Bitlis'te kadın doğum doktoru ve ekipman yetersizliği kadınların evlerde doğum yapmalarına, kadın ve çocuk sağlığının tehlikeye atılmasına sebep oluyor. Jinnews'tan Medine Mamedoğlu'nun haberine göre kadın sağlığına ilişkin ciddi eksiklikler yaşanan bölgede özellikle dış ilçelerde yaşayan kadınlar sağlık hizmetine erişmekte büyük güçlük çekiyor. SES Bitlis Şube Eşbaşkanı Eylem Açıkel, "Doktor eksikliğinden evde doğum yapan kadınlar enfeksiyon riski ile karşı karşıya kalıyor. Yine hastalar tedavi için kilometrelerce yol kat etmek zorunda kalıyor” diyor.

Bitlis'in köylerinde yaşayan kadınlar doğum yapmak ya da tedavi olmak için şehir merkezlerine gitmek zorunda. Kentin Hizan ve Mutki ilçelerinde ise kadın doğum doktoru yok. 

Doktor olmadığı için evde doğumlar yaşanıyor

Açıkel, bölgede yaşanan sorunları şu sözlerle anlatıyor: "Hîzan (Hizan) ve Motkî (Mutki) ilçelerinde kadın doğum doktoru yok. Hîzan’da olan doktoru da Elcewaz (Adilcevaz)’a başhekim yaptıkları için ilçede kadın doğum doktoru kalmadı. Hastalar bu nedenle Tetwan (Tatvan) ya da Bedlîs (Bitlis)’e gelmek zorunda kalıyor. Bu da anne adayları için zor bir süreç oluyor. Bu süreçte erken doğum ya da farklı riskli durumlarda zorlanmalar yaşanıyor. Çocuğunu kaybeden olmasa da evde doğum yaptıktan sonra enfeksiyon riski sebebiyle yatan hasta ve anneler oldu. Tetanos aşısının hastanede yapılması gerekiyor. Ancak ekipman eksikliği bu süreçte riski artırıyor.”

Diğer ilçelerde de benzer sorunların yaşandığını aktaran Açıkel, “Elcewaz’da şu an iki kadın doğum doktoru var gibi görünüyor. Ancak biri saat 16.00’ya kadar çalışıyor. Geri kalan doktorlar ise Elcewaz (Adilcevaz), Xelat (Ahlat), Norşîn (Güroymak), Tetwan (Tatvan) ve Bedlîs’te devlet hastanelerinde nöbet tutuyor. Tetwan’da nöbet tuttuklarını biliyorum, Bedlîs’te tutup tutmadıklarından emin değilim. Buradaki nöbetler nedeniyle oradaki hastalar da buraya gelmek zorunda kalıyor” diyor.

Çocuk yaşta doğumlar arttı

Çocuk yaşta doğumların arttığına da dikkat çeken Açıkel, “15-16 yaşındaki çocuklar buraya anne olmak için geliyor. Çocuktan anne nasıl olunur, bilmiyorlar bile. Doğum sırasında ‘anne’ diye ağlıyorlar. Bunun önüne geçilmeli...kendi bakımlarını yapamadıkları için enfeksiyon riski artıyor ve yeniden hastaneye yatış süreçleri yaşanıyor” diyor.

Ebe ve doktor sayısı artırılmalı

Tatvan Devlet Hastanesi’nde ebe eksikliği yaşandığını belirten Açıkel şöyle konuştu: “Çok fazla nöbet tutulduğu için kaliteli hizmet oranı düşüyor. Hastalar yoğunluktan sıra alamıyor, sabah 05.00-06.00’da gelip bekliyorlar. Bu da tedavi süreçlerini olumsuz etkiliyor. Xelat’ta doktor olmadığı için hastalar buraya geliyor, şahsi araçları olmayanlar ulaşımda zorlanıyor. Araçlarını kaçırdıkları için hastanede fazladan yatıyorlar, enfeksiyon riski artıyor.”

En öncelikli taleplerinin kaliteli ultrason cihazları olduğunu söyleyen Açıkel, “Doktor atamalarının da artırılması gerekiyor. Burası doğum oranının en yüksek olduğu illerden biri. Bazı ilçelerin hiç doktoru olmaması hastaları çok etkiliyor. Şu an bakanlıkta ‘normal doğum’ adı altında vajinal doğuma teşvik var. Biz sezaryen ya da vajinal doğumun hangisine ‘normal’ denilebileceğini düşünmüyoruz. Bunun kadın bedenine yönelik bir istismar olduğunu düşünüyorum. Kadın bedeninin kontrol altına alınmaya çalışıldığını düşünüyorum” diye kaydetti.

‘Kadın sağlığı eğitimleri yaygınlaştırılmalı’

Tetwan Belediyesi ile birlikte yürüttükleri kadın sağlığı eğitimlerine değinen Açıkel, “SES Bedlîs olarak Tetwan Belediyesi ile birlikte mahallelere gidip kadın hijyen ve sağlık eğitimleri veriyoruz. Bunu biz kendi çabamızla sürdürüyoruz ama bakanlığın destekleyerek devam ettirmesi gerekiyor. Özellikle köylere ulaşmak çok önemli. Sağlık ocakları aşı için köylere gidiyor ama kadın eğitimi çok az” diye belirtti.

Bu eğitimlerin ergenlik döneminden itibaren başlaması gerektiğini vurgulayan Açıkel, “Ergenlikten itibaren verilirse ileride doğumda enfeksiyon riski çok azalır, kadınlar bedenini tanır. Adet döneminden itibaren kadınlara ‘ayıp, günah’ diye bastırıldığı için bu eğitimler verilmedi. Bu yüzden kadınlar sağlıklı ilerleyemiyor” diye konuştu.

Fotoğraf: MedicalPrudens/Pixabay