GÜNÜN KADINI: Inessa Armand
Inessa Armand, Lenin ve Bolşeviklerle Paris’te tanıştıktan sonra, Bolşeviklerin Duma’ya girebilmesi için kampanyalar yürüttü, tutuklandı. 8 Mayıs 1874’te doğan Armand, koleradan yaşamını yitirdi.

Inessa Armand, 8 Mayıs 1874 tarihinde Paris’te doğdu. Inessa’nın anne ve babası Fransız tiyatrosunun oyuncularıydı. Baba erken yaşta ölünce, anne ise geçime muhtaç üç çocukla birlikte kaldı. 6 yaşındaki Inessa’yı Moskova’da yaşayan babaannesi ile müzik ve Fransızca öğretmeni olan halası, eğitimi için yanlarına aldılar. Böylece erken çocukluk yaşından itibaren kendini bulmuş olduğu Rusya, Inessa’nın vatanı oldu. Burada büyüdü, devrimci militan olarak yaşamının hemen hemen tamamını burada geçirdi.

Halası ve babaannesi, eğitimine büyük bir dikkat veriyordu. Geniş bir genel eğitimden geçti, mükemmel derecede iki yabancı dil öğrendi, çok iyi bir müzisyen oldu. Fakat her şeyden daha çok okumayı seviyordu. Evde büyük bir kütüphane vardı, sanatsal edebiyatın Rus ve yabancı klasikleri ile çok sayıda felsefi ve tarihsel kitapla erken yaşta tanıştı.

Inessa, daha çocukken tanışmış olduğu Aleksandr Yevgeneviç Armand ile 18 yaşında evlendi. Gelecek, ona, aile ortamında rahat bir hayat vaadediyordu ancak o gerçek yaşamın böylesine mutlu olmadığını biliyordu. Inessa, çevresinde, halk yığınlarının yoksulluğunu ve sefaletini görüp bunlara gözlerini kapatamayan bir kadındı. Hayatında bu karanlık tarafını ortadan kaldırmak için mücadele etmek istiyor ancak bunu nasıl yapacağını da bilemiyordu bir yandan. Her tür politikadan fazlasıyla uzakta büyümüştü. Yaşamdaki sefaleti için yanan Inessa, köy çocukları için okul düzenleyip, orada öğretmenlik yapmayı seçer ancak çok geçmeden, hayatın bu yolla düzelmeyeceğini görür. Burjuva hayırseverliğinin her türünün sahteliğini de, yalancı evliyalığını da gittikçe daha iyi görür. Bu dönemden sonra Inessa ağır ruhsal bir sıkıntı geçirir. Fakat çok geçmeden çıkış yolunu bulur. Kocasının kardeşi ve onun arkadaşları aracılığıyla Sosyal-Demokratlarla ilişki kurar, Sosyal-Demokrat edebiyatı okumaya başlar ve mücadele ile tanışır.

Inessa artık illegal durumdadır ve illegal bir dairede yaşamaktadır. Evinden ayrılmak kolay olmaz. Beş çocuğu vardır ve küçüğü dört yaşını henüz geçmiştir. Inessa çocuklarını elbette çok seviyordu ancak onların güvenliği için ayrı yaşamaya çabalar. Yalnız Inessa çocukların eğitimini hiçbir zaman ihmal etmez, çocuklarına öğretmeye ve anlatmaya devam eder. Çocuklarının dördü sonra komünist olur.

Kızı İnna Armand’ın anlatımına göre Inessa dış görünüşü ile son derece ölçülü, hatta biraz içe kapanık gibi görünse de, aslında girişken, insanlara karşı özenli ve çevresinin güvenini, sevgisini kazanmayı bilen biridir. Onun, Paris’teki dairesine pek çok kişi gelir. Hem de sadece parti işleri ile ilgili olarak değil, aynı zamanda danışma ya da dostça yardım için, bazen de sırf dinlenmeye ve güzel bir müzik dinlemeye gelirler. Sıkı dostluk bağlarının kurulduğu bu dönemde Vladimir İlyiç ve Nadejda Konstantinovna birlikte Inessa’nın yanına uğrardı. “Her gün görüşüyorduk, Inessa bizim bir yakınımız olmuştu.” diyerek anar o dönemi Nadejda Konstantinovna.

1913 yılında Lenin’in inisiyatifi ile Petersburg’da “Kadın İşçi" adlı bir derginin hazırlanmasına karar verilir. Inessa, yurt dışı yazı kurulunun tümü ile beraber dergiye aktif olarak katılır, çıkmaya başladığı zaman dergiye makaleler yazar, doğru yön tutmasına yardım eder.

1917 Şubat’ında Rusya’daki devrimin haberi İsviçre’ye gelir. Sürgündeki İnessa ilk bolşevik grupla beraber memlekete döner ve tüm gücünü, tüm enerjisini, parti faaliyetine verir.

Inessa, Moskova’nın mahalleleri ile sıkı bağlantı içindedir. Yaptığı etütlerle hem Parti toplantılarında, hem de Moskova fabrikalarında, atölyelerinde söz alır, MK’nin Parti okulunda dersler verir, gazetelere makaleler yazar, Moskova kent dumasının (meclisinin) üyesi olur, kadınlar arasında önemli çalışmalar yürütür. Sonbaharda Inessa’nın önerisi ile kadınlar arasında çalışmak üzere, Bolşeviklerin Moskova bölge bürosu bünyesinde ilk özgün komisyon kurulur. Ekim Devrimi’nin hazırlanmasına yönelik bütün çalışmalarda en canlı ve aktif bir biçimde yer alır.

Inessa, işlere son haddine kadar yüklenir. Eve son derece yorulmuş olarak geç saatlerde döner fakat her zaman enerji doludur. Kendisini tamamen işçi ve köylü kadınlar arasındaki çalışmaya veren Inessa, Partinin MK bünyesi içindeki Kadın Şubesi’nin ilk yöneticisi olur.

Koleraya yakalanarak yaşamını yitiren İnessa’nın ölümü üzerine yoldaşı Krupskaya şunu yazar: “Inessa Armand örneğinin emekçilerin kurtuluşunu değerli bulan herkesin yüreğinde, partili yoldaşların yüreklerinde, kadın işçi ve köylülerin yüreklerinde yaşamasını isterdim. Inessa’nın hararetle mücadelesini verdiği dava komünizm davası zafer kazanacak, buna hiç şüphe yok.”


İlgili haberler
Ekim Devrimi’nin kadın portreleri

Emeği, özverisi, çalışkanlığı ve militanlığı hayranlık uyandıracak devrimin kadın karakterlerinden K...

Ekim devriminde Doğu’nun kadınları

Ekim Devrimi sadece Rus kadınlarına değil Doğu kadınlarına da eşitlik getirdi. Çürümüş düzenin en çu...

GÜNÜN KİTABI: Ünlü Bolşevik Kadınlar

Ekim Devrimi’ne giden yolun mihenk taşlarını döşeyen ve bu yeni yaşamın örgütleyicisi olan kadın kar...