Okurumuzun Sorusu:

Merhaba. Ben 5 yıldır aynı firmada çalışıyorum. 11 haftalık hamileyim. Bugün insan kaynakları yetkilimiz geldi “bu ara bulantıların fazla oluyor, istersen ücretsiz izne ayıralım seni” dedi. Ben 32. haftama kadar heyet raporu alsam sıkıntı olur mu. Yoksa 17. haftamı mı beklemeliyim? “İhbar süresi artı 6 haftaya kadar heyet raporu olursa sıkıntı olmaz” deniliyor. Diğer türlü işten çıkarabilirlermiş. Bu doğru mu?

Öncelikle okurumuzu tebrik edelim, okurumuza rahat ve sağlıklı bir hamilelik süreci ve doğum dileyelim.

İş Yasası’nın 25. maddesinin 1. fıkrasına göre işverenin rapor alan işçiyi işten çıkarma hakkı rapor süresinin işçinin ihbar süresini 6 hafta aşmasından sonra doğar. Doğum öncesi ve sonrası alınan analık raporu bu süreye dahil edilmez. Bir başka deyişle, doğum iznine ayrılan ya da doğum yapan kadın işçiler için bu süre ihbar süresi artı 6 hafta artı analık raporu süresidir. İşveren için işçiyi işten çıkarma hakkı bu toplam sürenin doğmasının ardından başlar.

Bu fesih de 25. maddenin 2. fıkrasında olduğu gibi “haklı nedenle derhal fesihtir”. Yani işverenin ihbar süresi kadar önce haber verme ya da ihbar tazminatı ödeme zorunluluğu yoktur. Ancak 25/2’den farklı olarak 25/1’den yapılan haklı fesihlerde, işçi bir yılını doldurmuşsa, işçiye kıdem tazminatı ödenmesi gerekir.

Bu bilgiler ışığında okurumuzun durumuna bakalım. Okurumuzun toplam hizmet süresi 5 yıl. Dolayısıyla okurumuzun ihbar süresi 8 hafta. İhbar süresine 6 haftayı ilave edelim: 14 hafta. Sonuç olarak okurumuz (analık raporu hariç) 14 haftayı aşan bir süre ile rapor aldığı takdirde, 14 haftalık süre sona erdiğinde işveren için işten çıkarma hakkı doğar.

Okurumuz 11 haftalık hamile. Olağan koşullarda okurumuz 32. hafta dolduğunda analık raporu alabilecek. Eğer okurumuz şimdi 32. hafta dolana kadar rapor alırsa toplam 21 haftalık bir rapor söz konusu olacak ve bu raporun 14. haftası dolduğunda işveren için işten çıkarma hakkı doğacak. Bu nedenle okurumuzun 18. haftası dolduktan sonra 14 haftayı geçmeyecek bir süre ile rapor almasında ve ardından analık iznine ayrılmasında (yani analık raporu almasında) yarar var. Bu durumda okurumuz analık izni tarihine kadar hastalık nedeniyle geçici iş göremezlik ödeneği (rapor parası) alabilir, analık raporu başladığında da analık nedeniyle geçici iş göremezlik ödeneği (analık ödeneği) alabilir. Ancak her iki ödenek için de son 1 yılda 90 gün primin yatmış olması gerekiyor.

Öte yandan okurumuz işverenin teklifini kabul ederek 14. hafta dolana kadar ücretsiz izne ayrılıp, ardından heyet raporu da alabilir. Ancak ücretsiz izinli dönemde okurumuz herhangi bir ücret ya da ödenek alamayacaktır.