Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR) TÜİK’in Nisan 2020 Hane halkı iş gücü araştırması (HİA) verilerini değerlendirdiği temmuz 2020 dönemi ‘işsizlik ve istihdamın görümümü raporunu yayımladı. Ekonomik krizin salgınla birleştiği aylarda 10.7 milyon emekçi işinden oldu. 

TÜİK’e göre dar tanımlı (resmi) işsizlik oranı 0.2 puanlık azalış ile yüzde 12.8 seviyesinde gerçekleşti. Türkiye genelinde işsiz sayısı 2020 nisan döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 427 bin kişi azalarak 3 milyon 775 bin kişi oldu.

“TÜİK’in dar tanımlı işsizlik verileri gerçeği yansıtmıyor” denilen DİSK-AR raporunda, “TÜİK’in dar tanımlı işsizlik oranı ve sayısı Kovid-19’un yarattığı depremi yansıtmayacak kadar düşük açıklandı. Kovid-19 salgını büyük bir istihdam depremine yol açmış, yüz binlerce işyeri kapanmış, devasa bir iş ve istihdam kaybı yaşanmışken TÜİK’in işsizliğin düştüğünü açıklaması inandırıcı değildir. TÜİK yöntemiyle istihdam ve iş kaybının gerçek boyutlarını anlamak mümkün değil, TÜİK’in işsizlik hesaplama tekniği Kovid-19 gibi bir salgın döneminin etkilerini yansıtmaktan uzaktır” denildi. TÜİK’in yöntemine göre, kısa çalışma ödeneği ve ücretsiz izin ödeneği alan işçiler iş aramadıkları için işsiz sayılmıyor.

DİSK-AR, ILO’nun kullandığı tam zamanlı eş değer iş kaybı yönteminden de yararlanarak Kovid-19’un yarattığı gerçek iş ve istihdam kaybını hesapladı.

DİSK-AR tarafından hazırlanan ve Kovid-19 etkilerini yansıtan raporun özet bulguları şöyle:

• Kovid-19 etkisiyle revize geniş tanımlı işsizlik ve iş kaybı oranı yüzde 52.2. İş kaybı ve işsiz sayısı toplamı 17 milyon 722 bin oldu.

• DİSK-AR tarafından her ay hesaplanan geniş tanımlı işsiz sayısı nisan 2020’de 2 milyon 793 bin kişi artarak 9 milyon 756 bine yükseldi. Geniş tanımlı işsizlik oranı ise nsan 2020’de yüzde 28.7 olarak hesaplandı.

• ILO metodolojisinden yararlanarak yapılan hesaplamaya göre Kovid-19 nedeniyle meydana gelen eş değer iş kaybı ve işsiz sayısı artışı 10.7 milyon olarak gerçekleşti. Nisan 2019’a göre revize edilmiş geniş tanımlı işsiz sayısı ve tam zamanlı istihdam kaybı 10 milyon 759 artarak 17 milyon 722 bine yükseldi. 33 milyon 971 bin olarak dikkate alınan geniş iş gücüne göre revize edilmiş geniş tanımlı işsizlik (istihdam kaybı dahil) oranı ise yüzde 52.2 olarak hesaplandı.

İSTİHDAM BİR YILDA 2 MİLYON 585 BİN AZALDI

TÜİK verilerine göre iş gücü son bir yılda 3 milyon 13 bin azalarak 32 milyon 401 binden 29 milyon 388 bine geriledi. İstihdam nisan 2019- nisan 2020 arasında 2 milyon 585 bin azalarak 28 milyon 199 binden 25 milyon 614 bine düştü. Nisan 2019’da 27 milyon olan istihdam içinde olup işbaşında olanların sayısı 7 milyon 109 bin kişi azalarak 20 milyon 456 bin oldu. İşbaşında olmayanların sayısı ise son bir yılda 4 milyon 524 bin kişi arttı.

Nisan 2019’da toplam iş gücüne katılma oranı yüzde 52.9 iken nisan 2020’de bu oran yüzde 47.2’ye düştü. Nisan 2019’da toplam iş gücüne katılma oranı yüzde 52.9 iken nisan 2020’de bu oran yüzde 47.2’ye düştü.

İŞBAŞINDA OLANLARIN SAYISI 7 MİLYON 109 BİN AZALDI

İstihdamda olup işbaşında olanların sayısında salgının etkisiyle nisan 2020’de ciddi bir düşüş yaşandı. Nisan 2019’da 27 milyon 565 bin kişi işbaşında iken, nisan 2020’de bu sayı 7 milyon 109 bin azalarak 20 milyon 456 bine geriledi. Kovid-19 nedeniyle işlerin durmasıyla ve kısa çalışmaya geçilmesiyle birlikte çalışma saatlerinde de düşüş görüldü. Nisan 2019’da haftalık ortalama 44.6 olan çalışma süresi nisan 2020’de 39.5’e geriledi. Son bir yılda haftalık ortalama çalışma süresi 5.1 saat azaldı.

TAHRİBATTAN KADINLAR DAHA FAZLA ETKİLENDİ

Nisan 2019 ve nisan 2020 arasındaki son bir yıllık dönemde toplam iş gücü yüzde 9.3 azalmışken erkek iş gücü yüzde 7 ve kadın iş gücü yüzde 13.9 oranında azaldı. Toplam istihdam son bir yılda yüzde 9.2, erkeklerde yüzde 7.9 ve kadınlarda yüzde 11.9 oranında düştü. Kadın istihdamı düşerken kadın işsizliği arttı. Kovid-19 etkisiyle revize geniş tanımlı işsizlik oranı toplamda yüzde 52.2 olarak hesaplanmışken erkeklerde yüzde 50.1 ve kadınlarda yüzde 56.4 olarak hesaplandı. İstihdam edilenlerden işbaşında olan kadınların sayısında da bu dönemde ciddi düşüşler meydana geldi. İşbaşında olanların toplam sayısında son bir yıllık dönemde yüzde 25.8’lik bir azalma yaşanmışken erkeklerde yüzde 23.5 ve kadınlarda ise yüzde 30.8’lik bir düşüş yaşandı.