On binlerce tekstil işçisi kadının bulunduğu Denizli’de, kadınlar ücretsiz izin, mobbing gibi durumlarla sık sık karşılaşırken, diğer sektörlerde çalışan emekçiler de pandemiden olumsuz etkilendi. Patronların kar hırsı ile hayatta kalma mücadelesi arasında gidip gelen kadınlar pandemi döneminde gerek ek iş yaptı, gerekse borçlanmak zorunda kaldı.

8 Mart öncesi çeşitli sektörlerden kadın işçilerle pandemide çalışma koşulları ve hayatlarındaki değişimler üzerine anket çalışması yürüttük. Denizli, tekstil ve mermer işçilerinin yoğunlukta olduğu bir kent olsa da 8 Mart öncesi diğer sektörlerden kadınlarla yaptığımız görüşmelerde çoğunlukla sorunların aynı olduğunu gördük. Özellikle kadınların pandemi döneminde yaşadıkları yoğun duygular genellikle kaygı, gerginlik, mutsuzluk oldu.

Denizli’de yapılan anketlerde yaşanan birçok olumsuzluk gözler önüne serilirken kadınların hakları için de eylemsellikten uzak durmayacağı göze çarpıyor. Kadınlar hem maddi hem manevi olarak sıkıştırılmaya çalışılsa da yaşananların sorumlusu ya hükümet ya da işveren olarak yansıyor. Gazeteciler şehrin çeşitli yerlerinde haber yapmak için koşuştururken aşı önceliği verilmemesi kadınların sorunları arasında.

Güzellik merkezi, kuaför vb. hizmetlerde çalışanlar ise çalışma saatleri içerisinde hem virüs kapma korkusu ile yaşadıklarını ancak çalışmazlarsa da maddi zorluk çekeceklerini belirtiyor. Kadınlar çalışırken riskten kaçamadıklarını ancak çalışmanın da kendileri için bir zorunluluk olduğunu sık sık dile getiriyor.

Pandemi öncesinde zaten çok mükemmel hayat yaşamayan kadınlar pandemiyle birlikte daha da karamsarlığa bürünmüş durumda. Eylemsellikten uzak durmamaları ve bir hak eylemi olması durumunda, neredeyse hepsinin katılacağını beyan etmesi de, kadınların örgütlü mücadelede her zaman daha kararlı olduğunun göstergesi.

Denizli’de yapılan anketlerden sizlere birkaç örnekle yaşananların neler olduğunu aktarmaya çalışacağım…

ANNELER EV İŞLERİ VE ÇOCUK BAKIMINA DAHA ÇOK SÜRE AYIRMAK ZORUNDA KALDI

Basın sektöründen 37 yaşındaki bir anne salgın süresince daha az kişiyle daha yoğun çalıştıklarını ve evde geçirilen sürede ev işleri ve çocuk bakımına daha çok süre ayırmak zorunda kaldığını belirtti. Pandemi döneminde kadınların aile içinde yaşadığı şiddetin arttığını ve evin ihtiyaçlarını karşılamakta zorlandıklarını söylerken aynı zamanda da pandemi döneminde haksız yere birçok çalışanın ücretsiz izne ayrılmaya mecbur bırakıldığı için hak eylemlerine katılmayı düşünebileceğini söyledi. Pandemi döneminde yaşanan değişiklikleri ve zorunlukların sorumlusu olarak hükümeti sorumlu tuttu.

BASIN ÇALIŞANI AKŞAMLARI EK İŞ YAPMAK ZORUNDA KALDI

Yine basın sektöründen 25 yaşındaki bir kadın ise yaşanan dönemde kaygı karamsarlık duygularını yoğun hissettiğini belirtirken, pandemi döneminde çalışma saatlerinin azaldığını ve kısa çalışma ödeneği kapsamında maaşını alamadığını belirtti. İşvereninin kârının azaldığını söyleyen kadın çalışan pandemi döneminde ihtiyaçlarını karşılamakta zorlandığını ve akşamları ek iş yapmak zorunda kaldığını belirtti. Aile içinde yaşanan şiddetin arttığını ailelerin daha gergin zamanlar yaşadığını belirtirken aynı zamanda kendisini kesinlikle yorgun ve tükenmiş hissettiğini yansıttı. Sendikalı işyerleri ile sendikasız işyerlerinde fark görülmediğini çünkü çalışanların gerçek taleplerin sendikalar tarafından iletilmediğini söylerken bir hak eylemine katılabileceğini ve yaşanan aksaklıkların sorumlusunun hükümet olduğunu belirtti. Basın sektöründen 24 yaşındaki bir başka kadın çalışan ise hemen hemen aynı cevapları verirken pandemi döneminde 1 ay önce işten çıkarıldığını belirtti ve yaşanan olumsuzlukların sorumlusunun işveren olduğunu söyledi.

DEVLET DESTEĞİ OLSA DA MAAŞLAR TAMAMLANMADI

Görüştüğümüz 26 yaşındaki çevre mühendisi bir kadın salgında daha az mesaiye kalınmasının istendiğini ancak yemek saatleri molaların kısaldığını belirtti. İş yerinin kârının arttığını belirten çevre mühendisi salgın boyunca işyeri dışındaki zamanlarının nasıl geçirdiklerinin sorgulandığını ve izne gönderildiklerini söyledi. Salgında kaygı hissettiğini ancak umut da beslediğini belirtirken pandemi öncesine göre ihtiyaçlarını karşılamakta çok zorlandığını sendikalı ve sendikasız işyerlerinde maaş farkı olduğu söyledi. Bir hak eylemine katılacağını belirten kadın çalışan “Devlet desteği aldıkları halde iş yerleri maaşın geri kalan kısımlarını tamamlamadılar” dedi ve yaşanan olumsuzluklardan hükümeti sorumlu tuttu.

AYNI ÇALIŞMA SAATİ İLE DAHA YOĞUN ÇALIŞILDI

Güzellik uzmanı olarak çalışan 24 yaşındaki bir kadın çalışan çalışma saatlerinde değişiklik olmadığını ama anı süre içinde daha yoğun çalıştıklarını belirtti. İşyerinde işten çıkarma ve ücretsiz izne göndermelerin yaşandığını ve pandemi döneminde gerginliğinin mutsuzluğunun arttığını söylerken ailesinden maddi destek almak zorunda kaldığını ihtiyaçlarını karşılamakta çok zorlandığını belirtti. Sendikalı işyerlerinin işçiler hakkını koruduğu ve hak eylemi olduğu takdirde kesinlikle katılacağını söyledi ve “Hakkımızı istemek en doğal hakkımız” dedi. Yaşanan zorluklardan ise hükümetin sorumlu olduğunu belirtti.

KADINLARDA YORGUNLUK VE TÜKENMİŞLİK DUYGUSU HAKİM

Denizli’de reklam ajansında çalışan 23 yaşındaki çalışan çalışma saatlerinin aynı kaldığını ve molalarında bir değişiklik yaşanmadığı söylerken işverenin kârının azalıp azalmadığını bilmediğini söyledi. Salgın boyunca en yoğun duygusunun kaygı ve endişe olduğunu söylerken ihtiyaçlarını karşılamakta biraz zorlandıklarını belirtti. Pandemi döneminde kendisini daha yorgun ve tükenmiş hissederken hak eylemlerine katılacağını söyledi ve yaşanan olumsuzluklardan kimsenin sorumlu olmadığını belirtti.

Görsel: Freepik