Geçtiğimiz günlerde şiddetten kaçmak için kimliğini değiştiren 300 kadının varlığından ve bu kadınların kimlik değiştirdiklerinde kendilerini daha güvende hissettiklerinden bahsedilmişti. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının verilerine göre açıklanmıştı bu durum. Şiddet gören diğer kadınların da kimliklerini değiştirmek istedikleri belirtilmişti. Bu da gösteriyor ki: Kadınlar devletin tüm ‘sığınma evi, elektronik kelepçe, uzaklaştırma kararı gibi koruma/uzaklaştırma tedbirlerine rağmen kendilerini tamamen güvende hissetmiyor!

SON ÇARE: KİMLİK DEĞİŞTİRME

Peki kadınların şiddetten kaçmak için en ‘garanti’ yol olarak gördükleri kimlik değiştirmenin aslı astarı ne? Kadınlar gerçekten kendilerini güvende hissetmedikleri için mi kimlik değiştiriyor, başka çareleri kalmadığı için mi? Niçin yöneliyorlar kimliklerinden vazgeçmeye? Mor Çatı sorularımızı cevaplıyor.

Kimlik değiştirmenin 6284 Sayılı Kanun’daki düzenlenen tedbirler arasında uygulanacak son çare olduğuna dikkat çekiyor Mor Çatı. Bunun anlamını ise şöyle açıklıyor: “Aslında devlet, mevcut diğer koruma ve önleme tedbirlerini efektif bir şekilde uygulamadığı için şiddet gören kadın son çare olarak bu önleme başvuruyor.”

CEZASIZLIĞIN SONUCU, ADALETSİZLİK GÖSTERGESİ

2013 yılındaki yasal değişiklikle hayata geçirilen ve uygulanmaya başlandığından bu yana 300’e ulaşan kimlik değiştirmenin kadınlar için o kadar kolay olmadığına da vurgu yapılıyor: “Kadınların yıllarca içinde yaşadıkları kimlikleri bir kenara bırakarak bu kararı almaları oldukça zor aslında. Şiddetten ve ölüm tehdidinden kurtulmak için hiçbir çaresi kalmayan kadınların başvurduğu bu yol, cezasızlığın mecburi sonucu ve bir anlamda adaletsizlik göstergesidir. Zira devlet bir anlamda “Biz seni koruyamadık, şiddet gösteren erkeği kontrol altına alamadık, sen en iyisi kimlik değiştir” diyor. Yine de bu noktaya gelmiş kadınlar için işe yarar bir tedbirdir ancak halen uygulamada pek çok sorun yaşanmaktadır.”

BU BİR ZORUNDALIK

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının her fırsatta hava bastığı, bir kurtuluş müjdesi olarak sunduğu koruma tedbirlerinin işe yararlılığını sorgulatan bu veri, (Mor Çatı’nın açıklamasından da hareket edecek olursak) aslında kadınlar tarafından bir seçenek olarak ‘tercih’ edilmediğini kadınların bu durumu zorunlu gördüğünü, çünkü başka çaresinin kalmadığını, en azından kendini başka türlü daha güvende hissetmediğini ortaya koyuyor. 

GİZLİLİK KARARI...
Diğer yandan kimlik değiştirme tedbirinden önce başka yolların da olduğunu söyleyen Mor Çatı ‘gizlilik kararının’ önemine vurgu yapıyor, “Bu tedbire başvurmadan bir önceki adım gibi düşünülebilecek bir diğer tedbir ise gizlilik kararıdır. Aslında devlet kurumları arasında iletişim gereği gibi sağlanabilir ve gizlilik kararı sorunsuz bir şekilde uygulanabilirse daha az kadının kimlik değiştirmeye ihtiyacı olacaktır. Ancak maalesef hakkında gizlilik kararı verilen kadınların en basit resmi işlemi yürütmesi esnasında dahi bilgilerinin kaybolması ve işlemin yürütülememesi gibi pek çok sorunla karşılaştıkları bilinen bir gerçek.”

Mor Çatı, şiddet gören kadın sayısının ve gereği gibi uygulanmayan koruma/uzaklaştırma kararlarının fazlalığı düşünüldüğünde 300 sayısının çok büyük bir rakam olmadığını da belirtiyor.

KİMLİK DEĞİŞTİRİRKEN KADINLAR BAŞKA MAĞDURİYETLER YAŞAMASIN

Kimlik değiştirmek zorunda kalan kadınların birçok sorunla karşılaştığını söyleyen Mor Çatı bu süreçte devletin daha düzenli çalışması gerektiğinin de altını çiziyor, “Biz bu süreçte, kadının risk ve ihtiyaç analizinin kadınla birlikte yapılabilmesinin ve kimlik değiştirmenin sonuçlarının kadına aktarılabilmesinin çok önemli olduğunu düşünüyoruz. Aynı zamanda hem gizlilik ve hem kimlik değiştirme bakımından devlet kurumlarının daha düzenli çalışması ve bu tedbirlere başvuran kadınların ikincil mağduriyetler yaşamaması için gerekli önlemlerin alınması gerektiğini vurguluyoruz.”