Gelecek yıl için asgari ücret görüşmeleri başlarken birçok belediyede ve iş kolunda toplu iş sözleşmesi (TİS) süreçleri de devam ediyor. Kadıköy Belediyesinde çalışan ve Genel-İş İstanbul Anadolu 1 Nolu Şube Kadın Komisyonunda bulunan Necla Özülkü, Rojda Taybara, Birgül İmsak ve Eylem Çevik TİS taleplerini ve taleplerini anlattı.

‘AİLE İÇİ ŞİDDETE UĞRAYAN PERSONEL DESTEKLENMELİ’

Kadıköy Belediyesinde TİS süreci devam ediyor. Bu dönem talepleriniz neler?
Necla Özülkü: Ayrımcılığın önlenmesi ve toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması tabi ki iş yerinde çalışan bütün kadınların talebi. Somut olarak sendika tarafından belirlenen bir kadın sözcü temsilci olması maddeler arasında geçiyor. Haftanın bir günü, tam gün izinli olmak kaydıyla birimlerdeki kadın arkadaşlarımızın yanına gidip sorunlarını, sıkıntılarını çözmelerini sağlayacak, destekleyecek sözcü temsilci bir kadın arkadaşımızın olması gerektiğini düşünüyoruz. Kadına yönelik şiddetle alakalı hizmet içi eğitimler verilmesi, aile işi şiddete uğrayan personelin desteklenmesi ya da aksi durumda şiddet uygulayan personele yaptırım uygulanması da taleplerimiz arasında.
Eylem Çevik: Kurum İçi Disiplin Yönetmeliği’nde cinsiyetçi temelli yapılan suçların yaptırımının değişmesi de TİS maddelerine eklendi.
Sendika şubesine bağlı bir kadın komisyonu varken kadın sözcü temsilcisi talebi hangi ihtiyaçtan kaynaklanıyor?
Necla Özülkü: Kadın sözcü - temsilci kadınların yaşadığı problemlerin çözümünü garanti altına almak için düşündüğümüz bir şey. Kadınlar, iş yerlerinde yaşadığı tacizi rahatlıkla anlatabilir mi? Taciz, şiddet vs. yaşanıyor ve kadın bir haksızlığa uğradığında bunu dile getirmekte zorlanıyor. Uğradığı haksızlığın sonucunda oluşacak zararları yine kadın düşünmek zorunda kalıyor. İş yerinde kadınların kendini daha rahat ifade etmesi için kadın sözcü temsilcisine ihtiyaç olduğunu düşünüyoruz.
Ben de birim temsilcisiyim ve kadınım ama kendi birimimin işlerinden vakit bulup diğer birimlerde yaşananlarla ilgilenemiyorum. Birçok birim için bu geçerli. Bu durumda işyerinde sıkıntı yaşayan bir kadın bilecek ki kadın sözcü temsilci var ve ben onu arayabilirim. Problemimin çözümü için destek isteyebilirim.
Eylem Çevik: Sendika kadın komisyonu Kadıköy Belediyesi ile sınırlı değil. Şubedeki kadınların ortak mücadele alanı yaratması için kuruldu. Kadın sözcü temsilcinin kurum içindeki kadınlarla daha özel ilgilenmesi gerekiyor. Kadınlar yıllardır kurumlarda sıkıntılar yaşıyorlar. Erkek sözcü temsilciler bu sıkıntıları çözmek için, sendikadan bir kadın arkadaşın görüşmelere eşlik etmesini isterdi. Amacımız duruma dair bir çözüm bulmak.

ÜCRETSİZ KREŞ ZORUNLU İHTİYAÇ

Türkiye’de kadınların yaşadıklarını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Eylem Çevik: Mesele kadınların nasıl değişeceğinde aslında. Kadınlar toplumu şekillendirebilirler. İşyerinde bir tartışmada bir arkadaşım, “Eğitimli ailelerden gelen insanlar için bu kolay ama benim annem babamın ayaklarını yıkardı” demişti. Eğitim diyoruz ama kitaplarda bile ‘kadınlar korunmalı, başında da bir erkekle olmalı ki güvende olsun, kendini var etsin’ diye geçiyor. Toplumda kabul gören anlayış kadının evde, erkeğin dışarıda olmasını söylüyor. Eğitim verenler bu fikirlerden, toplumdan azade olmuyor maalesef. Kadınlar yaşadıklarını, değiştirdiklerini paylaşmalı ve bir kartopu gibi bunu büyütmeli.
Necla Özülkü: Kadının ekonomik özgürlüğü öncelik tabi ki. Kadın iş hayatı ve özel hayatı arasında sıkışıp kalıyor. İşyerine gittiğinde çocuğunu bırakabileceği bir kreş olmuyor. Eve geldiğinde ev işlerinin sorumluluğu da yine kadında oluyor. Çalışan bir kadının başarılı sayılması için hem özel hayatının hem iş hayatının zorluklarını birlikte sırtlanması gerekiyor. Bundan dolayı kadın iş hayatına girdiğinde de desteklenmeli. Çocuğu olan kadınların çoğu çocuğuna bağlı şekilde çalışabiliyor ya da çalışamıyor. Çalışsan herkesin bağlı bulunduğu kurumun, ücretsiz kreşi, çocuk yuvası, bakım evi olmalı. Kadınlar bu zorlukları kendi kendilerine aşamadığında tabi ki erkek personel tercih ediliyor. Bu haklar sağlanmazsa kadının nasıl ekonomik özgürlüğü olacak?

‘BELEDİYENİN KREŞİNE RAHATÇA BAŞVURAMIYORUZ’

Eylem Çevik: Belediyenin kreşleri var mesela ama biz gönül rahatlığı ile başvuramıyoruz. Ücretli ve kontenjan sıkıntısı var. Belediye önce çalışanı güçlendirmeli ki sağlıklı bir hizmet sunulabilsin. Dışarıdan kayıtlar da tabi ki olabilir ama öncelik personelde olmalı.
Birgül İmsak: Kurumlara bağlı kreşlerle ilgili bir yönetmelik var ve buna göre belediye kreş imkanı sağladığı personelinden para almak zorunda. Tabi bu rakamlar en aşağı çekilmeli.

‘ÜNİVERSİTE BİTİRİYORSUN, İŞ BULAMIYORSUN’

Çalışma alanınız gereği Kadıköy’de yaşayan kadınların sorunlarını biliyorsunuz ve çözüm için başvurulan merkezlerde çalışıyorsunuz. Kadıköy’de kadınlar genellikle hangi zorlukları yaşıyor?

Necla Özülkü: Biz dezavantajlı yurttaşlarla çalışıyoruz. Doğu Anadolu, Karadeniz… birçok yerden göç ediyorlar. Köylerinde iş bulamadıkları için buraya taşınmışlar. Burada da iş bulamayınca ihtiyaç sahibi olarak bize başvuruyorlar. Bize ihtiyaç bildirmeye gelen kadınlar konuşmaya başladıklarında yaşadıkları şiddeti de anlatıyorlar. Ekonomik sıkıntılardan kaynaklı artan şiddet çok fazla. Adam kahvede oturuyor. Kadın merdiven silmeye gidiyor.

Rojda Taybara: Birçok yeni mezun iş bulamayan genç kadın geliyor. Üniversite bitiriyorsun bir ülkede ve iş dahi bulamıyorsun. Verilen emeğin boşuna olduğunu, hayatlarını dahi kuramadıklarını söylüyorlar. Aslında bu da devlettin uyguladığı bir şiddet.

Fotoğraf: Ekmek ve Gül