Aile Bakanlığının bütçe görüşmelerinde muhalefet milletvekilleri ‘İstanbul Sözleşmesi yaşayacak’ dedi
Meclis Plan ve Bütçe Komisyonunda, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı bütçesinin görüşmelerinde muhalefet milletvekilleri ‘İstanbul Sözleşmesi yaşayacak’ flamaları açtı.

Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Plan ve Bütçe Komisyonunda, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının 2022 yılı bütçesinin görüşmelerinde İstanbul Sözleşmesi protestosu düzenlendi.

Muhalefet milletvekilleri, üzerinde “İstanbul Sözleşmesi yaşayacak!”, “TCK 103, 6284’ü uygula” ve “İstanbul Sözleşmesi yaşatır” ifadelerinin yer aldığı flamaları açtı. “İstanbul Sözleşmesi’ni geri getireceğiz ve uygulatacağız” ve “Kadın yoksulluğuna hayır” “Kadınlar için adalet” yazılı dövizler taşıdı.


Bakan Derya Yanık’ın yaptığı konuşmada İstanbul Sözleşmesi’ne dair tek bir kelime dahi etmemesine tepki gösteren vekiller, “İstanbul Sözleşmesi yaşatır” dedi.

AKP Trabzon Milletvekili Salih Cora ise muhalefet vekillerine “Önce siz kendi içinizdeki tecavüzcüden kurtulun” diye bağırdı.

BAKAN YANIK, İSTANBUL SÖZLEŞMESİ’NE DAİR TEK SÖZ ETMEDİ

AKP Milletvekili Cevdet Yılmaz başkanlığında toplanan Komisyonda konuşan Bakan Derya Yanık, yaptığı sunumda, Türkiye’nin çekildiği İstanbul Sözleşmesi’ne dair tek bir kelime dahi etmedi.

2013 yılından bu yana Türkiye genelinde 374 Sosyal Hizmet Merkezi açtıklarını söyleyen Yanık, bu yılın sonuna kadar 6 adet daha merkez açacaklarını ifade etti.

Aile yapısının güçlendirilmesine dair faaliyetlerinden bahseden Yanık, “Vatandaşlarımız aile danışmanlığı hizmetinden faydalanabilmek için e-Devlet üzerinden de başvuru yapabilirler” diye konuştu.

Çocukların “dijital risklerden” korumak için çalıştıklarını savunan Yanık, Bakanlığın bünyesindeki oluşturulan “Sosyal Medya Çalışma Grubunun”, önleyici çalışmalar yaptığını kaydetti.

“Çocuk Haklarının Desteklenmesi Projesi” ile sokakta çalıştırılan çocukların tespiti ve sosyal hizmetlerden faydalandırılması, erken yaşta ve zorla evliliklerin önlenmesine yönelik toplumsal farkındalığın artırılması gibi faaliyetler yürüteceklerini vadeden Yanık, engellilere dair de bazı vaatlerde bulundu.

Yanık, kadına yönelik şiddete karşı çalışmalarını “sıfır tolerans” ilkesiyle yürüttüklerini savunup “Şiddet Önleme ve İzleme Merkezlerimiz kadına yönelik şiddetin önlenmesi, mağdurlar ve beraberindeki çocuklara verilecek destek hizmetlerinin ‘tek kapı’ prensibiyle yürütülmesi amacıyla 81 ilimizde faaliyet göstermektedir” ifadesini kullandı.

PROTESTO EDİLDİ

Bakan Yanık’ın sunumunun ardından HDP’li kadın milletvekilleri, Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmesine tepki göstererek “İstanbul Sözleşmesini geri getireceğiz ve uygulatacağız” yazılı pankartlar açtı.

Bunun üzerine AKP Trabzon Milletvekili Salih Cora, HDP’li vekillere “Önce siz kendi içinizdeki tecavüzcüden kurtulun” diye bağırdı. HDP’li milletvekilleri, Cora’nın bu sözlerine tepki gösterdi.

CHP’li vekiller de “İstanbul Sözleşmesi yaşayacak!”, “TCK 103, 6284’ü uygula” ve “İstanbul Sözleşmesi yaşatır” ifadelerinin yer aldığı flamaları açtı.

HDP: KADINLARIN EŞİT YAŞABİLECEKLERİ BİR BÜTÇELEME YOK

HDP adına yapılan konuşmada “Yaptığımız görüşmelerde, tartışmalarda ve İstanbul’daki Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Bütçe Çalıştay’ında şunu gördük ki maalesef bu bütçede kadınların zorlukları aşabilecekleri, eşit bireyler olarak yaşabilecekleri olanakları sağlayan bir bütçeleme yöntemi yok. Bu bütçede kadına ayrılan kalemler çok az ama kadınlar büyük zorluklar yaşıyorlar” denildi.

AYŞE ACAR BAŞARAN: KADINI GÖRMEYEN BİR BÜTÇE İLE KARŞI KARŞIYAYIZ
HDP Grubu adına Kadın Meclisi Sözcüsü Başaran Acar Başaran konuştu. Başaran ilk olarak, kadınlara ek süre verilmesi gerektiğini belirtti.
Pozitif ayrımcılığın sadece bakanlara uygulandığını belirten Başaran, komisyonda çıkan tablonun bütçeden farklı olmadığını belirtti. Başaran, “Bütçenin tamamına genel bir eleştirimiz vardı. Bu bütçede AKP’nin önceki dönem bütçeleri gibi savaşa, ranta, yandaşa ayrılmış. Toplumun her kesimini ve kadınları kapsayacak bir bütçe olmadığını bir kez daha gördük. Kadın Bakanlığı kaldırıldı ve aile içerisine sıkıştırıldı ama tekrardan bütün politikalarda olduğu gibi kadını birey gibi görmeyip aile içerisinde tanımlayan eş, bacı, kardeş gibi görüp ama birey olarak görmezden gelen ve kadın namına hiçbir politikanın geliştirilmediği bir bütçe ile karşı karşıyayız” dedi.
Daha önce bakanlıkların bir arada olduğunu, Aile Politikaları ve Çalışma Bakanlığının bir arada iken bütçenin yüksek göründüğünü ancak bakanlıklar ayrıldığında yüksek görünen bütçenin esasının ortaya çıktığına dikkat çeken Başaran, sözlerini şöyle sürdürdü: “Sadece bakanlığa verilen bütçe ile azalma olmadı. Bakanlıkta çalışan kadın sayısında da ciddi bir düşüşün olduğunu görüyoruz. Bakanlıkta çalışan kadın sayısı 5.5’e düştü. Bu süre içerisinde kadınların sorunlarını gören, kadınların şiddetini çözen nasıl bir bütçeleme olabilir diye düşündük. Kadınların eğitimden, sağlığından yaşamın her alanında pay alabilmesi adına çokça çalışma yaptık. 18 ilde kadınlarla bir araya geldik. Her kesimden kadınların bize ifade ettiği tek şey; geleceklerini göremedikleri oldu. Yoksulluğun kadınlaşmasından söz ediyoruz.”

‘KADINLAR MEKANİZMALARDAN MAHRUM EDİLDİ’
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının bütçesinde kadınlara ayrılan kalemlerin çok az olduğuna dikkat çeken Başaran, “Bu ülkede kadınlar büyük zorluklar yaşıyorlar. 2016’da belediyelerimize kayyum atanmasıyla beraber aslında kurumların birçoğunun kapısına kilit vurularak, kadınlar bu mekanizmalardan da mahrum edilmiş oldu. Bu mekanizmaların, farklı kimliklere göre biçim almaması ve ana dilde bir hizmet verilmemesinden kaynaklı yapılan başvuruların bir kısmında ana dilde hizmet verilmediği sonucunda kadınların ölümüyle sonuçlanan örneklerle karşı karşıyayız” dedi.

İçişleri Bakanlığının KADES uygulamasında Kürtçe ana dil butonunun olmamasının eşitsiz bir durum olduğunu vurgulayan Başaran, “Başta Aile Bakanlığı olmak üzere bütün bütçelerin toplumsal cinsiyete duyarlı hale gelmesi gerekli. Bununla ilgili çalışmalarımız vardı. Bu Meclis çatısı altında bir çalışma yürütülmüştü. KEFEK’in alt komisyonu olarak, toplumsal cinsiyete duyarlı bütçe nedir diye tartışmıştık. Bu bütçenin sonucunda toplumun yarısı olan kadınların sesini, taleplerini geçmesini istiyorsanız dönüp o notlara bakmanızı istiyorum. Bir kadın bakan olarak, kadınlarla ilgili bir bakanlığın başında iken, kadınların taleplerini görmezden gelmeyen bir duruş bekliyoruz” şeklinde konuştu.

‘BAKANLIKLARIN BİRLEŞMESİ YANLIŞTI’
Başaran Acar’ın konuşmasının ardından Filiz Kerestecioğlu söz aldı. Aile ve Sosyal Hizmet Bakanlığının Çalışma Bakanlığıyla birleşmesinin yanlış olduğunu ve bunu başından beri ifade ettiklerini hatırlatan Kerestecioğlu, “İktidar kadın örgütleri ve yıllardır bu alanda çalışanların deneyimlerinden yararlanmak yerine kendi algısı ve siyasi yolunda ilerlemeyi tercih ediyor. Bu da gerçekten topluma bir katkı sağlamıyor. Bu bütçe toplam bütçenin sadece yüzde 3.8’ini oluşturuyor ki onun da büyük bir kısmı personel giderleri” şeklinde konuştu.
Kadınların toplumda maruz kaldıkları tüm sorunların dile getirildiğini ancak hükümetin bu noktada çözüm üretmediğini kaydeden Kerestecioğlu, buna karşı verilen mücadeleye de dikkat çekti.
AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Kabine toplantısı sonrası yaptığı açıklamada İstanbul Sözleşmesi ve kadınları hedef almasına tepki gösteren Kerestecioğlu, “Biz kadınlar bugünlerde seç beğen al şeklinde çirkin bir siyaset anlayışıyla karşı karşıyayız. Bu yolları bu taşlarla döşeyenlerle kadınlar olarak çok daha fazla uğraşmak durumunda kalıyoruz” ifadelerini kullandı.

KERESTECİOĞLU’NDAN KAHKAHA ATAN VEKİLE TEPKİ: ŞAKA MI YAPIYORUM, KADINLAR ÖLÜYOR DİYORUM

Kerestecioğlu’nun bu sırada konuşması bölündü, bu duruma ve oturumda AKP’li vekilin yüksek sesle ve kahkaha atarak telefonla görüşmesine tepki gösteren Kerestecioğlu, şunları söyledi: “Dışarı çıkıp konuşsunlar. Böyle bir saygı var. En ufak bir şeyde saygı saygı diye bağırıyorsunuz. Burada konuşma yapıyoruz. Şaka mı yapıyorum. Kadınlar ölüyor, tacize uğruyor, yoksul diyorum...”
Kerestecioğlu’nun duruma itiraz etmesi üzerine komisyonda gerilim yaşandı. AKP’li vekilin “İnşallah önemli bir şeyler söyler de dinlerim” demesine Kerestecioğlu, “ ‘İnşallah önemli bir şeyler söyler de dinlerim’ diyorsunuz. Bunun için de ayrıca özür dilemeniz gerekiyor. Ben size değil kadınlara hitap ediyorum. Ayıp” diye konuştu.

‘PROVOKE EDİYORSUNUZ, ÇIKIN’

Araya girerek tepkisini dile getiren Başaran ise, “Çıkın. Sabahtan beri provoke ediyorsunuz. Çıkın dışarı biraz hava alın” dedi. Kerestecioğlu ise komisyon başkanının araya girmesine tepki göstererek, “Bu şekilde siyasi diyalog falan kurulamaz” dedi. Ardından konuşmasına devam eden Kerestecioğlu, kadınların maruz kaldığı sorunları ve buna dair çözümsüzlükleri değerlendirerek İstanbul Sözleşmesi’ni yeniden getireceklerini vurguladı.

GÜLİZAR BİÇER KARACA ENGELLİ MAAŞLARINI SORDU: LİSTE TÜGVA’DAN MI GELDİ YOKSA SARAY’DAN MI?
Komisyonda CHP adına söz alan Denizli Milletvekili Gülizar Biçer Karaca, sosyal yardımların hak sahiplerine ulaşmadığını söyledi. Engelli maaşı alan kişi sayısıyla Sayıştay raporu arasındaki ciddi farkı gündeme getirip “Liste TÜGVA’dan mı geldi yoksa Saray’dan mı” diye sorması AKP’li vekilleri sinirlendirdi, gerginlik yaşandı.
‘AKP KADROLARINI BURADAN MI FİNANSE EDİYORSUNUZ?’
Karaca konuşmasında Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının bütçesi görüşülürken Sayıştay’ın Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı bütçelerindeki tespitlerini sıraladı. Ardından Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık’a şu soruyu yöneltti:
“Sayıştay raporlarında, Sağlık Bakanlığı faaliyet raporundaki 2020 yılı sonu itibarıyla belirlenen engelli raporu sayısı ile Aile Bakanlığı faaliyet raporunda engelli aylığı alan sayıları arasında ciddi bir fark bulunmaktadır. Sayıştaya göre, Sağlık Bakanlığı kayıtlarında engelli rapor kaydı olmayanlara Bakanlığınız engelli aylığı ödemiş Sayın Bakan. Kim bunlar? Yoksa AKP kadrolarını buradan mı finanse ediyorsunuz? Engelli olmadığı hâlde maaş alanların listesi TÜGVA’dan mı geldi, yoksa saraydan mı? Sayıştay raporlarında tespit edilen bu usulsüzlükle ilgili bir yaptırım, bir inceleme başlatacak mısınız?” Karaca’nın sorusuna sinirlenen AKP’li vekiller ile muhalefet vekilleri arasında tartışma yaşandı.

‘SORU SORMA HAKKIMI ELİMDEN Mİ ALIYORSUNUZ?’
Yaşanan gerginlik sonrası sözlerine devam etmek isteyen Karaca’nın konuşması sık sık bölündü. Karaca, AKP’li vekillere, “Benim soru sorma hakkımı elimden mi alıyorsunuz? Ben suçlamıyorum, soruyorum. Neden gocunuyorsunuz” diyerek tepki gösterdi.

CHP’Lİ BANKOĞLU: YARIN CEDAW’DAN ÇIKMAYACAĞINIZ NE MALUM
Grubu adına söz alan CHP Bartın Milletvekili Aysu Bankoğlu da şiddet gören kadınları gündeme getirerek, “Sayın Bakan, şiddet gören, öldürülen kadınlardan artık sorumlusunuz. Daha dün Bartın’da gencecik bir kadın öldürüldü. ‘Algı değişikliği’ diye İstanbul Sözleşmesi’nden çıktınız, uygulansaydı belki yaşardı. Yarın
CEDAW’dan çıkmayacağınız ne malum” dedi.

‘KADINLARIN YAŞAMASI İÇİN ALGINIZI DEĞİŞTİRMEK GEREKİYOR’
Bankoğolu devamında, “Biz kadınların yaşaması için sizin algınızı değiştirmemiz gerekiyor. Kravat takılmasının iyi hal olmasını önlemek gerekiyor. Kadınlar için Bakanlığınızın yapması gereken çok fazla şey var ve bu bütçeyle bu nasıl yapılır gerçekten bilmiyorum. Büyük şehirlerde ŞÖNİM’lerin (Şiddet Önleme ve İzleme Merkezi) artması gerekiyor. Kadın konukevi sayısının artırılması gerekiyor. Belediyeler konukevi açma zorunlulukları var. Açılmışları denetlemeniz gerekiyor. Alo 183 hattının yaygınlaştırılması gerekiyor” ifadelerini kullandı.

‘TALİMAT ALMIŞSINIZ’
Pandemi sürecinde evde kadına yönelik şiddetin arttığını dile getiren Bankoğlu, “Kooperatif fikriniz var güzel ama şimdi 2020 faaliyet raporunuza bakıyorum, kooperatif ödeneğinin beşte dördünü kesmiş Bakanlığınız. Geriye 56 bin kalmış. Kusura bakmayın ama bu parayla ikinci el şahin bile satın alınamaz. Siz kadın kooperatiflerine nasıl katkı sunacaksınız, ben anlamadım. Talimat almışsınız galiba Sayın Bakan, geçen hafta Emine Erdoğan’dan. Siz bu devletin Aile Bakanısınız. Cumhurbaşkanı ailesinin hizmetkârı değilsiniz. Lütfen kusura bakmayın” diye konuştu.

BAKAN DERYA YANIK, ‘TERBİYESİZ’ DEDİ
Bankoğlu’nun sözlerine yanıt veren Bakan Derya Yanık, “Bu çok ayıp, terbiyesiz” dedi. Bankoğlu ise “Sayın Bakan, bana terbiyesiz mi dediniz. Ben hakkınızdaki algıyı paylaştım. Bu söylediğinizi size iade ediyorum” ifadesini kullandı.

Fotoğraf: MA

İlgili haberler
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı bütçesi kadınla...

Bugün Mecliste görüşülecek Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı bütçesinden kadınların payına ne düşec...

EŞİK’ten Meclis izleme raporu: Bütçe soruları hava...

Eşitlik İçin Kadın platformu, son bir ayda, kadın hakları ve cinsiyet eşitliği adına TBMM’de yapılan...

4. Eylem Planı’nda irade yok, bütçe yok, planları...

Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele 4. Ulusal Eylem Planı’nı değerlendiren Kadın Koalisyonu Planın İsta...