Okurumuzun Sorusu:

Merhaba iyi çalışmalar. Ben özel sektörde bir çalışanım. Mart ayında doğum yaptım ve mayıs ayı sonunda yasal analık iznim bitti. Sonrasında doğumumu gerçekleştiren doktoruma kontrole gittiğimde bazı rahatsızlıklarım saptandı ve heyet raporu verdi bana. 5 aydır yani 150 gündür heyet raporluyum. Ancak şirketim devamlı bana işyeri hekimini aramam konusunda baskı yapıyor. Bir kere aradım bana tahlil ve tetkiklerimi kendisine göndermem konusunda baskı yaptı ancak ben iletmedim. Hala benden bilgi istiyorlar zorluyorlar. Ben özel bilgilerimi hiç bir uzmanlığı olmayan bir doktorla sırf şirket doktoru diye paylaşmak zorunda mıyım? Bu konuda tarafıma baskı yapılması normal mi? Konu yasalarda düzenlenmiş mi?

Öncelikle okurumuzu tebrik edelim ve okurumuza acil şifalar dileyelim.

İlk olarak işverenin SGK tarafından yetkilendirilmiş bir hastane tarafından usülüne uygun olarak verilmiş bir heyet raporunu sorgulama hakkının olmadığını, işyeri hekiminin de böyle bir görev ya da yetkisinin bulunmadığını, okurumuzun böyle bir sorgulama karşısında herhangi bir bilgi veya belge verme yükümlülüğünün olmadığını vurgulayalım. Okurumuzun heyet raporunu işyerine iletmesi yeterli.

Gelelim meselenin diğer boyutuna. Gerek İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu gerekse ilgili yönetmelikler uyarınca, işçi, işin gerektirdiği ve kendi sağlığının usülüne uygun olarak korunması için gereken bilgileri işverenle paylaşmakla yükümlü. Örneğin Gebe ve Emziren Kadınların Çalıştırılma Şartlarıyla Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmelik uyarınca hamileliğini öğrenen işçi, işvereni bilgilendirmek zorunda. Yine aynı yönetmelik uyarınca, işveren analık izninden dönen işçi için işçiyi etkileyen “psikososyal ve tıbbi faktörleri de dikkate” alarak gerekli önlemleri almakla yükümlü. Bu çerçevede de, doğrudan bir düzenleme olmasa da, işçi, işverenin gerekli işçi sağlığı ve güvenliği önlemlerini alabilmesi, işçinin sağlığını koruyabilmesi için gereken bilgileri iletmekle yükümlü.

Ancak bu noktada hassas bir denge söz konusu. Bir tarafta işçinin kişilik hakları, özel hayatın gizliliği, kişisel verilerin korunması ve işverenin işçinin kişilik haklarını gözetme borcu var; diğer tarafta ise işverenin iş sağlığı ve güvenliği önlemlerini alma borcu. İşveren bu hassas dengeyi gözeterek, işçiden iş sağlığı ve güvenliği önlemlerini alma borcunu yerine getirebilmesi için gereken bilgileri, işçinin kişilik haklarını gözeterek ve kişisel verilerin korunması ilkesini ihlal etmeksizin isteyebilir.

Ancak okurumuzun örneğinde heyet raporunun süresini uzun bulan ve heyet raporunun geçerliliğini sorgulayan bir işveren ve ne yazık ki iyi hekimlik ilkelerini ve yasal düzenlemeleri bir kenara koyarak işveren adına adeta heyet raporunun içeriği ve geçerliliğini sorgulamaya yeltenen, tahlil ve tetkik sonuçlarını isteyen bir hekim var. İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmeliğin işyeri hekimine böyle bir yetki vermediğini de vurgulayalım.

Bu veriler ışığında söyleyecek olursak, okurumuzun işe geri döndüğünde işveren tarafından alınması gereken önlemlerin tespiti için gerekebilecek bilgiler dışında bir bilgi, belge ya da tetkik sonucu verme yükümlülüğünün olmadığını düşünüyorum. Kaldı ki heyet raporunda da heyet raporunun neden verildiği ile ilgili temel bilgiler zaten yer alıyor.

Bu konuda çok açık ve net yasal düzenlemeler olmamakla birlikte, okurumuzun yasal dayanağı işçinin kişilik hakkını doğrudan koruyan Borçlar Kanunu’nun 417. maddesidir.

Yine de okurumuzun bir avukatla da görüşerek, ikinci bir görüş daha alarak adım atmasında yarar var.

Son olarak bu yanıtımızın, işini layığıyla yapan, işverenin çıkarlarını değil işçinin sağlığını gözeten işyeri hekimlerini incitmemesi umut ediyorum. Sözümüz ve eleştirimiz onlara değil. Onlara müteşekkiriz…