Türkiye’nin ilk doktoru olarak bazı yayınlarda Dr. Safiye Ali Krekeler (1894–1952) verilse de Safiye Ali Hanım, Türkiye’de kadınların tıp fakültesine kabul edilmediği yıllarda, hekimlik öğrenimini 1921’de Würzburg’da (Almanya) tamamlayarak tabip olan ilk Türk kadınıdır. Türkiye’nin ilk kadın doktoru ise Dr. Zaruhi Kavalcıyan’dır. 1903’te ABD’de tıp doktoru diplomasını alarak Türkiye’ye dönmüş, çalışmalarıyla özellikle Safiye Ali gibi, yabancı dillerde eğitim veren kız okullarındaki öğrencilere örnek olmuştur.
Zaruhi Serope Kavalcıyan, 1877’de Adapazarı’da doğmuştur. Babası Dr. Serope Kavalcıyan, Boston Üniversitesi Tıp Fakültesinin 1875 mezunudur ve bu tarihten 1915’teki ölümüne kadar, İzmit Bahçecik ve Adapazarı’da hekimlik ve öğretmenlik yapmıştır. Adapazarı’daki Amerikan Kız Kolejinden 1898’de mezun olan Zaruhi, tıp öğrenimi için ailesi tarafından Chicago’daki (ABD) Illinois Üniversitesine gönderilmiştir. Zaruhi Kavalcıyan bu üniversitenin 1903 mezunları arasındadır: “Kavaljian, Zaroohie Serope, M.D., Adabazar, Turkey” olarak kayıtlıdır.

Dr. Zaruhi Kavalcıyan mezuniyetinden bir yıl sonra Adapazarı’na dönmüş, ancak II. Abdülhamid döneminde Türkiye’de sadece Osmanlı uyruğunda olmayan kadın hekimlere çalışma izni verildiği için, kendi adına hekimlik yapamamış, babasının yanında asistan hekimlik ve Amerikan Kolejinde biyoloji öğretmenliği yapmıştır. Dr. Serope Kavalcıyan’ın felç geçirmesi üzerine onun hastalarını devralarak hekimliğini sürdüren Dr. Zaruhi Kavalcıyan, Birinci Dünya Savaşı’nın zorlu koşullarında yine aktif olarak hekimlik yapmış, yardım ve bakım kuruluşlarında görev almıştır. Dr. Zaruhi Kavalcıyan, 1921’de Üsküdar’a taşınan Amerikan Kız Kolejinin kadrosu ile birlikte İstanbul’a yerleşmiş, evlenmemiş ve ölümüne kadar burada yaşamıştır.

Üsküdar Amerikan Kız Kolejinde kimya, biyoloji, fizyoloji gibi, fen derslerini veren Zaruhi Kavalcıyan, Dr. Kaval olarak tanındığı Üsküdar çevresine hekim olarak da hizmet etmiş, sayılmış ve sevilmiştir. Dr. Kavalcıyan, 30 Haziran 1969’da, 92 yaşında Üsküdar’da vefat etmiş ve Feriköy Ermeni Protestan kabristanında kız kardeşinin yanına defnedilmiştir.

Kaynak: Gazete Fersude