Eskişehir’de Organize Sanayi Bölgesi’nde faaliyetine devam eden ve Eskişehir’in en çok işçi çalıştıran fabrikalarından biri olan Arçelik’te çalışan 27 ve 28 yaşlarındaki iki kadın işçiyle, kadınların fabrikadaki çalışma koşullarını konuştuk. Kadınlar, fabrikadaki kadın çalışan sayısı çok fazla olduğu halde kadınların hiçbir şekilde görünür olamadığından şikâyetçiler.

Kadın işçi sayısının yüksek olmasının sebebinin devletin kadın istihdamına yönelik patronlara verdiği teşvikler olduğunu, kadın işçi çalıştırmanın patron için daha ucuza mal olduğunu düşündüğünü söyleyerek söze başlıyor ilk kadın işçi. “İşçilerin neredeyse yüzde 60’ı kadın ama kadınların hiçbir önemi yok fabrikada. Sadece bir tane kadın master var benim bildiğim, onun dışında yönetici pozisyonunda hiç kadın yok” diyor. Sendika temsilcileri içerisinde bile sadece bir kadın temsilci olduğunu, onun da “bir tane de kadın temsilci olsun” diye düşünülerek temsilci yapıldığını, temsilcinin ne kadınlarla ne de kadınların fabrikadaki sorunlarıyla ilgisi olmadığını söylüyor diğer kadın işçi de.

İŞ KIYAFETLERİ ERKEKLERE GÖRE HAZIRLANMIŞ

Görüştüğümüz kadın işçiler, fabrikada çalıştıkları bölüm dolayısıyla, yaptıkları işin herkes tarafından “erkek işi” olarak tarif edildiğinden bahsediyor. İşi hızlı bir şekilde öğrendiklerini ve kendilerini kabul ettirdiklerini düşünüyorlar. Erkek yoğun bir bölümde çalışmanın kadın işçiler için ne gibi zorlukları olduğunu sorduğumuzda ise bir dokunuyor bin ah işitiyoruz. “Çok zor bu ortamda çalışmak, zaten çok yorucu bir iş yapıyoruz bir de psikolojik olarak çok yoruluyoruz. Kendimizi hiç rahat hissedemiyoruz. Sürekli kadınların bedenleri üzerinden küfürler ediliyor mesela. Kadınların da o ortamda olması erkekleri hiç engellemiyor. Geçen ay bir de şikâyet konusu olmuş, sonradan öğrendik. ‘Kadınlar dar pantolonlar giyiyor, rahatsız oluyoruz’ demiş erkek işçiler. Bizim giyimimizi, kuşamımızı gözlüyorlar demek ki. Zaten iş kıyafeti olarak verilen her şey erkeklere göre hazırlanmış, iş pantolonunu asla kullanamıyoruz. Mecburen kot pantolonlarımızla gidiyoruz işe” diyorlar.

FABRİKADAKİ KADINLAR SÖZLEŞME’Yİ TARTIŞAMIYOR
Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmesi gündemi ile ilgili olarak da kabul edilemez bulduklarını söylüyorlar. “Her gün kadınlar ölüyor, bunlar kalkıp kadınların haklarını alıyorlar. Kendileri imzalamışlar kendileri çıkıyorlar. Ne manası var anlamadım” diyor kadın işçi. Fabrikadaki diğer kadınlarla bu konuyu tartışamadıklarını, kadınların fikirlerini söylemekten çekindiklerini söylüyor diğer işçi de. “Kadınlar ekmeklerinden olmaktan korkuyorlar. Bir şey söylerlerse işten çıkarılırlar diye düşünüyorlar, konuşmak istemiyorlar” diye ekliyor.

HAYAT PAHALILIĞI BÜYÜK DERT

İşçi kadınların gündemi bir de hayat pahalılığı… Önümüzdeki aylarda evlenmeyi düşünen kadın işçi bu yükün altından nasıl kalkacağını bilemediğini söylüyor. “Her şey ateş pahası, koltuğu, sandalyesi, masası, sehpası… Kiralar desen yanına yaklaşılmıyor, uçmuş. Bazen bir karavan alsak da orda mı yaşasak diye bile düşünüyoruz. Marketi pazarı cep yakıyor” diyor.

Fotoğraf: Unplash