İran’da kadınlar baskı altında birçok haktan yoksun bırakılıyor. Bunlardan biri de şarkı söylemek ve enstrüman çalmak. İran’da, hele ki sokakta müzik yapmak kadınlar için neredeyse imkansız. Bu sebeple Maryam, İran’dan İstiklal Caddesi’ne bu yasağa karşı sokak müzisyenliği yapmak ve doya doya şarkı söylemek için 5 yıl önce geldi. ZartoshtBand adlı grubuyla birlikte her gün İstiklal Caddesinde sevenleriyle buluşarak halkı İran müziğiyle buluşturuyor. Biz de hem Maryam ile sohbet ediyoruz hem de bu muhteşem grubun seslendirdiği şarkıları dinliyoruz...  

Bize çaldıkları ilk şarkının adı Emel Sayın’ın da saltanat döneminde İran’a gidip seslendirdiği ve tarih boyunca birçok şarkıcı tarafından seslendirilen: Gole Sangam.
Defleri, kemanları ve sesleriyle İstiklal Caddesini inleten ve kısa bir süre içerisinde büyük bir kalabalığın etrafında toplanmasına neden olan bu muhteşem performansa sebep olan şarkının Türkçe sözleri ise şöyle:

Ben taştan yapılmış bir çiçeğim
yalnız kalbim hakkında ne söyleyebilirim ki?
eğer güneş gibi üzerime ışıldamazsan
soğuk ve renksiz olacağım
bütün kederim, bütün acılarım
bir fırtına gibi şiddetli bir şekilde eser
ben sarhoş rüzgarım
senin etrafında fırıl fırıl dönüyorum
eğer yağmur gibi sen de hiç ortaya çıkmazsan
kalbim hakkında hiçbir şey bilemezsin
sen olmadan, birkaç gün içerisinde yapraklarımı kaybederim
ve senin taş kalbin bana acıyacak
ben taştan yapılmış bir çiçeğim
yalnız kalbim hakkında ne söyleyebilirim ki?

‘İRAN’DA KADINLARA HER ŞEY KISITLI’

Bu arada Maryam ile sohbete devam ediyoruz. Maryam kendini tanıttıktan sonra İran’da müzik yapmayı istediğini ancak bunun mümkün olmadığını ifade ediyor, “Tabii ki, İran’da olduğum zaman da müziği çok seviyordum, ama biliyorsunuz ki İran’da kadınlara her şey kısıtlı. Yani şarkı söylemek, enstrüman çalmak, her şeyde kısıtlanıyoruz. Onun için burası daha iyi, en azından sokakta şarkı söyleyebiliyorum.”

‘BURADA ASIL SORUN ZABITA’

Ancak Maryam için burası muhteşem değil, çünkü neredeyse her sokağa müzik yapmaya çıktıklarında zabıta tehdidiyle karşılaşıyorlar: “Şarkı söylerken problem yok ama burada asıl sorun zabıta. Mesela ben def çalıyorum, herkes başımıza toplanınca, en az haftada bir kez zabıta gelip defimi alıyor. Başka enstrümanlara her zaman sıkıntı çıkarmıyor ama def, kahen, tempo gibi vurmalıların yasak olduğunu söylüyor. Benim çalabildiğim tek enstrüman da bu.
Şimdi daha mı iyi bilmiyorum, 5 yıldır İran’a gitmedim. Ama bizim için her şey kısıtlıydı, müzisyenliği de siz tahmin edin. Özgürlüğümüz yok, hele kadın olarak hiç yok; ne konuşma özgürlüğü ne kıyafet özgürlüğü ne müzik yapma...”

‘İRAN’DA ÖZGÜRCE MÜZİK YAPMAYI ÇOK İSTERDİM’

İlk zamanlarda ailesinin de müzik yapmak konusunda kendisine karşı çıktığını ancak sonrasında bunun değiştiğini anlatıyor Maryam, “Yani ilk zamanlar çok karşı çıkıyorlardı ama mutlu olduğumu ve ne kadar destekçimiz olduğunu görünce zamanla desteklemeye başladılar; özellikle de annem.”
Burada müzik yapmayı sevdiğini ancak İran’da özgürce müzik yapmayı çok istediğini anlatıyor Maryam, “İstanbul’da çok turist var, özellikle Araplar ve Avrupalılar bizi destekliyor. Sadece ilgi gösterenler İranlılar değil Türk destekçimiz de çok. Bu işi çok seviyorum, sevdiğim için yapıyorum. Grup olarak çok seviyoruz, Bir gün eğer işimizi ilerletirsek yine de sokak müzisyenliğine devam edeceğiz, çünkü insanlara güzel enerji vermek ve onların güzel enerjilerini almak bizi mutlu ediyor. İşimi İran’da özgürce yapmayı çok isterdim. Bizi desteklemelerini isterdim ve bizi “Bunlar sokak şarkıcısı” gibi sözlerle küçümsememelerini isterdim.”

Sohbetimiz sonrası sokakta müziklerine devam eden ZartoştBand bu kez de, ‘Ki behtar az to’ ve ‘Har Bar In Daro’ şarkılarıyla devam etti.

Grubun Instagram sayfasına BURADAN ulaşabilirsiniz.
Maryam’in Instagramı için TIKLAYIN