SORU: Eşimle ben 2007 yılında evlendik. Ancak, aramızda yaşanan anlaşmazlıklar sonucu bu yıl içinde boşanma davası açtım ve boşandık. Bu dava şu an Yargıtay’da. Benim sormak istediğim, eşimin üzerine kayıtlı olarak bulunan ev üzerinde benim edinilmiş mal rejimi gereğince payım ne olabilir? Bir de bana miras kalan kıymetli bir antika takım var. Eşimin bunun üzerinde bir hakkı var mıdır?

CEVAP: Edinilmiş mallara katılma rejiminde, edinilmiş ve eşlerin her birinin kişisel malları olarak iki ayrım yapılmaktadır. Edinilmiş mallar; Medeni Kanun’da, her eşin bu mal rejiminin devamı süresince karşılığını vererek elde ettiği malvarlığı değerleri olarak tanımlanmıştır.

Bir eşin edinilmiş mallarının özellikle;
- Çalışmasının karşılığı olan edinimler
- Sosyal güvenlik veya sosyal yardım kuruluşlarının yaptığı ödemeler
- Çalışma gücünün kaybı nedeniyle ödenen tazminatlar
- Kişisel mallarının gelirleri, edinilmiş malların yerine geçen değerler edinilmiş mal olarak belirtilmiştir.
“Kişisel mal” diyebileceklerimiz ise;
- Eşlerden birinin yalnız kişisel kullanımına yarayan eşya
- Mal rejiminin başlangıcında eşlerden birine ait bulunan veya bir eşin sonradan miras yoluyla ya da herhangi bir şekilde karşılıksız kazanma yoluyla elde ettiği malvarlığı değerleri
- Manevî tazminat alacakları
- Kişisel mallar yerine geçen değerler olarak belirtilmiştir.

Mal paylaşımı için açacağınız davanın boşanma davası kesinleştikten sonra açılması gerekir. Dolayısıyla, öncelikle temyiz aşamasında olan boşanma davasının kesinleşmesini beklemeniz gerekir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, 17.04.2013 tarih, 2013/ 8/375 E ve 2013/ 520 K sayılı ilanı ile, “Evlilik birliğine ilişkin katılma alacağı kanundan doğan bir para alacağı olup, bu alacağa uygulanacak olan zamanaşımı süresi 10 yıl” olarak görüş belirtmiştir. Kanunun açık hükmüne göre, bir eşin sonradan miras yolu ile elde ettiği malvarlığı değerleri, kişisel mal kapsamı içine girmektedir. Dolayısıyla size miras kalan eşya üzerinde eşinizin bir hakkı bulunmamaktadır. Eşinizin üzerine kayıtlı bulunan ev hakkında ise, açacağınız mal tasfiyesi davasında yapılan yargılama ve bilirkişi incelemesi doğrultusunda bir karar verilecektir. Eşlerden kadının çalışmaması halinde ise Yargıtay, hiç bir katkısının bulunmadığı görüşüne katılmaz ve “Davalı kocanın çalışarak ürettiği artı-değeri hane gelirine kattığı gibi, davacının da kendi emek ve gücü ile ev işlerine katkı sağladığı açıktır. Davacı kadının başka bir işte çalışmadığı gerekçesi ile bu katkı ve emeğini göz ardı edilerek evlilikten sonra edinilen dava konusu taşınmazın, davacı kocanın geliri ile edinilerek üzerine bina yaptırıldığını kabul etmek hayatın olağan akışına uygun düşmez.” şeklinde kararlar vermektedir.

Ayrıca, edinilmiş mallardaki katılma alacağı payı bakımından, boşanma davası zina veya cana kast nedeniyle açılmış ve bu dava aşamasında da ispatlanmış ise eş, katılma alacağının azaltılmasını ya da tamamen ortadan kaldırılmasını da isteyebilecektir.