13 Mayıs günü Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ve Cumhurbaşkanı Cevdet Yılmaz’ın açıkladığı “Kamuda Tasarruf ve Verimlilik Paketi” Resmi Gazete’de yayımlandı. Paket kamu kaynaklarının kamu için harcanmasını kısarak tasarruf etmeyi hedefliyor. Kamuda tasarruf tartışmaları başladığında bu kararların kadınlar açısından eğitim, sağlık gibi hizmetlere; sığınmaevleri, kreş, okullarda bir öğün ücretsiz yemek gibi çeşitli haklara erişememe anlamına geleceğinden bahsetmiştik. Belgede karşılaştıklarımız da önümüzdeki dönem bunlar gibi daha fazla hak kaybının yaşanacağını açıktan ifade ediyor.

KREŞ İHTİYACI ACİLKEN VAR OLAN DA ÖZELLEŞTİRİLECEK

Yayımlanan genelgede “Yeni lojman, her ne adla olursa olsun memur evi, kamp, kreş, eğitim, dinlenme benzeri sosyal tesis ve bunlarla ilgili arsa veya arazi satın alınmayacak, kamulaştırılmayacak, yeni kiralama yapılmayacak ve yeni inşaata başlanmayacaktır” ifadelerine yer verildi. Bunun yanı sıra savunma ve güvenlik hizmetlerinde kullanılan hariç mevcut lojman ve sosyal tesislerin “ekonomiye kazandırılacağı” ifade edildi. Peki tüm bunlar ne anlama geliyor?

Özellikle sağlık emekçileri açısından öne çıkan 7/24 kreş talebi, kamu emekçisi kadınların çocuklarına yönelik endişe duymadan, eşit bir biçimde istihdam edilebilmesine katkıda bulunacak, hayatlarını kolaylaştıracak çok temel bir hak olarak karşımızda duruyor. Ancak bugün gelinen durumda yeni kreşlerin açılmamasıyla bu hak gasp edilirken var olan sosyal tesislerin özelleştirilmesi de söz konusu. Yani hali hazırda kamuya bağlı bulunan kreşler de ekonomiye kazandırılma adı altında özelleştirilecek, ücretler özel kreşlerle eşitlenecek ve yük emekçi kadınlara yüklenecek.

KAMU EMEKÇİLERİNİN SERVİS HAKKI GASBEDİLDİ

Genelgede öne çıkan bir diğer nokta ise personel servisi hizmetine ilişkin giderler. Bu başlıkta “Savunma ve güvenlik hizmetleri hariç; kamu kurum ve kuruluşlarınca toplu taşıma olan yerlerde personel servisi hizmeti sonlandırılacak, hizmet alımı suretiyle sağlanan personel servisi hizmeti ise sözleşme süresinin bitimine kadar devam edebilecektir” ifadeleri yer alıyor. Kısacası kamu emekçilerinin birçok yerde mücadele vererek kazandığı personel servisi hakkı, tasarruf gerekçesiyle gasbediliyor. Bunun yanı sıra toplu taşıma olmayan alanlarda sağlanan servis hizmetinin de kullanılan aracın yüzde 70’i dolmadığı taktirde ortadan kaldırılacağına yer veriliyor. İktidar kamu emekçisi kadınları güvensiz ve pahalı bir ulaşıma mahkum ediyor.

Kamu emekçilerinin ulaşım hakları yanı sıra kaza, hastalık, yangın, kurtarma gibi hızlı ulaşımın hayati olduğu alanlarda da tasarrufa gidiliyor. Resmi taşıtların elde edilmesinde de savunma ve güvenlik için ihtiyaç duyulan araçların, ambulans ve itfaiye araçlarının acil ve zorunlu hallerde edinilebileceğine yer veriliyor. Özellikle ambulans ve itfaiye araçlarının toplum açısından büyük bir önemi var.

ESNEKLEŞME VE GÜVENCESİZLEŞME KAMUDA

Genelgede kamuda istihdama dair de önemli bir nokta var: “Kanundan doğan mecburi yükümlülüklerin yerine getirilmesi hariç olmak üzere bir önceki mali yılda kadro ve pozisyon sayılarında emeklilik, istifa, ölüm gibi nedenlerle meydana gelen azalma kadar yeni kadro ve pozisyon ihdas ya kullanım talebinde bulunulabilecektir.” Bu demek oluyor ki daha fazla çalışana ihtiyaç duysa da kamu, yeterli atamalar gerçekleşmeyecek. Bunun gerçek hayattaki karşılığı ise şu şekilde olabilir. Sağlık hizmetindeki sıkışmadan dolayı kadınlar sağlık hizmetine ulaşamayacak, sağlık emekçisi kadınlar uzun çalışma saatleri ve daha fazla şiddetle karşı karşıya gelecek. Eğitim alanında atama bekleyen on binlerce kadın, sömürünün katmerlendiği özel sektöre, ücretli öğretmenliğe ya da işsizliğe mahkum edilecek...

Kamu emekçileri açısından tek mevzu atanamamak da değil. Her ne kadar bu genelgede yer almasa da kamu tasarruf paketi kapsamında hazırlanan “esnek çalışma yönetmeliği”, kamu emekçileri açısından daha fazla çalışma saati, izin haklarının gaspı ve uzaktan çalışma ile kamu emekçilerinin yalnızlaştırılması ve örgütsüzleştirilmesi gibi adımların atılmasını hedefliyor. Orta Vadeli Plan ve 12. Kalkınma Planı ile kadın işçiler için bahsettiğimiz tüm hak gaspları kadın kamu emekçilerinin de etrafını saracak.

Fotoğraf: İNKDROP