onlara bir isim bulmamızı istiyor. ‘Adımı Ara’ fotoğraf sergisinin amacını Zehra Saleki’den dinliyoruz:

ZAYİAT DEĞİL, BİRER GÜLÜMSEME

“Bu çocuklar nispeten şanslılardı çünkü, 16 yaşına gelebildiler. Ölen, aklımızdan ve hatıralarımızdan silinen yüzbinlerce çocuk arasında olabilirlerdi. Orta Doğu’daki savaşın normalleştirilmesi büyük bir problemken kayıplardan geriye kalan tek şey ise, “zayiatı” temsil eden sayılar oluyor. Bu projenin amacı, insanlara bu sayıların ve cansız figürlerin arkasında bir yaşam, küçük gövdeli bir çocuk ve bir gülümseme olduğunu hatırlatmak. Görüntüler önemlidir. Görüntüler politik işler yapar. Mültecilerin görüntülerinin temsili bile kişisel hikayeleri ve çoklu kimlikleri görünür kılar. Böylece insanlar kendi yaşamlarını başkalarıyla bağlamaya başlarlar. Daha sonra ortaya çıkan ve kabul görülen politikaların yönünü etkilerler.
Savaştan ve göçten en çok etkilenen kadınlar ve çocuklardır. Sanat bireylerin, içinde yaşadığımız toplumların ve çevremizi birbirine bağlılığının anlaşılmasını sağlamakta önemli bir role sahiptir. Sanat yeni gelenler ve yerel halk arasında daha derin anlayışlar yaratabilir. Fotoğraf ve sanat sergileri, birbirlerinin hakkında daha fazla bilgi edinme ve yerel topluluklar için özellikle mülteciler gibi yeni gelenleri anlama fırsatları sağlayabilir.”

Zehra Saleki doğduğu topraklardan binlerce kilometre uzakta savaşta kadın ve çocuk olmanın zorluklarını ve savaşın acımasızlığını sanatı ile anlatmaya çalışıyor. Savaşın haklı ve kazanan tarafı olmadığının objektifiyle bize gösteren fotoğraf sanatçısı Zehra Saleki, çalışmasını savaşta ölen ve daha büyük savaş raporlarında isimleri kaybedilen binlerce çocuğa ithaf ediyor.