İnsan Hakları Derneği Diyarbakır şubesi OHAL’de kadına yönelik hak ihlallerini tartışmaya açtı.
Araştırmacı Akademisyen Handan Çağlayan moderatörlüğünde düzenlenen panelde bölge illerinde yaşanan çatışmalı sürecin kadınların yaşamına olumsuz etkilerini hukukçu gözüyle Gülşen Özbek değerlendirirken, KHK’larla ihraç edilen kamu emekçisi kadınların yaşadıklarını Dilek Adsan, OHAL sürecinde özellikle bölgede kadınların kazanımlarına yönelik saldırıları da Barış İçin Kadın Girişiminden Işılsu Erdoğan anlattı.

EN AZ 2 BİN 863 KADIN EVSİZ KALDI

Avukat Gülşen Özbek bölgede sokağa çıkma yasakları ve sonrasında yaşanan çatışmaların Ekin Van’ın çıplak bedeninin teşhir edilmesiyle başlamasının, sürecin kadın üzerinden başlamasının simgesi olduğunun altını çizdi.
Çatışmaların olduğu kentlerde yaşanan kadın ölümlerinin nasıl gerçekleştiğine dair yaptıkları araştırmaya ilişkin veriler paylaşan Özbek, öldürülen sivil kadınların bir çoğunun sofra başındayken, evinin avlusunda ya da günlük ihtiyaçlarını karşılamak için sokağa çıkmaya çalışırken öldürüldüğünü söylüyor.
Özbek’in, paylaştığı verilere göre çatışmalar boyunca bölgede 2 bin 863 yapı yıkılmış durumda. En az yıkılan evlerin sayısı kadar kadın da evsiz kalmış durumda.
“Ellerinde beyaz bayraklarla evlerinden ayrılmak zorunda kalan kadınlar geri döndüklerinde ise yıkık, harabe evleriyle karşılaştılar bu bile tek başına kadınların yaşadığı travmanın boyutunun ne durumda olduğunu, sonrasında yaşanan süreçle kadınların aslında yalnızlığa mahkum edildiğini anlamak için yeterlidir” diyen Özbek, bir çok kadının kentlerin bombalandığı süreçte hastaneye gidememekten ve yaşadığı korkudan dolayı düşük yaptığını ve buna dair net bir veri dahi toplanamadığını söyledi.

‘CEZAEVLERİNDE KADIN ORANI 3 KAT ARTTI’

Tutuklanan 89 Belediye Eş Başkanının 27’sinin kadın olması, kayyım atanan belediyelerin kadın birimlerinin kapatılması ya da eril bir anlayışla çalışmalarını sürdürmesi ise bölge illerinde kadın kazanımlarının ilk elden gasp ediliyor olduğunu ortaya koyuyor. Kadının siyasette en çok yer aldığı, Eş başkanlık ve kadın birimleri ile yereli kadın gözüyle şekillendirdikleri kentlerde şimdi kadınların siyaset yapmaktan tutun, psikolojik desteğe kadar faydalanabilecekleri tüm kazanımları ellerinden alınmış durumda.
Yine Gülşen Özbek’in paylaştığı verilerden 15 Temmuz öncesi ile şimdiki süreç arasında kadın tutukluların sayısının 3 kat arttığını öğreniyoruz. 528 çocuğun ise annesiyle birlikte cezaevinde olduğu geçtiğimiz günlerde kamuoyuyla paylaşılmıştı.
Kadınların cezaevlerindeki yaşam koşulları da oldukça zorlayıcı. Kadın tutukluların erkek görevlilerce muayene edildiği, telefon görüşmesine giderken giydiği kıyafetlerine dahi müdahale edildiği, Tarsus Cezaevinde ailelerin yakınlarına yolladıkları kıyafetlerin ‘açık’ olduğu gerekçesiyle verilmediği, ‘şort giymeniz uygun değil’ denilerek keyfi yaptırımlar uygulandığı gibi haberler sık sık cezaevlerinden geliyor.

‘KADINLAR İŞSİZ KALARAK GÜCÜNÜ KAYBETTİ’

Kendisi de KHK ile ihraç edilen Dilek Adsan da KHK’ların emekçi kadınların yaşamına nasıl yansıdığını anlattı. Adsan, “Kadının ekonomik özgürlüğünün ne kadar önemli olduğunu, ihraç edilen bir çok kadının eşi, ailesi ya da toplum tarafından ‘artık çalışmıyorsun, evde otur, sendikaya, derneğe gitme, çocuklara bak’ denilerek ihraçların en çok da kadınlarda bir psikolojik travmaya neden olduğunu görüyoruz. Evde oturması istenen kadının artık bir işi olmadığı için egemen algı yeniden hortluyor ve kadın eve hapsedilerek sokaktan,sosyal yaşamdan koparılmaya çalışılıyor” diye konuştu.
Adsan, kendi hikayesini anlatırken bölgede yaşayan bir kadının hayata eksiden başladığını, bir çok şeye karşı mücadele etmesi gerektiğini ve bunun sonunda elde ettiği mesleğinin kadına kattığı gücün KHK’larla elinden alınması sonucunda yaşamının nasıl değiştiğini anlattı.

‘BİNLERCE KADIN YALNIZLIĞA İTİLDİ’

Işıl Erdoğan OHAL ile birlikte kadınlara, psikolojik, ekonomik ve kültürel anlamda destek veren bir çok kurumun kapatılmasının binlerce kadını yalnızlığa ittiğini, OHAL ile birlikte artan şiddetin kadınların yaşamında yarattığı olumsuz etkiler karşısında ise kadın savunmasız bırakılmış durumda.