Aygün Kevrina’nın, 68 kuşağının gençlik önderlerinden Deniz Gezmiş ile yaşadığı sevdayı anlattığı anı kitabı “Sırlarım İpte Asılı Kaldı Balım”, Kor Kitap etiketiyle 2 Mayıs’ta okurla buluştu. Yaklaşık 60 yıl boyunca saklanan bu sevda, şimdi bu kitapla samimi bir itirafa dönüşüyor.

Bazı kitaplar vardır, kapağını kapattıktan sonra da etkisi sürer. "Sırlarım İpte Asılı Kaldı Balım" tam da böyle.

Kitap, 1966’da İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğrencisi olan Aygün Kevrina’nın, bir grup öğrenci ile birlikte Dolmabahçe’ye demirleyen Shangri-La adlı Amerikan uçak gemisine yaptığı ziyaretle başlar. Cennet anlamına gelen ismiyle bu gemi, ülkeye cehennemin kapılarını aralamaktadır aslında. Çünkü gemi, dönemin gençliği için emperyalizmin açık bir simgesine dönüşecek, 6. Filo eylemlerine neden olacaktır. Zira 1960’ların ortasında filizlenen gençlik hareketi giderek politikleşmiş, üniversite koridorlarından meydanlara taşarak halkla birleşen antiemperyalist bir mücadele hattına evrilmiştir.

Kevrina ile Gezmiş’in yolları, 1966’nın Aralık ayında Fikir Kulüpleri Federasyonu’nun karanlık merdivenlerinde kesişir. Aygün’ün merdivenden düşerek yaralanması, Deniz’in onu önce eczaneye, sonra da sahile götürmesi bir aşkın ilk adımlarıdır. Deniz’in “Haydi denize karşı bağır: Tam Bağımsız Türkiye!” çağrısı, bu ilişkinin sadece bir aşk değil, bir ortak mücadele olacağının da işaretidir. İlk bakışla başlayan ve Deniz’in “Güneş gözlerinde batıyor” diyerek dışa vurduğu çekim, kısa sürede derin bir bağa dönüşür.

Kevrina o günlere dair şöyle der:

“Biz devrim ateşi içinde bir sevda yaşadık. Bu sevda öylesine kolay ve doğal gelişen bir insan gerçeğiydi ki birileriyle paylaşırsak bozulacak, kirlenecek diye ürküyorduk.”

KOLEKTİF BİR HATIRANIN ESERİ

Kitap yalnızca iki insanın duygusal yakınlaşmasını anlatmakla kalmaz; aynı zamanda 1960’ların sonunda yükselen öğrenci hareketini, işgalleri, yürüyüşleri, baskılara karşı direnişleri ve devrimci kararlılığı da gözler önüne serer. Üniversite gençliği artık yalnızca kendi hakları için değil; anti-emperyalist duruşla, ezilen halkların sesi olmak için de sokaktadır. Bu süreçte Deniz Gezmiş öğrenci liderinden sembol bir figüre dönüşürken onun insani yönünün ve içsel çatışmalarının en iyi tanıklardan biri de Aygün Kevrina olur.

68 gençliği, sadece üniversite amfilerinde değil, toprağın kavrulduğu kırsal bölgelerde, grevdeki fabrikalarda, köy mitinglerinde ve üretici köylülerin yanında da vardır. Toprak işgalleri ve üretici köylü sendikaları kurma girişimleriyle, Karadeniz’den Ege’ye, Maraş’tan Gaziantep’e kadar uzanan bir halkla buluşma seferberliği içinde olan gençler, “halka gidiş” adını verdikleri bu çabayla yeni bir dünya kurma kararlılığını da ifade ederler.

Bu gençler, dönemin koşullarının getirdiği değerlerle birlikte halkın kurtuluşunu düşünürken sevdayı bile “yük” sayar hale gelirler. Aygün ve Deniz’in hikâyesi de bu atmosferin tam ortasında filizlenir. Bu nedenle bu hikâye, yalnızca iki genç insanın duygusal yakınlaşması değil, aynı zamanda bir dönemin siyasal netliğinin ve bunun insanı nasıl şekillendirdiğinin yansımasıdır. “Sırlarım İpte Asılı Kaldı Balım”, işte bu ruhun, hem kişisel, hem kolektif hatırasıdır.

SEVDA VE MÜCADELENİN PANAROMASI

Kevrina’nın anlatımıyla Deniz sadece “Bizim Deniz” değildir, aynı zamanda bir insan, bir âşık, bir dost ve bir yoldaştır. Deniz Gezmiş’in politik yönü kadar insani yanını da görünür kılan bu kitap, okuyucuya bir aşkın yanı sıra çalkantılı bir dönemin canlı bir panoramasını sunar.

Sırlarım İpte Asılı Kaldı Balım, bir aşkın ötesinde, bir kuşağın cesaretinin, fedakarlıklarının ve tam bağımsız, özgür bir ülke hayallerinin hikayesidir. Aşkın, mücadelenin ve tarihsel tanıklığın iç içe geçtiği bu eser; Aygün Kevrina'nın samimi anlatımıyla, okuyucuyu 1960'ların Türkiye'sine götürürken, Deniz Gezmiş'in daha önce pek bilinmeyen yönlerini de gün yüzüne çıkarır.

Bu kitap, hem tarih meraklıları, hem duygusal derinliği olan hikayeleri sevenler, hem de “Saklı Kalan Deniz”leri keşfetmek isteyenler için kaçırılmaması gereken bir çalışma.

KÜNYE
Yazar: Aygün Kevrina
Yayınevi : Kor Kitap
Sayfa Sayısı: 240
Basım Yeri: İstanbul
Basım Tarihi: Nisan 2025

Fotoğraf: Kor Kitap