Friedrich Ebert Vakfı (FES), Avrupa ve dünyada aşırı sağ partiler ve kadınlar içinde bu partilere verilen oy oranının artmasının nedenlerini araştırdı. Vardığı sonuç aşırı sağ partilerin kadınların yaşadığı ekonomik sorunları istismar ederek onların arasında sistematik çalışma yapması.

Friedrich Ebert Vakfı, “Kadınların Zaferi? Avrupa’da Aşırı Sağın Kadın Yüzü” adlı bir araştırma dizisinin sonuçlarını yayımladı.

Buna göre sağ partiler son yıllarda birçok ülkede artan bir popülariteye sahip oldular. Açıkça antifeminist eğilimlerine ve bazen ABD eski Başkanı Donald Trump’ın kadın düşmanı söylemlerine rağmen, bu partilere bazı kadınların onayı artıyor. Bu nasıl mümkün olabiliyor?

“Aşırı Sağ Cinsiyet Uçurumu” araştırması, sağ siyasetin çoğunlukla erkekler tarafından yönetildiği, desteklendiği ve savunulduğu olgusunu ortaya koyuyor. Ancak yeni sağ hareketler yavaş yavaş bu açığı kapatıyor. Macaristan ve Polonya’da erkekler neredeyse biraz daha az temsil ediliyor. Friedrich-Ebert-Stiftung (FES) tarafından yapılan en son araştırma dizisi, çeşitli ülkelerdeki mevcut siyasi ve sosyal gelişmelere ve özellikle sağ partilerin güçlenmesine bakıyor. Hangi argümanların veya “teşviklerin” kadınları sağ partilere oy vermeye yönlendirdiği sorusunu araştırıyor. İlk baskısı 2018’de Almanya, Fransa, Yunanistan, Polonya, İsveç ve Macaristan’a ilişkin analizlerle yayımlandı. İkinci baskı korona pandemisi sırasında oluşturuldu ve Brezilya ve ABD gibi Avrupa dışı örnekleri de içerecek şekilde genişletildi.

FES’e göre, kadınların sağcı partileri seçmesinin, yalnızca (kadın cinsiyetinin üyeleri olarak) kendi ayrımcılık ve baskı deneyimlerinin farkında olmamalarıyla veya ırkçı saiklere öncelik vermeleriyle açıklanamayacağı açık. Aksine, ekonomik nedenler daha önemli: Kadınlar hâlâ işgücü piyasasına daha zor erişime sahip ve erkeklere göre daha düşük ücret almakta. Sağ partiler bu konuda iyileştirmeler yapmayı başarırsa, birçok kadın bunu oylarıyla mükafatlandıracaktır. Örneğin Polonya’da Andrzej Duda yönetimindeki hükümetin “Rodzina 500+” programı nüfusun yoksulluğunu azaltmayı başardı. Bu tamamen popülist bir strateji değil, güçlü antifeminist ve anti-LBGT+ duruşuna rağmen Duda’nın 2020 yazında yeniden seçilmesine yardımcı olan gerçek bir politik önlemdi.

ALMANYA
Ayrıca, mevcut Doğu-Batı eşitsizliği ve bunun ekonomik sonuçları, sağ popülizme doğru bir eğilimi desteklemekte. Örneğin, Almanya pandemi sırasında tüm sınırlarını kapattı, ancak aynı zamanda hemşirelik personelinin ve hasat işçilerinin ülkeye girmesine izin vermek için bazı Doğu Avrupa ülkeleriyle ikili ittifaklar kurdu. Çoğu durumda yapılan çok düşük ücretli bir işti. Bazıları kendi ülkelerinden daha fazla kazandığı için yine de teklifi kabul ettiler. Sonuç olarak, etkilenen ülkelerde hemşirelik personeli sıkıntısı vardı. Bakım işlerinin büyük çoğunluğu kadınlar tarafından yürütüldüğünden ülkelerinde bu alanda eksik olan kadınlardı. Doğu Avrupa’daki sağ partilerin farkında olduğu ve kadınları hedef alarak kırmaya çalıştığı bir kısır döngü oldu bu. Aynı zamanda, Almanya’nın birçok yabancı vasıflı işçiyi işe alması, (biyo) Alman çalışanlara yönelik bir tehdit olarak sunuldu ve sağcı partiler tarafından hedefli göç karşıtı propaganda için kötüye kullanıldı.

ABD
Araştırılan tüm sağcı eğilimlerin kullandığı seçmen oylarını güvence altına almanın stratejik bir yolu, bir yanda sözde homojen bir halk anlamında, bir yanda hükümet, göçmenler anlamında “biz” ve “ötekiler” arasına çizgi çekmekti. Ya da öteki düşmanlar yaratıldı: Öteki feministler gibi. ABD’de bu yaklaşım, seçimlerde tek büyük cephe olan Demokrat ve Cumhuriyetçi partilerin destekçileri arasındaki mevcut boşluk nedeniyle özellikle telaffuz edildi. ABD’de de insanlar nadiren kendi partilerinin dışında oy kullanırlar. Buna beyaz kadınların “beyaz ayrıcalıklarını” koruma konusundaki çıkarları da eklendi. Ataerkil yapılara ve bunun sonucunda dezavantajlara maruz kalmalarına rağmen, siyah kadınlara, diğer etnik kökenlerden kadınlara veya diğer azınlıklara kıyasla hâlâ ayrıcalıklara sahiptirler.

BREZİLYA
Brezilya’da yeni aşırı sağın güçlenmesinden özellikle dini akımlar sorumluydu. Ülkenin en önemli kiliseleri, seçim kampanyası sırasında görevdeki Cumhurbaşkanı Jair Bolsonaro’yu destekledi. Bolsonaro hâlâ birçok yönden komplo teorileri yayıyor ve diğer ‘düşman’ grupların yanı sıra, feministlerin Brezilya’da kaosu yaymak ve böylece ülkeyi zayıflatmak için yurtdışından finanse edildiği görüşünde. Devlet propagandasına göre kadın ve erkek arasındaki geleneksel rol dağılımı da dahil olmak üzere mükemmel, heteroseksüel çekirdek aile fikri gibi muhafazakar görüşler, sükunet ve istikrar getirecektir. Radikal Protestanlar bunu desteklemeye değer buluyorlar ve Bolsonaro’ya seçmen kazanmak için halk üzerindeki etkilerini kullanıyorlar. Hükümet, yoksul veya suç oranının yüksek olduğu mahallelerden çoktan çekildiği için, kiliseler artık oradaki insanlar için ilk temas noktası. Birçok insan onlar sayesinde yemek, eğitim ve boş zaman aktivitelerine erişim kazanıyor ve bir topluluk ve aidiyet duygusu yaşıyor. Bu da Brezilya’da daha fazla kadının yeni aşırı sağın destekçisi olmasını sağlıyor.

BİRLEŞİK KRALLIK
Pek çok insan, Brexit’in Birleşik Krallık’taki kadınlar üzerindeki etkisinin farkında değildi. Bunun temel nedeni, tartışmanın neredeyse tamamen erkekler tarafından yürütülmesi ve daha önce AB hukuku ve özel anlaşmalarla düzenlenen eşitlik ve kadın haklarının korunması gibi konuların hiçbir rol oynamamasıydı. Kadınların Brexit’i desteklemelerinin önemli bir nedeni, daha önce AB’ye harcanan parayla halk sağlığı sisteminin daha iyi finanse edileceği vaadiydi. Pek çok kadın, sağlık sektöründe çalışanların çoğunluğu kadın olduğu için sadece kendi işini değil, aynı zamanda korunması ve bakılması gereken ailelerini de düşündü.

Çeşitli örnekler, kadınların çoğunluğunun ekonomik nedenlerle sağ partilere yöneldiğini açıkça ortaya koymakta. Buna ek olarak, birçok sağ popülist kendilerini “feminist” olarak ifade ediyor, ancak bunu sadece ırkçı veya mülteci karşıtı fikirleri yaymak için kullanıyor. Bazı partiler, kadınları aile görevleri ve iş dışında başarılı bir şekilde başa çıkmanın kahramanları olarak gösteren Macaristan’daki Katalin Novák gibi yalnızca stratejik hareket ederken, diğer partiler potansiyel seçmenlerin ihtiyaçlarını ve endişelerini üstleniyor ve kadınların yaşam ve çalışma koşullarını iyileştirmek için en azından yüzeysel olarak katkıda bulunuyor.

“Kadınların Zaferi” adlı çalışma dizisi, ilgili ülke ve partilerin çeşitli gelişmelerine ve özelliklerine ışık tutmakta ve böylece yeni sağ hareketlerin daha iyi anlaşılmasını sağlamakta. Ayrıca, toplumdaki karşı hareketleri ve diğer siyasi partilerin sağa kaymayı önleyen ve böylece toplumsal cinsiyet eşitliği yolunda vazgeçilmez bir adım atan eylem seçeneklerini sunuyor.

Not: Araştırma kadınlar içinde sağı seçeneklerin artmasının nedenlerini araştırıyor. Kadınlar sağcı oldu, sağa kaydı gibi bir tespiti yok. Sadece aşırı sağın demagojilerini ortaya koyarken kadınlara yönelik çalışma yapan parti ve gruplara da bu durumu dikkate alarak çalışmalarını belirleme fırsatı sunuyor.