FRANCES ALLEN ÖLDÜ 

Özellikle korona krizi döneminde "online okul'dan söz edilirken siyasetçiler çocukların bilgisayar programlamasını çok daha erken öğrenmelerini talep ederken, sık sık onların "İngilizcenin yanı sıra bilgisayar dilini konuşabilmeleri" gerektiğini söylüyorlar. Ancak programlama kesinlikle bilgisayarların anlayacağı bir dilde yapılmaz. İnsan komutlarıyla herhangi bir şey yapmadan önce, programlama dili tarafından, kaynak koddan da söz edilir, bilgisayar tarafından okunabilir makine koduna çevrilmeleri gerekir. Matematikçi ve bilgisayar bilimcisi Frances Allen, her iki dili de akıcı bir şekilde konuştu - compiler (derleyiciler) öncüsü olarak kabul edildi. Compiler bu çeviri işini yapan programlardır. Allen, çalışmaları için bilgisayar bilimindeki en büyük ödül olan Turing Ödülü'nü alan ilk kadındı. Günümüzün ışık hızındaki uygulamaları (appsleri), onun fikirleri olmadan düşünülemez.

Allen programlamaya başladığında, derleyiciler verimsiz ve yavaştı.1960'larda ve 1970'lerde IBM'deki araştırma projelerinde, o ve meslektaşları insan ve makine arasında daha sorunsuz çeviri yapmanın yeni yollarını buldular. Daha sonra kendisini bu dilin paralelleştirilmesine adadı. Buluşlarından bazıları bugün hala derleyicileri şekillendiriyor, onlar olmadan cep telefonundaki ışık hızındaki uygulamalar (appler) düşünülemez.

CAM TAVANI KIRDI

Frances Allen aslen matematik öğretmeni olmak istiyordu. Hatta devam ettiği lisede iki yıl öğretmenlik yaptı. 1957'de sadece üniversite borcunu ödemek için IBM'de çalışmaya başladı. Üç yıllık misafir profesörlük dışında 45 yıl IBM'de kaldı. Tutkulu bir dağcı olan Frances öğretmeliğe asla geri dönmedi. Yine de IBM, ölümüyle ilgili basın açıklamasında, Allen'ın her zaman genç programcılarla ilgilendiğini, onları, özellikle de kadın programcıları eğittiğini duyurdu. Öğrencileri arasında siber feminizmin kurucusu olarak kabul edilen kadın hakları aktivisti Anita Borg da vardı.

New York Times'te ölümü üzerine yazan meslektaşı Mark Wegmann onun kadınlara dayatılan cam tavanı kırdığından söz ediyor:

"O sırada kimse onun gibi birinin onun yaptığını başarabileceğini düşünmemişti."

"Onun gibi biri" derken, Wegmann muhtemelen her şeyden önce Frances'in cinsiyetini kastediyor: Allen, şirketteki en yüksek onur ve kariyer düzeyi olan IBM üyesi olarak adlandırılan ilk kadındı. Frances Allen'ın hayatı, yalnızca BT dünyasında kadınların uzun süre, hatta hala maruz kaldığı ayrımcılığa direnişle sınırlı değil, aynı zamanda son on yılların hızlı teknolojik ilerlemesi için de geçerli: Allen, Kanada sınırına yakın bir çiftlikte elektriksiz büyüdü - ve daha sonra günümüzün en yeni uygulamalarının temellerini attı. Çocukken anne babasının ineklerini sağdı ve genç bir yetişkin olarak dünyanın ilk yüksek seviyeli programlama dili olan Fortran'ı geliştirdi.

Frances Allen 4 Ağustos’ta 88 yaşında New York Eyaleti, Schenectady'de öldü.

Çeviren: Semra Çelik