GÜNÜN PORTRESİ: Dorothy Crowfoot Hodgkin
B12 vitamininin yapı taşını da penisilini de o buldu: Dorothy Crowfoot Hodgkin. İngiltere Komünist Partisi üyesi, Bernal’in öğrencilerinden, oldukça önemli bir bilim insanıydı… Dorothy ile tanışalım

Dorothy Mary Crowfoot Hodgkin 12 Mayıs 1910’da Mısır Kahire’de dünyaya geldi, Mısır'da doğan üç kız kardeşin en büyüğüydü. Dorothy’nin aile kış aylarında Kahire'de yaşar, her sene yılın belli dönemlerini İngiltere’de geçirirlerdi. 1914 Ağustos ayını İngilere’de geçirdiler ve bu esnada I. Dünya Savaşı başladı.

Dorothy’nin annesi, Dorothy ve iki küçük kız kardeşini İngiltere'de bıraktı, Dorothy henüz 7 yaşındaydı. Dorothy ve iki kız kardeşi 1918’e kadar dedesinin yanında kaldı. Savaş bittikten sonra, anne Molly bir senesini İngiltere’de kızlarıyla geçirdi. Molly botanikçi, tasarımcı, amatör oyun tasarımcısı ve cesaret verici bir anneydi. Yıllar sonra Dorothy’e rol model aldığı kahramanların isimleri sorulduğu zaman, o üç kadının ismini söylerdi; en başta annesi Molly daha sonra tıbbi misyoner Mary Slessor ve Somerville Koleji Müdürü Margery Fry.

1921'de Dorothy, Beccles'de Sir John Leman Gramer Okulu'na girdi. Burada kimya eğitimi almasına izin verilen iki kız çocuk oldu.

Dorothy genç yaştan itibaren kimyaya karşı bir tutkuya sahipti ve bu ilgisini zamanla ilerletti. Annesi de Dorothy’e destek oldu. Dorothy Oxford Üniversitesi'nin giriş sınavını geçti ve 18 yaşında Oxford'da Kimya eğitimi almaya başladı. 1932 yılında Dorothy başarılarından dolayı üniversitede birinci sınıf onur derecesi aldı ve bu unvanı elde eden üçüncü kadın olarak ödüllendirildi.

Cambridge'deki Newnham Kolej'de, John Desmond Bernal tarafından yönetilen doktorası için araştırma yaparken, X-ışını kristalografisinin protein yapılarını belirleme potansiyelinin farkına vardı. Dorothy, Bernal ile biyolojik madde olan Pepsinin analizinin ilk uygulaması üzerine çalıştı.

1933’te Dorothy Somerville College tarafından araştırma görevlisi olarak ödüllendirildi ve 1934'te Oxford'a geri döndü. 1936’da kolej Dorothy’u Kimya bölümüne ilk araştırma grevlisi ve öğretmen olarak atadı ve Dorothy 1977 yılına kadar burada görev yaptı. 1940’larda öğrencilerinden biri ve gelecekte ise Başbakan Margaret Thatcher olacak ve 1980'lerde Downing Caddesi'nde Dorothy Hodgkin'in bir portresini kurduracak olan Margaret Roberts onun “bir emek destekçisi” olduğunu düşünüyordu.

1960 yılında Dorothy, Kraliyet Cemiyeti'nin Wolfson Araştırma Profesörü olarak atandı ve 1970’e kadar burada çalıştı. Bu maaş Oxford Üniversitesi'nde çalışmalarını sürdürmek için, araştırma masraflarını karşılamak için de imkan sağladı.

24 yaşındayken elinden dolayı acı çekmeye başlayan Dorothy’e romatoid artritin teşhisi koyuldu. Bu durum hem ellerinde hem de ayaklarında zamanla deformeye ve deformite sebep oldu. Dorothy, son yıllarında tekerlekli sandalyede çok zaman harcadı ancak sakatlığına rağmen bilimsel olarak aktif kaldı.

Ona bilim alanında yol gösteren John Desmond Bernal bilim ve politikada da yaşamını derinden etkiledi. Bernal bilim dünyasında büyük kabul gören seçkin bir bilim insanı, Komünist Partinin bir üyesi ve Sovyetler Birliğinin inançlı bir destekçisiydi. O, Bernal’den daima “bilge” diye bahseder, içten bir hayranlık duyar ve severdi.

Dorothy 1937’de Komünist Partisi üyesi olan Tomas Hodgkin ile evlendi. Çiftin üç çocuğu oldu: Luke, Elizabete and Toby.

Dorothy'nin siyasi faaliyetleri ve kocası Thomas'ın Komünist Parti ile olan ilişkisi nedeniyle, 1953'te ABD'ye girmesi yasaklandı. Dorothy, annesinden öğrendiği sosyal eşitsizlikler ve silahlı çatışmayı ve özellikle de nükleer savaş tehdidini önlemek için elinden geleni yapmaya kararlıydı. Dorothy 1976'da Pugwash Konferansı başkanı oldu. Barış ve silahsızlanma konusundaki çalışmalarından dolayı 1987'de Sovyet hükümeti Lenin Barış Ödülü'nü verdi.

Dorothy 1964 Nobel Kimya Ödülü'nü kazandı.1965'te Florence Nightingale'den sonra 60 yılda bir kral ya da kraliçe tarafından Başarı Ödülü'ne atanan ikinci kadın oldu. 1947'de Kraliyet Cemiyeti Üyesi ve 1970'de EMBO Üyeliği seçildi. Dorothy, 1970-1988 yılları arasında Bristol Üniversitesi Şansölyesi görevini yürüttü. 1958'de Amerikan Sanat ve Bilim Akademisinin Yabancı Onursal Üyesi seçildi. 1970'lerde SSCB Bilimler Akademisinin yabancı üyesi oldu. 1982'de Dorothy, Sovyet Bilimler Akademisi'nden Lomonosov Madalyası aldı ve 1987'de Mikhail Gorbaçov hükümetinden Lenin Barış Ödülü'nü kabul etti. Bulgaristan Komünist Partisi de kendisine Dimitrov Ödülü verdi.


İCATLARI
Dorothy, biyomoleküllerin üç boyutlu yapılarını belirlemek için kullanılan X-Işını kristallografisi tekniğinin öncülüğünü yaptı. En önemli başarıları kolesterol, penisilin, B12 vitamini ve insülin'in moleküler yapılarının keşfidir. B12 vitamini üzerine çalışması ile 1964 Nobel Kimya Ödülü'ne layık görüldü.

İlgili haberler
GÜNÜN BİLGİSİ: Bilimde kadının 3 bin yıllık tarihi

Bilim alanında daha çok erkekler başarılıymış gibi gösteriliyor. Oysa Tapputi Belatekallim’den Ada L...

Bilimde kadınların ayaklarına takılan taş: MATİLDA...

Bilim kadınlarının yaptıkları çalışmalara verilmesi gerekenden daha az kredi verildiğini tanımlamak...

GÜNÜN KADINI: Bilim dünyasındaki cinsiyetçiliğe gö...

Kariyerinin her anında cinsiyet ayrımcılığı ile savaşan Rubin, başarılı bir gökbilimci olmasının yan...