Okurumuzun Sorusu:

Hastalık raporu aldığım ve bu nedenle işe gidemediğim gün için telafi çalışması yaptırmak istiyorlar. “Yönetmelikte var” diyorlar. Bunun yasal dayanağı var mıdır?

Hangi koşullarda telafi çalışması yapılabileceği İş Kanunu’nun 64. maddesinde açık bir biçimde düzenlenmiştir:
“Madde 64 - Zorunlu nedenlerle işin durması, ulusal bayram ve genel tatillerden önce veya sonra işyerinin tatil edilmesi veya benzer nedenlerle işyerinde normal çalışma sürelerinin önemli ölçüde altında çalışılması veya tamamen tatil edilmesi ya da işçinin talebi ile kendisine izin verilmesi hallerinde, işveren iki ay içinde çalışılmayan süreler için telafi çalışması yaptırabilir. Bu çalışmalar fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma sayılmaz.
Telafi çalışmaları, günlük en çok çalışma süresini aşmamak koşulu ile günde üç saatten fazla olamaz. Tatil günlerinde telafi çalışması yaptırılamaz.”

Görüldüğü üzere telafi çalışmasının hangi hallerde yapılabileceği açık ve nettir. Bu durumlardan biri söz konusu olmadığı sürece işçiye telafi çalışması yaptırılamaz. İşçinin raporlu olduğu için bir süre işe devam edememesi, bu nedenlerden biri değildir. Dolayısıyla işçiden raporlu olduğu süreyi telafi etmesi, yani işçiden karşılığında fazla mesai ücreti almadan çalışması istenemez.

Okurumuzun işvereni “Yönetmelikte var” demiş.

İş Kanunu’na ilişkin Çalışma Süreleri Yönetmeliği’nin 7. maddesi de İş Kanunu’nun 64. maddesinde yer alan gerekçeleri (nedenleri) tekrar etmektedir. Yönetmelikte, sağlık raporu, telafi çalışması gerekçesi olarak yer almamaktadır.

İşveren işyeri yönetmeliğini de kastediyor olabilir. İşyeri yönetmeliğinde “raporlu olunan süreye ilişkin telafi çalışması istenebileceğine” ilişkin bir madde yer alsa bile bu madde hukuken hükümsüz ve geçersizdir. Çünkü kanunda sınırlı sayıda sayılan gerekçeler (nedenler), iş sözleşmesi ya da işyeri yönetmeliği ile işçi aleyhine genişletilemez.

Sonuç olarak işverenin telafi çalışması talebi hukuki dayanaktan yoksundur. Okurumuz telafi çalışması yapmayı kabul etmeme hakkına sahiptir.

Buna rağmen okurumuza ilave çalışma yaptırılırsa okurumuz bu süreler için fazla mesai ücreti talep edebilir.