Siz bu dergiyi okurken Technomix işçilerinin direnişlerinin 58. günü olacak… 20 kadın işçi 58 gündür grevde. Direniş alanında sırayla nöbet değiştiren kadınlar, servisler bile gelmeden, sabah 06.00’da fabrika önünde oluyorlar. Direnen kadın işçilerle çalışma koşullarından, evde yaşadıkları zorluklara kadar pek çok konuda sohbet ediyoruz.

“Gün içerisinde desteğe gelen çok oluyor, sonra eve gidiyoruz, çoluk çocuk, yemek, çamaşır derken gün bitiyor” diyor Emine. “Burada hepimiz kadınız, çoğumuz evli ama bekar arkadaşlarımızın da evde sorumlulukları oluyor. Bazılarına göre burada amaçsız duruyoruz ama bizim için büyük bir amaç burada beklemek. Bir an önce neticelenmesini istiyoruz. Havalar soğuyor, geçenlerde yağmura yakalandık burada ve zordu” diyor.

Ayça “Daha bir hafta oldu, şimdiden zorlandım, arkadaşlarım haftalardır neler yaşamış burada” diyor. Nurgül ise soğukta saçlarının ucunun buz tuttuğunu anlatıyor. Greve çıkana kadar yoğun mobbinge maruz kalan kadınlar şimdi hem fiziksel hem de psikolojik olarak yorulduklarından ama vazgeçmeyeceklerinden bahsediyorlar.

KİMSENİN KÖLESİ DEĞİLİZ

Ayça, direnişe yeni katılanlardan… Greve çıkmadan önce finans müdürü Ayça’yı yanına çağırmış. Özellikle de telefonu ile gelmesini söylemiş. Ayça “Telefonu al, gel’ deyince anlayamadım. Arkadaşlarıma bahsettim durumdan, meğer sendikadan istifa ettirmek için istemiş telefonumu” diyor. Ayça işten çıkarılmakla da tehdit edilmiş. Kadınlar sürekli olarak greve çıkmamaları gerektiği üzeriden konuşmalara maruz kaldıklarını anlatırken patronların sürekli ‘Bizim size yaptığımız iyiliğin karşılığı bu mu?’ diye sorduklarını söylüyorlar.

Hayriye de patlatıyor cevabı: “Emeğimizin karşılığını aldık. Kimse bize oturduğumuz yerden bedava para vermedi.”

Nurgül, “Bir hafta önce ‘Çok iyi performansın var, çok iyi bir personelsin’ dediler. Bir hafta sonra işten çıkardılar beni. Bir ay sonra ‘Yanlışlıkla çıkardık’ deyip özür dilediler. Personel çıkarmanın yanlışlığı mı olur?” diyor.

‘BİRİNE CEVİZ KOYSAM DİĞERİNİN BESLENMESİNE KOYAMAM’
Direniş çadırına gelirken çocuğunun beslenme çantasını düşünen anneler var bir de… Emine’nin iki çocuğu var, biri ilkokula gidiyor. Beslenme hazırlamanın onun için kâbusa döndüğünü anlatıyor: “Valla benim için tam bir kâbus, bir oğlum var çok hareketli. Koyduğum tek şeyle doymadığını söylüyor. ‘Anne iki tane koy, üç tane koy…’ Geçen gün üç poğaça, iki sandviç koydum bir beslenmeye, merak ettim gerçekten yedi mi diye, yemiş. Ama o gün vardı da koydum.”
Emine giriyor araya: “Ceviz, badem koyardık eskiden. Hayır iki çocuğum var. Birine ceviz koysam diğerine koyamam. Ben küçükken beslenme kabımın bölümleri vardı, annem ceviz, fındık falan koyardı beynimiz çalışsın diye. Meyveyi ayrı koyardı. Ekmeği, peyniri, zeytini ayrı koyardı. Mesela geçenlerde eşime alalım diye temel bir ihtiyacımızı gösterdim. Eskiden düşünmezdim alabilir miyiz diye. ‘Diğer ay mı baksak’ dedi. O temel ihtiyaçtı bizim için. Artık temel ihtiyaçlarımızı nasıl karşılayacağız diye düşündüğümüz bir noktadayız. Peynirin fiyatını görünce ‘Aman Allah’ım’ diyorum. Meyveyi sayıyla aldık mesela. Sütü küçük kutularda almıyorum. Su şişesine dolduruyorum.” Emine’ye her okulda bir öğün ücretsiz sağlıklı yemek kampanyasından bahsettiğimizde “Küçük çocuğum olduğu için ben çok mutlu olurum” diyor. Sağlıklı, zehirlenme gibi endişelerimizin olmadığı bir uygulama olursa çok güzel olur. Çünkü ben grev çadırına gelirken çocuğumu da düşünüyorum.”

Fotoğraf: Ekmek ve Gül

ÇOCUĞUN İHTİYACI TEK MAAŞA SIĞMIYOR
50 günü aşkındır grevde olan kadınların hemen hepsinin evine tek maaş giriyor. Kocası günlük çalışan Hayriye’nin iki çocuğu var. Biri üniversite öğrencisiyken diğeri liseye gidiyormuş: “Kızım bir kolejin bursluluk sınavını kazandı. Okulda yemek veriliyor ama harçlık vermem ve kaynak kitap almam gerekiyor. Artık 10 lira, 20 lira veremiyorsun çocuğuna. Ne yapacak o parayla, otobüse bile binemiyor. Günlük okula gidiş gelişi 26 lira yapıyor çocuğumun. Hani bunun yemesi içmesi? Çocuğum matematik olimpiyatlarına hazırlanıyor. Kitaplar çok pahalı. Bir de oğlum var o da üniversiteye gidiyor. Üniversiteye giden çocuğumun daha okulu açılmadı açılınca bakalım ne olacak?”
Nurgül’ün de iki çocuğu var. Biri kız biri erkek, ikizler… Biri Çanakkale’de okuyor diğeri Edirne’de ama ülkenin gidişatından umutsuz olduğu için yurt dışına gideceğini söylüyormuş.

İŞÇİLER 5 AĞUSTOS’TAN BERİ GREVDE

Bursa’da faaliyet yürüten, çalışanların yüzde 98’inin kadın işçi olduğu Technomix fabrikasında Türk Metal Sendikasında örgütlenen işçiler, toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde anlaşma sağlanamaması üzerine 5 Ağustos’ta greve çıktı. Ana şirketleri Almanya’da olan ve yıllardır Bursa’da faaliyet gösteren Technomix fabrikasında işçiler, Türkiye’de de Bosch ve Cengiz Makine’ye çalışıyorlar. Kadınlar çalışma koşulları açısından da pek çok zorlukla karşılaşmış. Bir kadın işçi büyük dikkat gerektiren bir iş yapıyor olmalarına rağmen emeklerinin nasıl küçük görüldüğünü daha önce Ekmek ve Gül’e şöyle anlatmıştı: “Bizde parça kontrolü var. Çok küçük enjeksiyon parçalarının göz kontrolünü yapıyoruz, teknoskop ile on kat büyüterek kontrolünü yapıyoruz. Herkesin laboratuvarlar şeklinde masası ve teknoskobu var. Üretimden çıkan ürün kontrol edilmeden müşteriye gidemiyor ama işimiz küçümseniyor. Emeğimizin karşılığını alamıyoruz. Çok fazla çalışıyoruz. Sayı baskısı çok oluyor.”

Fotoğraf: Pixabay