Bakırköy Hapishanesi’nde Aralık ayında gerçekleştirilen koğuş değişikliği sürecine ilişkin insan hakları ve hukuk örgütleri kamuoyuna açıklama yaptı. Mahpus kadınlarla yapılan görüşmelere dayandırılan açıklamada, sürecin hukuka ve insan onuruna aykırı biçimde yürütüldüğü, mahpusların temel haklarının ihlal edildiği belirtildi.

Açıklamaya göre, Kasım ayında B-4 koğuşunda yapılacağı belirtilen tadilat gerekçesiyle mahpusların B-3 koğuşuna alınması gündeme geldi. Ancak mahpuslar, tadilat sonrası siyasi mahpusların B-4’e geri alınmayacağını bildiklerini belirterek koğuşu terk etmek istemedi. İdarenin ise tadilat gerekçesinin gerçeği yansıtmadığını, asıl amacın B-4 koğuşuna adli mahpusların yerleştirilmesi olduğunu ifade ettiği aktarıldı.

Mahpusların, adli koğuşlardaki aşırı kalabalığın sorumluluğunun kendilerine yüklenemeyeceğini belirtmesine rağmen idarenin, kapasite aşımını gerekçe göstererek insan onuruna aykırı koşulları dayattığı vurgulandı. Yapılan görüşmeler sonucunda mahpusların, aralık ayı sonunda koğuşu boşaltmayı kabul ettiği belirtildi.

‘Savcılık talimatı’ denilerek baskın yapıldı

19 Aralık sabahı saat 09.00’da teknik arıza gerekçesiyle koğuşa giren bir ekibin telefon kabinlerini kilitleyerek ayrıldığı, ardından koğuş temsilcisi olan mahpusun müdür odasına çağrıldığı belirtildi. Açıklamada temsilcinin, “Robocop” kıyafetli personellerle dolu bir koridordan geçirilerek görüşmeye götürüldüğü, müdürün ise koğuşun aynı gün savcılık talimatıyla boşaltılacağını söylediği aktarıldı.

Mahpusların, hasta ve engelli kişilerin bulunduğunu ve bir gün içinde eşyaların toplanmasının mümkün olmadığını belirterek makul süre talep ettiği, ancak bu talebin kabul edilmediği ifade edildi.

Saat 11.00 sularında yaklaşık 100 personelin koğuşa girdiği, “lüks içinde yaşadıkları”, “farklı muamele istemiyorlarsa çıkmaları gerektiği” gibi tehditkar ifadeler kullanıldığı ve “devletin büyüklüğünü göreceksiniz” denildiği aktarıldı. Öncelikle hasta ve yaşlı mahpusların koğuş dışına çıkarılmaya çalışıldığı belirtildi.

Eşyalar teslim edilmedi

Mahpusların eşyalarını toplamalarına izin verilmediği, eşyaların personel tarafından taşınacağının söylendiği ve çok sayıda eşyanın hâlâ teslim edilmediği ifade edilen açıklamada, yeni yerleştirildikleri koğuşun döküntü ve ve elektrik tesisatı çalışmaz halde olduğu, suların kirli aktığı belirtildi.

Açıklamada, 19 Aralık 2000’de 20 hapishanede eş zamanlı düzenlenen ve 30 mahpusun yaşamını yitirdiği operasyonun 25. yıl dönümünde benzer bir müdahalenin gerçekleştirilmesinin toplumsal travmayı yeniden tetiklediğine dikkat çekilen açıklamada, Bakırköy Başsavcılığı’nın “olumsuzluk yaşanmadığı” yönündeki açıklaması ile sahadan aktarılanlar arasındaki farkın kamuoyunun takdirine bırakıldığı belirtildi.

‘Hapishaneler denetime açılmalı’

Açıklamayı yapan kurumlar, hapishanede yaşanan bu süreci görüşmek üzere idareyle temas kurulmak istendiğini ancak bunun sağlanamadığını belirterek taleplerini sıraladı. Hapishanelerin sivil toplum denetimine açılması, tüm mahpuslar için insan onuruna yaraşır yaşam koşullarının sağlanması, psikolojik ve fiziksel şiddetin sona erdirilmesi, temel ihtiyaçlara erişimin güvence altına alınması ve hukuksuz biçimde el konulan eşyaların derhal iade edilmesi çağrısında bulunuldu.

İmzacı kurumlar
İstanbul Barosu İnsan Hakları Merkezi, Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği, Çağdaş Hukukçular Derneği İstanbul Şubesi, İnsan Hakları Derneği İstanbul Şubesi, Marmara Tutuklu ve Hükümlü Aileleri ile Yardımlaşma Derneği, Özgürlük için Hukukçular Derneği, Toplum ve Hukuk Araştırmaları Vakfı.

Fotoğraf: ИльяБантос/Pixabay