Temel çocuk hakları listesinde; yaşama, beslenme, barınma, korunma, sağlık, eğitim, ardından oyun gelir. Kimse sevgiden bahsetmez, önemsemez. Sanılır ki bir yanıyla sevgisiz de büyür çocuklar. Oysa sevgi temel ihtiyaçlar listesinde ilk sıralarda yer almalı çünkü sevgisiz eksik kalır, büyüyemez çocuklar. Onları ebeveyn sevgisi geliştirir, güçlendirir. Çocuğun gelecek yaşamındaki tüm ilişkilerini doğrudan ya da dolaylı belirleyecek olan da ebeveynlerin onunla geçirdiği zaman diliminin niteliğidir.

Dünyada iki yüzden fazla ülke varken neden bilinen, klasik eserlerin çoğunun yazarları Rusya ve Fransa’dan çıkmıştır? Toplumsal hareketler, devrimler mi aydın ve yazarları beslemiş; aydın ve yazarlar mı toplumsal ayaklanmalarda rol almış sorusu yumurta, tavuk ikilemini anımsatsa da özünde ikisi de birbirini güçlendirmiş, geliştirmiş. Bu ülkelerdeki aydın ve yazarlar toplumsal sorunlara ayna tutmuş; yaşadıkları toplumların farklı sınıf ve katmanlarının yaşamı ve duygu durumlarının dönüşümünde tarihsel rol oynamışlardır.

Kitap okuma yolculuğuna başlayacak olursak, Felix aristokrat bir ailenin en küçük çocuğu olarak dünyaya gelir. Felix’in eğitim, sağlık ve öteki ihtiyaçları karşılanır fakat annesi tarafından sevilmez. Paris’te eğitimini yaptıktan sonra Tours’a döner. Katıldığı bir baloda kendisinden yaşça büyük, evli, iki çocuk annesi Madam Mortsauf’a aşık olur. Artık tek yaşama gayesi vardır, aşık olduğu kadının yanında olmak. Ona bulundukları vadinin adı olan Zambak ismini koyar. Madam Mortsauf ise Felix’e bir anne şefkatiyle yaklaşır; ona uzaktan, geri döndüğü Paris’te yaşam koçluğu yapar. Ta ki Felix’in Paris’te Dudley adında bir kadına aşık olduğunu düşünene kadar. Gerçekte seven kim?

Balzac, Vadideki Zambak eserinde Fransız Devrimi sonrası yaşamı, toplumsal değişimleri ve sınıfsal çelişkileri akıcı, sürükleyici bir aşk hikayesi üzerinden anlatır. Eserin alt temasında ise aile yapısı, kadının toplumsal yeri, vefa, özveri, çocuk eğitiminde sevginin gücü işlenir. Balzac klasiği mektuplar, çoğu kez okuyucuyu bir içsel yolculuğa çıkarır.

Fotoğraf: Nebat Bukrek