Jeanne Deroin (1805-1894) kadın ve işçi sınıfının eşitliği ve özgürlüğü için tutkuyla tartışan Fransız bir terzi, öğretmen ve gazeteciydi.

“Cinsiyet ayrımcılığını tamamen ortadan kaldırılmadıkça ırk, doğum, kast ve servet ayrıcalıklarının kaldırılmasının tam ve radikal olamayacağını kesinlikle açıklığa kavuşturmalıyız.”

Erken bir Fransız sosyalisti olarak, 1831’de ütopik sosyalist Henri de Saint-Simon’un (1760-1825) takipçilerine katıldı. Çalışan kadınların eşitliği için mücadeleyi desteklemek için 1830’ların başında La Femme Libre Özgür Kadın dergisini çıkardı.

Jeanne Deroin, 31 aralık 1805’te Paris’te işçi sınıfı bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Öğretmenlik lisansını aldığı 1834 yılına kadar hayatını terzi olarak kazandı. Kadınların özgürleşmesi ve sosyalizmle ilgili Saint-Simoncu görüşlere ilgi duyan Deroin, 1831’de grubun toplantılarına katılmaya başladı. Evlilikle ilgili bazı ciddi çekincelerine rağmen, Deroin, 1832’de bir Saint-Simonyan taraftarı olan Antoine Desroches ile evlendi. Üç çocuğu oldu.

Deroin’in bir gazeteci olarak çalışması, kurucusu olduğu Saint-Simonian çalışan kadın dergisi La Femme Libre’deki (Özgür Kadın) yayınlarla başladı. Jeanne-Victoire takma adıyla 1834’teki son sayıya kadar evlilikte eşitliği tartışan makaleler yayımladı. Sonraki yıllarda öğretmen olarak hayatını kazandı ve çocuklarını büyüttü.

1848-49 Devrimi sırasında, Deroin kalemi tekrar eline aldı ve sosyal sorunlarla ilgili makaleler ve broşürler yayınladı. Bunlar arasında kadın hakları, çocuk istismarı, hükümlülere muamele ve iş gücü örgütlenmesi vardı. Kadınların eşitliği ile ilgili Voix des Femmes (Kadınların Sesi) makalelerine katkıda bulundu ve bir başka erken Fransız sosyalist feministi olan Desirée Gay (1810-1891) ile Société d’éducation mutuelle des femmes’i (Kadınların Eğitimi için Mutual Society) kurdu. La Politique des femmes (Kadınların Siyaseti) adlı siyasi bir derginin iki sayısını yayınladılar, ancak dergiyi mali olarak ayakta tutamadılar. Daha sonra Deroin, Opinion des Femmes (Kadınların Görüşü) adlı yeni bir dergi yayınladı.

Verimli yayınlarının ötesinde, Deroin 1849’da Mmeclise aday olmaya çalıştı. On beş oy aldı. Hem erkek demokrat hem de sosyalist meslektaşlarından çok az destek almıştı. Ünlü kadın romancı George Sand (1804-1876) gibi kadın çağdaşlarından bazıları bile, kadınlar için eşit medeni ve siyasi haklar tesis edilmeden çabalarının boşuna olduğunu düşünüyordu. Mevcut yüz işçi derneğini, eğitim de dahil olmak üzere temel sosyal hizmetleri sağlayacak tek bir federasyonda birleştirmeyi amaçladı. 1848-49 Devrimlerinin yenilgisinden sonra, toplanma hakkı yeniden kaldırıldı ve Deroin tutuklandı.

Hapishanede yazmaya ve hükümete dilekçe vermeye devam etti. Serbest bırakıldıktan sonra da mücadele etti ve sonunda yeniden tutuklanmamak için İngiltere’ye kaçmak zorunda kaldı. Londra’ya göç ettikten sonra iki küçük çocuğuyla birlikte yoksulluk içinde yaşadı. Yazarak geçimini sağlamaya çalıştı ve üç kadının almanaklarını düzenledi. Ayrıca diğer sürgünlerin çocukları için bir okul açtı. Bu girişim, Deroin tarafından kabul için alınan düşük maliyet nedeniyle başarısız oldu. 1870’lerde, sonunda Fransız hükümeti tarafından 600 Frank emekli maaşı verildi. Seksenli yaşlarında Fransız çağdaşlarıyla yazışmaya devam etti ve William Morris’in Sosyalist Ligine dahil oldu.

Jeanne Deroin, tüm hayatını kadın haklarını ve işçi sınıfının toplumsal eşitliğini savunarak geçirdi. Yoksulluk, hapis ve başarısızlık içindeki tüm kişisel mücadelelerine rağmen, proletaryanın hayat koşullarını iyileştirmek için çabalamaya devam etti. 2 Nisan 1894’te öldü.

Fotoğraf: Wikipedia