Kısa çalışma ödeneği alan hamile işçi de analık raporu almalı

18 Mayıs 2020 16:58

Kısa çalışma ödeneği alan hamile kadın işçinin analık ödeneği alabilmesi için analık raporu alması gerekir. Aksi takdirde kadın işçi analık ödeneğinden mahrum kalabilir.

Onur BAKIR

Okurumuzun Sorusu:

Merhaba. Ben 18 Nisan’da 37. Haftaya kadar çalışabilir raporu almıştım. Fakat pandemi döneminde işyeri faaliyetine ara verdiği için 24 Nisan’da İŞKUR’a kısa çalışma başvurusu yaptı. 1,500 TL civarı kısa çalışma ödeneğinden yararlanıyorum. Fakat ben 23 Mayıs’ta 37 haftalık gebe olacağım ve doktordan çalışamaz raporu alınıyor normalde. Benim bu raporu almamım veya almamamın bir önemi var mı? Daha sonra benim hamilelik raporu ücreti almama engel olur mu? Şimdiden teşekkürler.

Öncelikle şimdiden okurumuzu tebrik edelim.

Okurumuz iyi ki bu soruyu bize iletti. Çünkü okurumuzla aynı durumda olan yani kısa çalışma ödeneği alırken hamileliğinin 32. ya da 37. haftasını dolduran kadın işçilerin muhakkak ama muhakkak rapor alması gerekiyor. Aksi takdirde işçilerin analık ödeneğinden hiç yararlanamaması ya da yararlanacağı sürenin düşmesi söz konusu olabilir.

Durumu biraz daha açıklığa kavuşturalım.

1) Kısa çalışma ödeneği alan kadın işçi analık raporu alıp analık istirahatine ayrıldığında kısa çalışma ödeneği durdurulur. Kadın işçi analık ödeneği almaya başlar. Kısa çalışma nedeniyle çalışmıyor olmak ve kısa çalışma ödeneği almak analık raporuna, analık istirahatine ve analık ödeneğine engel teşkil etmez.

2) Kısa çalışma ödeneği son 1 yıllık prime esas kazanç ortalamasının yüzde 60’ı, analık ödeneği ise son 3 aylık prime esas kazanç ortalamasının yüzde 66,7’si tutarındadır. Dolayısıyla analık ödeneği, kısa çalışma ödeneğinden daha yüksektir.

3) Kadın işçinin analık iznine ayrıldığı tarihten önce ücretsiz izinde veya kısa çalışmada olması analık ödeneği tutarını etkilemez. Çünkü analık ödeneği tutarı hesaplanırken, prime esas kazancın ortalaması alınır. Yani çalışılmayan süreler ortalamayı etkilemez. Tutar yine aynı olur.

4) Kısa çalışma ödeneği alan kadın işçi “Zaten kısa çalışma ödeneği alıyorum, analık raporu almama gerek yok” dememelidir. Çünkü analık ödeneği kendiliğinden bağlanan bir hak değildir. Kadın işçinin 32. haftayı doldurduğunda (eğer çalışabilir raporu almışsa en geç 37. haftayı doldurduğunda) analık raporu alıp analık istirahatine ayrılması gerekir. Ardından işverenin bu raporu SGK sistemine girmesi gerekir. Bu işlemler yapılmadan analık ödeneği alınamaz.

5) Şöyle somutlayalım. Diyelim ki okurumuz rapor almadı. Bu durumda okurumuzun kısa çalışma ödeneği (en geç) 24 Temmuz’da bitecek. Oysa okurumuz 12 Eylül’e kadar analık istirahatinde olacak. Eğer okurumuz analık raporu almazsa kısa çalışmanın biteceği tarihten (24 Temmuz) analık izninin biteceği tarihe kadar (12 Eylül) analık ödeneği alamayacak ve gelirden yoksun kalacak. Öte yandan okurumuz normalde kısa çalışma ödeneği yerine analık ödeneği alabileceği dönemde (23 Mayıs-24 Temmuz) analık ödeneğinden daha düşük bir tutarda olan kısa çalışma ödeneği almış olacak.

Sonuç olarak okurumuzun 37. Haftasını doldurduğunda rapor alarak analık istirahatine ayrılmalı ve işverenin raporu sisteme girdiğinden emin olmalıdır.