Geleneklere bağlı kalmadı, mücadele etti: Bertha Pappenheim

BELLEK

27 Şubat 2020 11:20

Bertha Pappenheim hak savunuculuğunu ‘hayırseverlik’ kapsamından çıkarıp ‘mücadele’ haline getirdi Yahudi toplumu ve için. Yaptığı çalışmalarla sistematik yöntemler ortaya koydu.

Semra ÇELİK

Bertha Pappenheim, kadın hareketi tarihinde gerçek adıyla yer aldı. “ Anna O.” olarak da “Konuşma tedavisi” ve “katartik yöntemi” keşfederek psikanaliz olarak tarihine geçti.

Anna O. / Bertha Pappenheim, Viyana üst orta sınıfından zengin bir Yahudi ailenin kızı olarak doğdu. Aile kesinlikle muhafazakar bir kadın idealine bağlıydı. Bu, evliliğin kadınlar için kabul edilebilir tek yaşam perspektifi olduğu anlamına geliyordu. Anna O, 29 yaşına kadar hasta olduğu ve bundan dolayı normal evlilik yaşını aştığı için bu durumdan kurtulabildi.

Sigmund Freud'un arkadaşı olan Doktor Josef Breuer, Aralık 1880'de Anna O. 21 yaşındayken tedavisi ile görevlendirildi. Breuer tedaviyi Haziran 1882’de durdurdu ve 1885'teki tıbbi tarih çalışmalarında Anna O.'nun iyileştiği izlenimini verdi. Aslında tedavisi, sanatoryumda dört dönem daha kalışını takiben, 1888'de bir Frankfurt ailesinden gelen annesi ile birlikte Frankfurt'a taşınana kadar sürdü.

Anna O. Akraba çevresinden Yahudi topluluğuna yönelik yardım çalışmalarına katılması önerileri alıyordu ama o, kadın meselelerine ve Alman kadın hareketinin çalışmalarına ilgi duyuyordu ve kadınların, özellikle de Yahudi kadınların çıkarları için çalışmaya başladı.

1895'te bir Yahudi yetimhanesinin yönetimini devraldı. 1902'de aileleri ve muhtaç bireyleri gözeten bir dernek olan Frankfurt Kadınsı Refahı Derneği'ni kurdu.

1904'te, başkanı ve delegesi olarak çok sayıda uluslararası kadın konferansına katıldığı ülke çapında Yahudi Kadınlar Derneği'ni kurdu.

BEKAR ANNELER YARARINA VE FUHŞA KARŞI ÇALIŞMALAR

1907'de Bertha Pappenheim, Frankfurt yakınlarındaki Neu-Isenburg'da savunmasız kızlar ve evlilikdışı anneler için bir ev kurdu. Servetinin büyük bir bölümünü sosyal hizmetlere bağışladı. 1917'den itibaren Almanya'daki Yahudiler Merkezî Refah Ofisi'nin önde gelen çalışanıydı. Yüzyılın başından itibaren, Galiçya'daki Yahudilerin durumu hakkında farkındalık yaratmak ve kız çocuklarına yönelik fuhuş ve insan ticaretine karşı yorulmadan kampanyalar örgütledi.

Bunlarla birlikte, geliştirdiği sosyal hizmet fikirleri ve biçimleri, Yahudi toplumunun refahının yanı sıra Almanya'daki sosyal hizmet için çok geniş bir öneme sahiptir.

Anna O./Bertha Pappenheim, 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren "hayırsever kadınlar" geleneğinden ayrılan, örgüt ve içerik açısından kadınların toplumsal yaşama katılımını sistemleştirmeye ve ona belirli bir amaç ve biçim vermeye çalışan ilk nesil kadınlardandı: O andan itibaren Alman sosyal çalışmasını şekillendiren “manevi” veya “sosyal” annelik biçimi oldu.

Alman kadın hakları aktivisti, sosyal hizmet öncüsü, Yahudi Kadınlar Derneği kurucusu Bertha Pappenheim 27 Şubat 1859'da doğdu. 28 Mayıs 1936'da hayata veda etti.