Yaklaşık 10 yıldır otizmli bireylerde spor üzerine çalışmaktayım. Öncelikle otizmin geçmişe nazaran son yıllarda daha da arttığının altını çizmek istiyorum. Hastalıkları Kontrol Etme ve Önleme Merkezi’nin (Centers for Disease Control Prevention) verilerine göre 2006 yılında her 150 çocuktan birinde otizm görülürken, 2018 verilerine göre her 59 çocuktan birinde otizm görülüyor. Otizme neyin neden olduğu bilinmemekle birlikte genetik olduğuna dair bulgular var. Hem genetik temellerin hem de çevresel faktörlerin etkileri üzerine araştırmalar sürüyor.

OTİZMLİ BİREYLERİN EĞİTİMİ

Otizmli bireylere rehabilitasyon merkezlerinde ayda 8 saat bireysel ders, 4 saat de grup eğitimi veriliyor. Tabi ki bu ders saatleri otizmli bireyler için çok yetersiz. Bunun yanı sıra bazı devlet okullarında otizmli bireylere yönelik sınıflar bulunmaktadır. Hatırlarsınız; geçtiğimiz günlerde Aksaray’da bir devlet okulunda otizmli öğrencilere ve ailelerine yönelik utanç verici muameleler toplumun da tepki göstermesiyle medyada geniş bir yer tutmuştu. Ancak bu durum birçok otizmli bireyin ve ailesinin yıllardır yaşadığı sorunlardan sadece birisi.

SORUN TEKİL DEĞİL GENEL

Otizmli bireyler ve aileleri yaşamın her alanında türlü sıkıntılarla karşılaşıyor. Otobüste, metroda, lokantada, kafede, AVM’de otizmli bir birey ağladığında veya öfke nöbeti geçirdiğinde çevredekiler tarafından ailelere “Deliyse sahip çık, sustursana çocuğunu, bağırıyorsa evde oturt, dışarı çıkarma” şeklinde tepkiler gösteriliyor. Bu tepkiler otizmli bireylerin ve ailelerinin hayatlarını iyice zorlaştırıyor. Aileler çocuklarıyla toplu taşımaya binmeyi, lokantaya gitmeyi, sosyal aktivitelerde bulunmayı zaman içerisinde bırakıyor. Bu durum iletişim problemi olan otizmli bireylerin sosyal hayattan ve ortamlardan tamamen kopmasına sebep oluyor.

Bir eğitimci olarak meslek hayatımda benim de yaşadığım sıkıntılar var. Mesela yaşadığımız şehirde otizmli öğrencimin spor eğitimi için görüştüğüm birçok spor salonundan hayır cevabı aldım. Yine ismini vermek istemediğim özel bir okulun yüzme havuzunu ücretini ödeyerek kullanmak istediğimizde velilerden “Bizim çocuklarımızla aynı havuzu kullanamazlar, şayet kullanırlarsa çocuklarımızı okuldan alırız” gibi tehdit ve tepkiler geldi. Sonuçta havuzu kullanmamıza izin verilmedi. Yaşananlara bakılınca Aksaray’da devlet okulundaki velilerin verdiği tepki ile özel okuldaki velilerin tepkileri aynı. Yani sorun tekil değil genel.

Anlayacağınız insanlar Mucize Doktor filmindeki Ali Vefa’ya ağlayıp, dolmuştaki, parktaki, karşı dairedeki Ali Vefaları dışlıyor.

EĞİTİMDE, SOSYAL HAYATTA, SPORDA
Otizmlilerin hakları ve talepleri var!
- Otizmli bireylerin eğitim ders saatleri arttırılmalıdır.
- Yasal hakları olan devlet okullarındaki eğitim haklarını her birey gibi sonuna kadar sorunsuz ve engelsiz bir şekilde kullanabilmeleri için uygulamalar hayata geçirilmeli.
- Otizmli bireylerle birebir ve yoğun eğitime yönelik çalışmalar yapılmalı.
- Otizmli bireylerde sporun önemi çok büyük. Gereken destek verilince çok güzel başarılara imza atabiliyorlar. Türkiye Özel Sporcular Spor Federasyonu TÖSFED’in düzenlediği yarışmalarda (masa tenisi, atletizm, yüzme, bisiklet vb) dereceler alıp yurt dışında ülkemizi temsil edebiliyorlar.