İstanbul Barosu Kadın Hakları Merkezinden cinsiyete dayalı şiddetin tespiti için bilgi notu

GÜNDEM

28 Mart 2025 15:18

İstanbul Barosu Kadın Hakları Merkezi gözaltı sürecinde toplumsal cinsiyete dayalı şiddetin tespitine ilişkin bir bilgi notu hazırladı.

İstanbul Barosu Kadın Hakları Merkezi gözaltı sürecinde toplumsal cinsiyete dayalı şiddetin tespitine ilişkin bir bilgi notu hazırladı. Bilgi notunda, “Toplu gözaltı süreçlerinde, kişilerin maruz kalabileceği toplumsal cinsiyete dayalı şiddetin tespiti ve bu süreçte duyarlı bir yaklaşım benimsenmesi büyük önem taşır. Bu doküman avukatların gözaltı sürecinde karşılaşabilecekleri hak ihlallerini ve kişilerin özgül ihtiyaçlarını belirlemede duyarlı ve sistematik bir yaklaşım sergilemelerine yardımcı olmayı amaçlar” denildi.

ÖZGÜL İHTİYAÇLAR

Bilgi notunda gözaltı sürecinde hijyen ve regl ihtiyaçlarına dikkat çekilerek, yoğun stresin regl döngüsünü etkileyebileceği ya da düzensizleştirebileceği ifade edildi. Bu yüzden gözaltındaki kişilerin hijyenik ped veya temiz iç çamaşırı gibi temel ihtiyaçlarının karşılanma durumunun öğrenilmesinin faydalı olacağı belirtilen bilgi notunda, gebelik, emzirme ya da doğum sonrası gibi özel durumların da gözaltında ek bakım gerektirebileceğine dikkat çekildi. Gözaltına alınan yaşlı ya da fiziksel engelli kadınların ek tıbbi desteğe ve uygun hijyen ürünlerine ihtiyaç duyabileceğinin göz önüne alınması gerektiğinin altı çizildi.

HAK İHLALLERİ NASIL BELİRLENİR

Toplumsal önyargıların ve mağdurları suçlayıcı yaklaşımların kadınların yaşadıkları şiddet ve hak ihlallerini artırabileceği ifade edilen bilgi notunda, “Bu durum ifadenin alınması sürecinde ikinci mağduriyete -yani ikinci travmaya- sebep olabilir. Özellikle cinsel şiddet vakalarında, kadının beyanı olayın en önemli delilidir; ancak ifadenin alınması sürecinde kadının ruhsal durumunun da gözetilmesi gerekmektedir” denildi.

Avukat ile mağdurların ilk temasının mümkünse birebir görüşme ortamında olması ve avukat-müvekkil gizliliğinin sağlanmasının önemine vurgu yapılan bilgi notunda, kişinin yaşadığı sürecin ağırlığını hafifletmeye yönelik, yargılayıcı olmayan ve destekleyici bir üslup kullanılması gerektiği belirtildi. Soru sorma ve dinleme yönteminin özenle seçilmesinin kişinin yaşadığı ihlallere ve cinsel şiddete dair bilgi toplamada önemli olduğu ifade edilirken kimi tetikleyici ifadeler kullanmamaya dikkat edilmesi gerektiği ve duygusal tepkilere karşı sabırlı ve anlayışlı olunması gerektiği belirtildi.

İlk görüşmede kişiye hakları hakkında net bilgi verilmesi gerektiği ifade edilen bilgi notunda, sürecin nasıl ilerleyeceğinin de açıkça ifade edilmesi gerektiği belirtildi. Kadın Hakları Merkezi görüşmelerde kullanılması için örnek bir tutanak formu da hazırladı.