Laiklik Meclisi İzleme Merkezi, 2024 Mart ayı için laiklik karşıtı eylemler raporunu açıkladı. Rapora göre geçtiğimiz ay 259 laiklik karşıtı eylem ve uygulama yaşandı. Raporda ihlallerin tespit edilebilenden çok daha fazla sayıda olduğu da ifade edildi.

Özellikle yerel seçimler yerel seçimler öncesinde düzen partilerinin laikliğe aykırı uygulamalara hız verdiğine dikkat çekilen raporda yine ramazan etkinlikleri adı altında devlet, bürokrasi, siyasi partiler aracılığıyla laiklik karşıtı uygulamalara imza atıldığına dikkat çekildi.

İktidarın yanı sıra meclisteki muhalefet partilerinin dini söylem ve organizasyonlarının da dikkat çektiğine değinilen raporda, “Kamusal alanda yer almaması gereken dini söylem ve programların gerek belediyeler gerekse siyasi partiler eliyle siyasette egemen hale geldiği gözlemlenmektedir” denildi.

Yerel seçim propaganda süresince AKP, HÜDA PAR ve YRP’nin yanı sıra ana muhalefet partisi ile birlikte diğer siyasi partilerin de tarikat ve cemaatler ile aşiretlerden destek istediğine dikkat çekilen raporda “Miting kürsülerinde kuran ayetleri okuyarak oy istenmesi, Saidi Nursi gibi gerici isimlerin miting kürsülerinden halk kahramanı ilan edilmesi gericiliğin bir bütün olarak siyasette yerleştiğini ortaya koymakta, tarikat ve cemaatleri meşrulaştırmaktadır” ifadelerine yer verildi.

‘LAİKLİK MÜCADELESİ GÜÇLENDİRİLMELİ’

Milli Eğitim Bakanlığının ÇEDES projesi kapsamında, ramazan etkinlikleri adı altında ülke çapında okul öncesinden başlamak üzere, ortaokul, lise ve üniversitelerde din görevlileri derslere girerken, müftülükler ile çeşitli tarikat ve cemaat uzantısı derneklerin MEB, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve Gençlik ve Spor Bakanlığının işbirliğinde çocukları ve öğrencileri hedefleyen programlar düzenlediği hatırlatılan raporda, “Bütün bu hamleler gerici kuşatmada toplumsal dönüşümün çocuklar ve gençler üzerinden gelecek kuşakların hedef alındığını ortaya koymaktadır. Diyanet İşleri Başkanlığı ile Türkiye Diyanet Vakfı’nın eğitim ve toplumsal yaşamı dönüştürmek üzere yürüttükleri faaliyetlerle birlikte, tarikat ve cemaatlerin kamu kurumları ve belediyelerdeki etkisi ve buralardaki faaliyetlerinin yanı sıra yurt dışı programları da artarak devam etmiştir. Eğitimden, yargıya, toplumsal yaşamdan idari kurumlara, siyasetten ve dış temsilciliklere kadar pervasızca ve açıkça atılan bu adımlar kabul edilemez. Bütün bu tablo karşısında ana muhalefetin de laikliği hiçe saydığı söylemler ve faaliyetler, yerel seçimler sonrasında laiklik mücadelesinin rahatlamaya hiç fırsat vermeksizin güçlendirilmesi gerektiğini bir kez daha ortaya koymaktadır” çağrısı yapıldı.

Raporda belirtilen bazı laiklik ihlalleri ise şu şekilde:

• Alanya’da Süleymancılar cemaatine ait yurtta, 10 çocuğu istismar ettiği gerekçesiyle hakkında dava açılan kişi hakkında toplam 94 yıla kadar hapis istemiyle dava açıldı. Mağdur öğrencilerin ifadeleri, hazırlanan iddianamede yer aldı. Çocukların darp edildiği ortaya çıktı. (6 Mart)

 • Adana’nın Kozan ilçesinde bulunan Ahmet Yesevi Camisi imamı M.A, 11 yıl boyunca camideki Kur’an kursuna gelen bir çocuğu istismar ettiği iddiasıyla tutuklandı. (25 Mart)

 • Laiklik Meclisi tarafından, Tekirdağ Cumhuriyet Başsavcılığı’na gerici eğitim projesi ÇEDES kapsamında okullarda yürütülen ‘laiklik karşıtı faaliyetlerle’ ilişkili kamu görevlilerinin soruşturulması talebiyle yapılan başvuru reddedildi. Konuyla ilgili Danıştay Başsavcılığına müracaat ederek kamu yararına temyiz talebinde bulunacağını açıklayan Laiklik Meclisi, ÇEDES kapsamında Tekirdağ ve Batman’da ilkokul öğrencilerine cami temizliği yaptırılmasına ilişkin şikâyeti hakkında Batman Cumhuriyet Başsavcılığı’nın ‘’İşlem Yapılmasına Yer Olmadığı’’ kararına da Ocak ayında itiraz etmişti. (27 Mart)

 • Şanlıurfa’nın Akçakale ilçesinde 12 yaşındaki çocuğa cinsel istismarda bulunmaktan tutuklanan ilçe müftüsü Halil Bilik tahliye edildi. ÇEDES projesi kapsamında “manevi danışman” olarak okulda görev alan Bilik, 22 Ekim 2023'te gözaltına alınarak tutuklanmıştı. Ara duruşmada, Bilik, “tutuklama tedbirini gerektirecek somut delillerin olmayışı”, “mevcut dosya durumu” ve “failin tutuklulukta geçirdiği süre” gerekçe gösterilerek tahliye edildi. (27 Mart)

• 2017’de “Kamu Taşınmazları Üzerinde Eğitim ve Yurt Faaliyetleri İçin Üst Hakkı Tesis Edilmesine İlişkin Yönetmelik” adıyla çıkarılan düzenlemenin ismi, “Kamu Taşınmazları Üzerinde Eğitim ve Yurt Faaliyetleri İçin İrtifak Hakkı Tesis Edilmesine ve Kullanma İzni Verilmesine İlişkin Yönetmelik” şeklinde değiştirildi. Kamu arazilerinin sadece Bakanlar Kurulu’nca vergi muafiyeti tanınan vakıflar ile kamu yararına çalışan derneklere verilmesiyle birçok tarikat ve cemaatin “vakıf” adı altında bu ayrıcalıktan faydalanıyordu. Yeni düzenlemeyle “Bakanlar Kurulu’nca vergi muafiyeti tanınan vakıflar ile kamu yararına çalışan dernekler” ifadesi kaldırıldı. Böylece her türlü vakıf ve derneğe eğitim çalışması üzerinden kamu arazisinden faydalanma olanağı yaratıldı. (29 Mart)

• “Kamu Taşınmazları Üzerinde Eğitim ve Yurt Faaliyetleri İçin Üst Hakkı Tesis Edilmesine İlişkin Yönetmelik”teki yeni düzenlemeyle ÇEDES ve dine dayalı “değerler eğitimi” de yönetmeliğe eklenirken Diyanet Akademisi’ne de konaklama alanları sağlaması için kamu arazisinden arsa almasının önü açıldı. (29 Mart)

• Devlet Su İşleri’nin (DSİ) Ankara’daki lojmanlarında “Hanımlara özel Kur’an kursu ve mukabele” etkinlikleri düzenlediği öğrenildi. DSİ Genel Müdürlüğü, “Kur’an Kursu ve Mukabele” konulu duyuruyu personeline e-posta olarak gönderdi. Duyuruda, “Hanımlara özel” Kur’an kursu düzenlendiği belirtildi. (16 Mart)

• Sosyal medya hesabında “Kızılay Yönetim Kurulu Üyesi” olduğunu belirten Arif Koç, Karabük Üniversitesi'nde HIV ve HPV iddiaları üzerinden “Karabük’te okuyan ve HIV kapan kızlar bu gönderiyi okuyorsanız eğer beter olun ailenizin yüzüne bakamayın zinacı şerefsizler” ifadeleri ile hedef aldı. Kızılay tarafından Koç’un bir Kızılay şubesinde yedek yönetim kurulu üyesi olduğu belirtilerek "Söz konusu şahsın yazdıkları kesinlikle Kızılay ilkeleri ile bağdaşmayan ifadelerdir. Paylaşımı üzerine derhal inceleme başlatılmış olup süreç sona erene kadar görevden el çektirilmiştir." açıklaması yapıldı. (23 Mart)

• AKP’li Cumhurbaşkanı R. Tayyip Erdoğan, yerel seçimden bir akşam önce İsmailağa Cemaati'ni ziyaret etti. AKP İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan adayı Murat Kurum’un da katıldığı ziyaret sırasında bina önünde toplanan kalabalık Erdoğan‘ı tekbirlerle karşıladı. (30 Mart)

• İstanbul Ataşehir Kaymakamlığı ilçede bulunan ilkokullara yazı göndererek okul sonrası etüt yerine müftülüğün gönderdiği imamların Kur’an dersi vereceğini bildirdi. (20 Mart)

• İstanbul’daki din görevlileri ile Bayrampaşa Aliya İzzetbegoviç Kız Anadolu İmam Hatip Lisesi Toplantı Salonunda bir araya gelen Vali Davut Gül, toplumun doğal lideri olarak din görevlerini gördüğünü söyledi. (25 Mart)

• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) Ortaöğretim Genel Müdürlüğü, Ensar Vakfı’nın Türkiye genelinde tüm ortaokul ve lise öğrencilerine yönelik olarak ''Sana Emanet'' başlıklı bilgi yarışması için 05.03.2024 tarihli ve 98195416 sayılı yazı göndererek öğrenci ve öğretmenlerin yarışmaya katılması talimatı verdi. (7 Mart)

• Kocaeli’nin İzmit ilçesindeki 30 Ağustos Ortaokulu’nda bir öğretmen, öğrencilerine takke ve eşarp giydirerek camiye götürmek istedi. Öğrenciler camiye götürülmek için okuldan çıkarılırken video kaydı alan veli, öğretmene izin kâğıdı alınıp alınmadığını sordu. Öğretmen ise müdürü bilgilendirdiğini söyledi. Velinin tepkisiyle karşılaşan öğretmen, çocukları okula geri yönlendirirken, hatanın kendisinin olduğunu söyledi. Okul müdürü ise, “Çocukları istediğim yere gönderirim, size mi soracağım?” diyerek kendini savundu. (13 Mart)

• Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Diyanet İşleri Başkanlığı arasında imzalanan “4-6 Yaş Kur’an Kursu Desteği Programı Protokolü” kapsamında bakanlığın Diyanet’e 50,7 milyon TL aktardığı ortaya çıktı. Bakanlığın paylaştığı “Sosyal Yardım Verilere” göre 2023 yılında toplamda 83 bini aşkın çocuk yararlanırken çocuk başına bakanlıktan Diyanet’e aktarılan paranın 603 TL olduğu görüldü. (20 Mart)

• TV program yapımcı ve sunucusu, İlim Hizmet Araştırma Derneği (İHAM) onursal başkanı Prof. Dr. Mustafa Karataş “Ayrıldığı Tekel bayisi eşinden çocuğu için nafaka alan kadın “günah mı?” sorusunu “Alma kardeşim.” Diyerek yanıtladı. (14 Mart)

Raporun tamamına ulaşmak için tıklayın.

Fotoğraf: Ekmek ve Gül