İşçi sağlığı mücadelesindeki öznelerden birisi de o alanda çalışan profesyoneller. Bu profesyonellerin birçoğu, işçi kiralama bürosuna dönen başat aktör Ortak Sağlık Güvenlik Biririminde (OSGB) çalışmakta ve bu güvencesiz koşullarla çelişen sorumluluk üstlenici bir rol oynamaktalar. Röportaj için buluştuğumuz Müge de yaptırımı olmayan, ama bir şey olduğunda cezai sorumlulukla yüzleşecek İSG uzmanlarından biri. Kendisinin asıl branşı kimya mühendisliği ama kendi alanında iş bulamayınca özel bir kurumda sadece 180 saat eğitim alıp, İSG uzmanı olarak çalışmaya başlamış.

İSG uzmanlığına başlama hikâyesini sorduğumuzda Müge şöyle anlatıyor: “Kimya mühendisliğinden mezun olunca iş bulamadım, garsonluk, kasiyerlik gibi işlerde çalışmaya başladım. Sonra bir yasa çıktı. SSK’nız 1500 gün yatmışsa ne iş yapmış olursanız olun, B sınıfı (Tehlikeli işlere bakabilen) uzmanlık sınavına girebiliyordunuz. Ben böylece C’yi atlayıp, direkt B oldum. Sonra bir yasa daha çıktı ve yeterli sayıda A sınıfı (Çok tehlikeli işlere bakabilen) olmadığı için ‘B sınıfı da A sınıfına bakabilir’ denildi. Yani benim 1500 gün kasiyerlik ve garsonluk yapmış olmam beni ‘tehlikeli’ bile değil, ‘çok tehlikeli’ işlerde uzmanlık yapabilir konuma getirdi.”

MÜHENDİSLER ASGARİ ÜCRETTE BASKI UYGULAYAMIYOR

Mesleğini yaparken karşılaştığı en büyük sıkıntıları konuşurken, bir risk fark ettiğinde bunu İSG defterine yazınca iş yerinden atıldığını, yazmadığında ise bir şey olursa sorumluluğun kendisine ait olduğunu, sürekli bu çelişkiyi idare etmeye çalıştığını anlatıyor. Aldığı ücreti sorduğumuzda ise TTB’nin iş yeri hekimleri için belirlediği bir asgari ücret olduğunu ve buna dair baskı uygulayabildiklerini, mühendis birliklerinin bu tarz bir yaptırım uygulayamadığını ve patronun bu örgütsüz alanı değerlendirdiğini aktarıyor.

KADIN MÜHENDİSE GÜVENSİZLİK VAR

Uzmanlığın genel sorunlarından, kadın uzman olmanın sorunlarına geldiğimizde ise Müge güven yaratmanın zorluğundan dem vuruyor. Bu durumu bir örnekle açıklıyor: “En son gittiğim topraklama ölçümünde değer yetersiz çıkınca, müşteri firma bağlı olduğum OSGB’den elektrik mühendisi olmadığımı bahane ederek yeni bir ölçüm istedi. Giden arkadaş da çevre mühendisi olmasına ve benimle aynı ölçümleri vermesine rağmen firmaya ölçümleri kabul ettirdi. Kaldı ki zaten topraklamayı alet ölçüyor, bir tane açma kapama düğmesi var, biz sadece üstündeki rakamı okuyoruz yani herhangi bir kalifiye olma hali gerektirmiyor. Sadece bu da değil, hangi teste gidersem gideyim eğer olumsuz bir şey çıkarsa firma başka bir testçi talep ediyor, ama bu erkekler için çok böyle işlemiyor.

KADINLARA DAHA BASİT GÖRÜNEN İŞLER VERİLİYOR

Kadın olarak yaşadığı bir diğer sorun ise araç sorunu. Sabah ofiste toplandıklarında araçlarla firmalara dağılırken kendisine sürücülük konusunda güvenilmediğini, her zaman firmalara diğer erkek uzmanlar tarafından bırakıldığını belirtiyor. Müge bu durumun, baktığı firmanın ölçeğini de belirlediğini söylüyor. Diğer uzmanlar kendisini arabayla OSTİM’e bıraktıktan sonra daha büyük firmalara araçlarla dağılıyor. Erkeklerin CV’sinde şehir dışındaki büyük fabrikaların olduğunu, kendi CV’sinde ise atölyelerin olduğunu da ekleyerek basit gibi görünen araba sorununun iş kariyeri ve gelecekteki durumu üzerindeki etkilerini de bu şekilde anlatıyor.

BİR ÇATI ALTINDA TOPLANAMIYORUZ
Yaşadığı sorunların çözülmesine dair fikrini sorduğumuz da şu cevabı alıyoruz: “Biz uzmanlar farklı branşta olduğumuz için tek bir kurum altında toplanamıyoruz. Madenciler, Maden Mühendisleri Odasında madene dair çalışmalar yapıyor. İnşaatçılar, İnşaat Mühendisleri Odasında şantiyelere dair çalışmalar yapıyor ama sahada madenci de olsan, inşaatçı da olsan sadece kendi alanına değil tüm yerlere bakıyorsun. Böyle parça parça olunca alana dair bütünlüklü bir çözüm getirilmiyor. Odaların bu alana dair daha eş güdümlü çalışması gerekiyor. Mesela iş yeri hekimleri buna dair daha avantajlı, TTB çatısı altında buraya dair daha fazla şey üretebiliyorlar. En azından işin ekonomik kısmında doktorları belli bir ücretin altına düşürmüyorlar.”