İranlı insan hakları avukatı Nesrin Sutude, 13 Haziran’da tutuklandığından beri Tahran’daki Evin cezaevinde tutuluyor.  

55 yaşındaki ödüllü insan hakları savunucusu Nesrin Sutude, 13 Haziran’da Tahran’daki evinde tutuklanarak Evin cezaevine götürüldü ve o günden beri kadınlar koğuşunda gözaltında tutuluyor. Tutuklandığı sırada beş yıl hapis cezası alması nedeniyle gözaltına alındığı söylenen Sutude, bu cezanın gerekçesi olan suçlardan yargılanmamış ve hüküm giymemişti. O günden beri de kendisine “sistem karşıtı propaganda yaymak” ve “ulusal güvenliğe karşı suçlar işlemek için toplanmak ve gizli anlaşma yapmak” gibi yeni suçlamalarla karşı karşıya olduğu söyleniyor. Sutude, 6.5 milyar Riyal (150.000 Amerikan Doları) olarak belirlenen kefaleti ödemeyi, suçlamaların temelsiz ve uydurma olduğunu söyleyerek reddetti.

Nesrin Sutude’ye yöneltilen suçlamalar, İran’daki küçük düşürücü zorunlu başörtüsü uygulamasını barışçıl biçimde protesto ettikleri için tutuklanan ve yargılanan kadınları, bir avukat olarak mesleğinin gereğini yerine getirerek savunması.

Bu tutuklamalar, yüksek bir yapının üzerine çıkan bir kadının, çıkarttığı başörtüsünü bir sopanın ucunda sessizce sallayarak gerçekleştirdiği tek başına direniş eyleminin daha sonra ülkenin her yerinde sayısız diğer kadın tarafından tekrar edildiği Aralık 2017’de başladı. Kadınların yürüttüğü bu kampanya zaman içinde “Devrim Sokağı Kızları” olarak bilinir hale geldi. Nesrin Sutude’nin müvekkilleriyle buluşması da dahil olmak üzere bir savunma avukatı olarak gerçekleştirdiği eylemlerin, Sutude’ye yönelik ceza davası açmak için kullanıldığı görülüyor.

İranlı E. Ava Ekmek ve Gül'e kadınların başörtüsü zorunluluğuna karşı mücadelesini, İran toplumunda yaşanan değişimi ve kadınların taleplerini böyle anlatmıştı:
İran’da kadınların öfkesi örgütlü güce dönüşüyor

Eşi Rıza Handan’ın bildirdiğine göre Nesrin Sutude, şu an gözaltında olması nedeniyle bu kadınları savunamayacağı ve zorunlu başörtüsünün “insanlık dışı ve insan haklarına aykırı” olduğunu düşündüğü için, serbest bırakılana kadar cezaevinde başörtüsünü çıkararak protesto yapmayı planlıyor. Eşi, yetkililerin Nesrin Sutude’nin kendisini temsil etmesi için seçtiği avukata temsil yetkisi vermeyi reddettiğini ve Sutude’nin Tahran ili için hazırlanan listeden bir avukat seçmeye zorlandığını anlattı. 

ULUSLARARASI AF ÖRGÜTÜNDEN KAMPANYA

Uluslararası Af Örgütü "İnsan Hakları Savunucusu Avukat Nesrin Sutude Derhal Serbest Bırakılmalı" başlığıyla İran yetkililerine seslenen bir kampanya başlattı ve herkesi bu kampanyaya katılmaya davet etti. 

Kampanya metni şöyle: 

Hemen şimdi İran yetkililerine çağrıda bulunun:
İran’da zorunlu başörtüsünü protesto eden kadınları savunmak da dahil olmak üzere yalnızca insan hakları avukatı olarak işini yaptığı için gözaltına alınan düşünce mahkumu Nesrin Sutude, derhal ve koşulsuz olarak serbest bırakılmalıdır.
Nesrin Sutude’nin ailesine ve kendi seçtiği avukatına düzenli olarak erişimi güvence altına alınmalıdır;
İran’daki avukatların herhangi bir gözdağı, engelleme, taciz veya yargılamaya uğramaksızın işlerini yapabilmeleri sağlanmalı ve hukuk, adalet yönetimi ve insan haklarının geliştirilmesi ve korunmasıyla ilgili konularda yürütülen kamusal tartışmalara katılma ve ifade özgürlüğü hakları korunmalıdır." 

Kampanyaya ilişkin bilgiyi BURADAN alabilirsiniz.

NESRİN SUTUDE SAKHAROV ÖDÜLLÜ BİR AVUKAT
Nesrin Sutude daha önce Ocak 2011’de avukatlık mesleğini yürüttüğü için aralarında “sistem karşıtı propaganda yaymak” ve “ulusal güvenliğe karşı suçlar işlemek için toplanmak ve gizli anlaşma yapmak” suçlarının da bulunduğu suçlamalar nedeniyle 11 yıl hapis cezasına mahkum edilmişti. Hapis cezası temyizde altı yıla indirilmiş, Eylül 2013’te ise kendisinden özür dilenerek serbest bırakılmıştı. Nesrin Sutude, insan hakları avukatı olarak yürüttüğü faaliyetler nedeniyle yıllarca taciz, gözdağı ve hapis cezalarıyla yüz yüze geldi. Avukatlık mesleğinden de men edilen Sutude, 2014’te İran Barolar Birliği binası dışında aylar boyunca her gün gerçekleştirdiği protestolarla bu kararı iptal ettirmeyi başardı. 2013’te cezaevinden serbest bırakıldıktan sonra, İran yetkililerinin çalışmalarını kısıtlama girişimlerine rağmen avukatlık yapmayı sürdürdü. Sutude’nin siyasi suçlamalarla gözaltına alınan kişileri temsil etme taleplerini birçoğunun İran yetkililerince reddedilmesi de söz konusu kısıtlamalar arasındaydı. Nesrin Sutude, 2012’de cezaevinde olduğu sırada, insan hakları çalışmaları nedeniyle Sakharov Ödülü’ne layık görüldü.