Ayak mantarı (tinea pedis) enfeksiyonları, dermatofit denilen mantarların neden olduğu, çok sık görülen yüzeysel mantar enfeksiyonudur. Fakat uzun süre tedavi edilmeyen hastalarda daha ciddi ikinci yumuşak doku enfeksiyonlarına da yol açabilir. İnsanların yüzde 15 ile yüzde 25'inde aynı anda ayak mantarı enfeksiyonu görülse de hem hastalar hem de doktorlar bu enfeksiyonları basitçe "kuru cilt" olarak yanlış teşhis edebilir.

Risk faktörleri nelerdir?

Uzun süreli mesai saatlerinde kapalı ayakkabılarla çalışmak ve buna bağlı ayak terlemesi, banyo/yüzme sonrasında iyi kurulamama, sıkı çorap ve ayakkabılar, sıcak iklimin katkısıyla ayak mantarı gelişimi kolaylaşır.

Ayakların yıkandıktan sonra iyi kurulanmayıp nemli bırakılması mantar üremesi için en sık karşılaşılan problemdir. Tırnağınızdaki veya çevresindeki derideki küçük çatlaklar, bu mikropların tırnağınıza girmesine ve enfeksiyona yol açabilir. Diyabet gibi bazı kronik hastalıklar mantar enfeksiyonlarına yatkınlık oluşturmaktadır.

Klinik seyri nasıldır?

Ayak tabanı ve yan kısımlarında kuru, beyaz renkli kabuklanma, kalınlaşma, çatlama ve özellikle 4. ve 5. ayak parmak aralarında nemli görünüm belirgindir. Kaşıntı çok şiddetli olabilir ve kötü koku eşlik edebilir. Bunun yanı sıra tırnaklarda kalınlaşma, tırnak renginde değişiklik ve kolay kırılma görülebilir. Eğer tedavi edilmezse bozulan cilt bütünlüğünden kaynaklı diğer mikroorganizmaların neden olduğu, ayaklarda ve bacakların üst kısımlarında daha ciddi enfeksiyonlar görülebilmektedir.

Bulaşıcı mıdır?

Evet, mantar enfeksiyonları bulaşıcıdır; vücudun bir bölgesinden diğer bir bölgesine, eşyalardan veya insandan insana, hayvanlardan insanlara bulaşabilir. Ortak kullanılan eşyalardan (tırnak makası, terlik, çorap, ayakkabı...) veya banyo, küvet, spor salonları gibi halka açık ortak kullanım alanlarından bulaşabilirler.

Korunma, önlem ve tedavi

Ayaklarınızı her gün yıkayın ve iyice kurulayın. Ayak tırnaklarınızı kısa kesin ve temiz tutun. Çoraplarınızı günde en az bir kez değiştirin. Ayaklarınızı düzenli olarak kesikler, yaralar, şişlikler, kuruluk ve enfeksiyonlu ayak tırnakları açısından kontrol edin. Dar ve kapalı ayakkabı giyme sürelerini azaltın. Mantar enfeksiyonu geliştiğinde ise enfeksiyon hastalıkları veya dermatoloji doktorlarına başvurun ve başkalarına bulaşmasını önlemek için ortak eşya kullanımını sınırlandırın. 

Görsel: Canva Pro