Okurumuzun Sorusu:

Çimento fabrikasında çalışan beyaz yakalı bir kadın işçiyim. Kısmi süreli çalışma ile ilgili sitenizde bir bilgi okuduk. Sizin siteniz bana ışık oldu. Fabrika 24 saat çalışıyor fakat mavi yakalı işçiler 24 saat vardiyalı çalışıyor. Beyaz yakalılar çalışmıyor. Kısmi süreli çalışmaya geçmek istiyorum. Şirket bana müdürüm aracılığıyla kısmi süreli çalışma koşullarından faydalanamayacağımı söyledi. Bu durumda kısmi süreli çalışma talebimi reddedebilirler mi acaba?

Ekmek ve Gül, kadın işçilere ışık oluyorsa ne mutlu bize! Öncelikle okurumuza bu hoş ve motive edici geri bildirimi için teşekkürlerimi sunmak isterim.

Okurumuzun bahsettiği yanıtımızda, kadın işçilerin kısmi süreli çalışmaya geçiş hakkını detaylarıyla ele almaya çalışmıştık: Kısmi süreli çalışmaya nasıl geçilir? 

Kısaca anımsatmak gerekirse, analık izinlerinin bitiminin ardından –eşlerin ikisinin de çalışması koşuluyla- anne ya da baba çocuk zorunlu ilköğretim çağına girene kadar tam zamanlı çalışmadan kısmi süreli çalışmaya geçebilir. İşveren (aşağıdaki istisnalar haricinde) işçinin talebini karşılamak zorundadır.

Ancak Analık İzni Veya Ücretsiz İzin Sonrası Yapılacak Kısmi Süreli Çalışmalar Hakkında Yönetmeliğin 12. maddesine göre bazı sektörlerde ve ayrıca:

“Nitelikleri dolayısıyla sürekli çalıştıkları için durmaksızın birbiri ardına postalar hâlinde işçi çalıştırılarak yürütülen sanayiden sayılan işlerde” kısmi süreli çalışmaya, işverenin uygun bulması halinde geçilebilmektedir. Yani bu tür bir işte çalışan işçinin başvurusu yeterli olmayacak, işverenin onayı gerekecektir.

Okurumuzun çalıştığı işyeri, tam da bu kapsamdadır. İşyeri 24 saat faaliyet göstermekte ve işçiler vardiyalar (postalar) halinde çalıştırılmaktadır.

Ancak okurumuz fabrikanın üretim değil büro kısmında çalışmaktadır ve vardiya sisteminin içinde değildir.

Ne yazık ki yönetmelikte bu konuda bir ayrıma gidilmemiş durumda. Dolayısıyla net bir yanıt veremiyoruz.

Yine de söz konusu yönetmelik maddesinin dar yorumlanması gerekmektedir. İşçi lehine yorum ilkesi de bunu gerektirmektedir. Her ne kadar işyeri sanayi sektöründe olsa ve 24 saat faaliyet gösterse de; okurumuz vardiyalı çalışmadığı için okurumuzun kısmi süreli çalışmaya geçiş talebinin işverenin onayına tabi olmadığını ve karşılanmak zorunda olduğunu düşünüyorum.

Ancak yukarıda da belirttiğim gibi yönetmelikte böyle bir ayrıma gidilmemiş durumda ve dar bir yorum yapıldığı takdirde okurumuzun talebinin işverenin onayına tabi olduğu sonucuna da varılabilir.

Bütün bu gerçekler ışığında okurumuza şöyle bir öneri getirebilirim.

1) Okurumuz, işyerine kısmi süreli çalışmaya geçiş için dilekçe verebilir.

2) İşveren, yukarıdaki nedenlerle okurumuzun başvurusunu reddederse, okurumuz Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na yazılı olarak başvurabilir. Okurumuz kendi durumunda olan işçilerin kısmi süreli çalışmaya geçişi için işverenin onayı şartının aranıp aranmadığı hususunda Bakanlıktan görüş isteyebilir.

3) Bakanlık, işverenin onayının şart olmadığı yönünde görüş verirse, okurumuz Bakanlığın görüşüyle birlikte işverene yeniden başvuruda bulunabilir.

4) İşveren Bakanlığın görüşüne rağmen ikinci başvuruyu da reddederse, okurumuz İş Yasası’nın 24. maddesi uyarınca haklı nedenle derhal fesih hakkını kullanarak işyerinden ayrılabilir, kıdem tazminatı ve diğer yasal haklarını talep edebilir.

5) İşveren, okurumuzu sırf Bakanlıktan görüş sorduğu için işten çıkarırsa bu İş Yasası’na aykırı olur. Okurumuz işe iade, tazminat ve diğer yasal haklarını talep edebilir.