GÜNÜN ÇAĞRISI: Türkiye’nin GREVIO Adayı Prof. Dr. Feride Acar olmalı

GÜNÜN....

26 Ocak 2019 03:01

Kadın ve LGBTİ+ örgütleri, Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi Denetleme Komitesi (GREVIO) adayının Prof. Dr. Feride Acar olmasını istiyor.

Kısaca İstanbul Sözleşmesi olarak bilinen, Kadınlara Yönelik Şiddet ve Ev içi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye ilişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi, bağımsız uzmanlardan oluşan bir izleme ve denetleme mekanizmasına sahip. Bu denetleme mekanizması da GREVIO (Kadınlara Yönelik Şiddet ve Ev İçi Şiddete Karşı Eylem Uzmanlar Grubu). GREVIO üyeleri taraf devletlerin temsilcilerinden oluşan Taraflar Komitesi tarafından seçiliyor. 31 Mayıs 2019’da ilk on üyesinin görev süresi sona erecek olan GREVIO’nun yeni dönem üyelerinin seçimi için taraf devletler 1 Şubat 2019 tarihine kadar en çok 3’er aday göstermeye davet edilmişti. Avrupa Konseyi Taraflar Komitesinin 1-2 Nisan 2019 tarihlerinde yapılacak 6. toplantısında GREVIO’nun yeni üyelerinin seçimi gerçekleştirilecek.

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, açıkladığı aday belirleme takviminde, belirlenen adaylarla ilgili kamuoyu görüşlerine başvuracağını belirtmişti. Buna rağmen gerek sözleşmenin oluşturulması gerek imzalanması gerekse de GREVIO’nun oluşturulması süreçlerinde aktif rol almış İstanbul Sözleşmesi İzleme Platformuna üye kadın ve LGBTİ+ örgütleri, ön elemeden geçen adaylarla ilgili bilgilendirilmediği gibi hiçbir noktada görüşleri alınmadı.

Kadın ve LGBTİ+ örgütleri de Türkiye’nin adayının Prof. Dr. Feride Acar olmasını istiyor.

Bu talebi dile geçirmek için bir metin yayımlayan hak savunucuları şunlara dikkat çekti:

“Platform olarak, 25 Aralık 2018’de adayımızın Feride Acar olduğunu belirten mektubu ilgili mercilere iletmiştik. Aday gösterme süreci 1 Şubat 2019 tarihinde bitecek olmasına rağmen, devlet tarafından adaylarla ilgili tarafımıza herhangi bir bilgilendirme yapılmamıştır. Hiçbir şekilde şeffaf yürütülmeyen bu sürecin neticesinde hükümete yakın bir kişinin aday gösterildiğine dair aldığımız bilgiler bizi şaşırtmıştır. Hükümet, ismi GREVIO’yla özdeşleşmiş, Platformun adayı Feride Acar yerine, liyakat ilkesine uygun olmayan, bağımsızlık, tarafsızlık gibi adaylık kriterlerini karşılamayan bir aday göstermiştir. Önemle vurguluyoruz, iktidarla ilişkisi bakımından bağımsızlıktan uzak, konu hakkında uzman olmayan biri aday gösterilmemelidir!

Platform olarak adayımızın Sözleşmenin 66. Maddesinde ve diğer maddelerinde işaret edilen aşağıdaki özelliklere sahip olan ve halihazırda GREVIO’ya iki dönem başkanlık etmiş Feride Acar olduğunu bir kez daha yineliyoruz!

Prof. Dr. Feride Acar, Mart 2015’te Türkiye Cumhuriyeti tarafından, GREVIO üyeliği için önerilmiş ve Avrupa Konseyi tarafından bu göreve seçilmişti. Feride Acar, GREVIO üyeleri tarafından 2015 yılında oybirliği ile bu Kurul’un başkanlığına seçilmişti. Başarılı çalışmaları sonucunda,12 Ekim 2017’de yapılan seçimler sonunda yine oy birliği ile GREVIO başkanlığı görevine ikinci kez seçilmişti.

1994 yılında ODTÜ Kadın Çalışmaları Anabilim Dalı ve Yüksek Lisans Programı’nın kurulmasına öncülük ederek, 2003 yılına dek Programın kurucu başkanlığını yapan Feride Acar, kadın erkek eşitliği ve kadınların insan hakları konularında Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği gibi kurumlar için uluslararası danışman, kurul üyesi ve kurul başkanı olarak görev yapmıştır. Feride Acar, İstanbul Sözleşmesi’nin yapımı müzakereleri dahil birçok uluslararası ortamda da Türkiye’yi temsil etmiştir. 1997-2018 yılları arasında Birleşmiş Milletler Kadınlara Karşı Ayrımcılığın Ortadan Kaldırılması Komitesi’nde (CEDAW Komitesi) raportör, başkan yardımcılığı ve başkanlık görevlerinde bulunmuştur.

Türkiye’nin imzasını taşıyan ve kadına karşı şiddet konusunda küresel mücadele için kritik önem taşıyan İstanbul Sözleşmesi'nin Avrupa'da ve tüm dünyada görünürlüğünün artırılması, etkili bir biçimde uygulanmasının sağlanması yönünde Türkiye’yi ve Sözleşmeyi etkili olarak temsil etmek açısından Prof. Dr. Feride Acar en doğru adaydır. Ayrıca İstanbul Sözleşmesi izleme mekanizması olan GREVIO’nun mevcut üyelerinin devamlılığı yeni bir sözleşme olan İstanbul Sözleşmesi’nin taraf devletlerce etkin uygulanabilmesini de sağlayacaktır. İstanbul Sözleşmesi’nin denetim usulü hala oluşum aşamasında olup, sağlam bir zemine oturtulması açısından Feride Acar gibi baştan beri konunun içinde olan ve gerekli bilgi ve tecrübeye sahip, uzmanlığı uluslararası camia tarafından da kabul ve tescil edilmiş olan bir uzmanın bir süre daha bu işi yürütmesi oldukça önemlidir. Acar’ın ikinci kez kurula üye olması ve belki de tekrar başkan seçilmesi Avrupa ve dünya kadın hareketinden de geniş destek bulacaktır. GREVIO üyeliği için halen GREVIO başkanlığını sürdüren Prof. Dr. Feride Acar'ın neden tekrar aday gösterilmediğini anlamakta güçlük çekiyoruz. Feride Acar, kadının insan hakları alanındaki çalışmalarıyla öne çıkmış, dünyanın 13 saygın akademisyeni arasında yer almış ve dünyada bu alanda en etkili 100 kadının insan hakları savunucusu arasında gösterilmiş biri iken, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin neden kendisini GREVIO adayları arasında bile göstermediğini anlayamıyoruz.

İstanbul Sözleşmesi’ne taraf devletlerin GREVIO’ya önerecekleri adaylara ilişkin 9. kuralında da açıkça tavsiye edildiği gibi, üye ülkeler mümkün olduğunca çok sayıda (yani 1’den fazla) aday gösterme çabası içinde olmalıdır. Bu tavsiyeye rağmen, tek bir ismin aday gösterilmesini İstanbul Sözleşmesi ve onun izleme kurulu ile ilişkiler açısından sorunlu buluyoruz.

Kaldı ki, kadınlara karşı şiddetle mücadeleye yönelik şu anki en önemli mekanizmalardan biri olan GREVIO’nun başkanlığı kendisine emanet edilmiş, uzmanlığı ve yeterliliği Avrupa Konseyi tarafından da tescil edilmiş olan Feride Acar’ı Türkiye’nin bu kurula üye adayı bile göstermemiş olmasını bir skandal olarak görüyoruz.

Bu yanlıştan bir an evvel dönülmesini ve 1 Şubat 2019 tarihine dek Feride Acar’ın Türkiye’nin adaylarından biri olarak Avrupa Konseyi’ne bildirilmesini talep ediyoruz.