Okurumuzun Sorusu:

İSMEK eğitim kurumunda part-time olarak çalışıyorum. 4 Şubat’ta doğum iznine ayrıldım. 18 Mart’ta doğumu gerçekleştirdim. Sömestr döneminde (Şubat ayında) prim yatmadığı gerekçesi ile analık iş göremezlik ödeneği alamayacağım söylendi. Bir yıla dönük 90 gün primim mevcut. Ne yapabilirim?

Öncelikle okurumuzu tebrik edelim; okurumuza ve çocuğuna uzun, mutlu ve sağlıklı bir ömür dileyelim.

Analık ödeneği bakımından tam zamanlı çalışan işçiler ile kısmi zamanlı (part-time) çalışan işçiler arasında yasal koşullar bakımından bir fark yok. Yasal koşulları yerine getiren kısmi zamanlı çalışan işçiler de analık ödeneği alabilir.

Peki, nedir bu koşullar?

1) Kadın işçinin doğum öncesi analık izni nedeniyle rapor aldığı tarihte sigortalılık halinin devam etmesi,

2) Doğum tarihinden önceki 1 yıl içinde en az 90 gün priminin ödenmiş olması,

3) Doğumun gerçekleşmiş olması.

Okurumuz 1 ve 3. koşulları sağlamış durumda. Altını çizerek belirtelim. Okurumuzun doğum iznine ayrıldığı ay içinde priminin yatmamış olması durumu değiştirmiyor. Çünkü böyle bir yasal koşul yok. Önemli olan okurumuzun istirahate ayrıldığı tarihte sigortalılığının devam ediyor olması. Okurumuzun sigorta çıkışı yapılmamış, dolayısıyla sigortalılık hali devam ediyor.

Gelelim 2. koşula, yani prim koşuluna.

Yasaya göre analık izni tarihinden geriye doğru değil doğum tarihinden geriye doğru 1 yıla bakılıyor. Okurumuz 18 Mart 2019 tarihinde doğumunu gerçekleştirmiş. Dolayısıyla 18 Mart 2019 tarihinden geriye doğru bir yıla bakacağız. Ancak hesabımızda doğumun gerçekleştiği Mart ayını dikkate almayacağız.

Okurumuzun son 1 yıldaki primleri şu şekilde:

2019 Şubat: 0 gün
2019 Ocak: 7 gün
2018 Aralık: 9 gün
2018 Kasım: 11 gün
2018 Ekim: 7 gün
2018 Eylül: 9 gün
2018 Ağustos: 11 gün
2018 Temmuz: 9 gün
2018 Haziran: 10 gün
2018 Mayıs: 10 gün
2018 Nisan: 9 gün
2018 Mart: 10 gün
Toplam: 102 gün

Okurumuz kendi yaptığı hesaplamada doğumdan değil istirahate ayrıldığı aydan önceki son 1 yıla bakmış. Ancak yukarıda da belirttiğim üzere Kanun gereği son 1 yıl hesabında istirahat değil doğum tarihi dikkate alınıyor.

Bununla birlikte zaten okurumuzun 90 günden fazla (102 gün) primi var. Dolayısıyla okurumuz tüm yasal koşulları sağlamış durumda.
Okurumuza kim analık ödeneği alamayacağını söylediyse yanlış bilgi vermiş. Eğer okurumuzun işvereni raporları sisteme girdiyse okurumuza zaten analık ödeneğinin ödenmiş olması gerekiyordu. Çünkü analık ödeneğinde ayrıca başvuru şartı yok.

Ancak okurumuz analık ödeneği alamamış. O halde:

1) Okurumuz e-devletten gerekli kontrolleri yaparak analık ödeneğinin sisteme düşüp düşmediğine bakmalı. Eğer sisteme düşmüşse zaten sorun yok. Okurumuz analık ödeneği çekebilir.

2) Eğer analık ödeneği sistemde yoksa iki ihtimal var. İşveren raporu sistemde onaylamamış olabilir ya da SGK yanlış işlem yapmış olabilir. Okurumuz önce işvereniyle görüşerek ve e-devletten kontrol ederek raporunun sisteme doğru biçimde girilip girilmediğine bakmalı. Raporun sisteme girilmesi ile ilgili bir hata varsa, okurumuzun işvereni bu hatayı düzeltmeli. Böylece okurumuz analık ödeneğini alır.

3) Eğer raporlar sisteme doğru bir biçimde girildiyse SGK’nın bir yanlış işlemi söz konusu olabilir. Okurumuz bulunduğu ildeki SGK İl Müdürlüğü’ne ya da SGK Hizmet Merkezi’ne yazılı olarak ilgili belgelerle birlikte (raporlar, doğum belgesi ve hizmet dökümü) başvurmalı, yasal koşulları sağladığı halde analık ödeneğinin ödenmediğini belirtmeli ve gerekli işlemlerin yapılarak ödeneğin ödenmesini talep etmeli. SGK okurumuzun yazılı başvurusu üzerine sorunu çözerse okurumuz yine analık ödeneği alır.

Son olarak şu notu düşelim.

Eğer SGK okurumuzun başvurusunu olumsuz yanıt verirse, okurumuza yazılı olarak gerekçesiyle birlikte bildirimde bulunmak zorunda. Bu durumda okurumuz SGK’nın yazısını bize iletirse yine okurumuzu hangi yasal yollara başvurabileceğini yazarız.