VAN

25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Mücadele ve Uluslararası Dayanışma Günü dolayısıyla Van’da kadınlar Özgür Kadın Hareketi (TJA) öncülüğünde eylem düzenledi. Aydın Perihan AVM önünde bir araya gelen kadınlar, Kent Meydanı’na yürüdü. Yürüyüşe, Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Diyarbakır Milletvekili ve Kadın Meclisi Sözcüsü Halide Türkoğlu, DEM Parti Van Milletvekili Pervin Buldan, Van Büyükşehir Belediyesi Eş Başkanı Neslihan Şedal, Barış Anneleri Meclisi üyeleri, ilçe belediye eş başkanları, meclis üyelerinin yanı sıra yüzlerce kadın katıldı. Gülistan Doku, Rojin Kabaiş, Narin Güran, Deniz Poyraz, Nagihan Akarsel, Mahsa Amini’nin fotoğraflarını taşıyan kadınlar sık sık “Jin, jiyan, azadî” ve “Bijî berxwedana jinan” sloganları attı.

Yürüyüş sonrası Kent Meydanı’nda açıklama yapıldı. Açıklamayı yapan TJA üyesi Aynur Sarıca, “Mirabal Kardeşlerin mirasını kendimize örnek aldık. Tarihte her şey değişiyor ama sistemler değişmiyor. Baskıcı ve otoriter rejimler kadınların haklarını ayaklar altına alıyor ve onları yok sayıyor. Bizler her alanda ve her yerde ‘jin, jiyan, azadî’ felsefesiyle yürüyeceğiz” dedi.

DİYARBAKIR

Diyarbakır’da kadınlar şiddete karşı “Jin jiyan azadî” sloganlarıyla yürüdü.

Özgür Kadın Hareketi (TJA), Dicle Amed Kadın Platformu (DAKAP) ve Diyarbakır Şiddetle Mücadele Ağı bileşenleri öncülüğünde 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Mücadele ve Uluslararası Dayanışma Günü kapsamında Dağkapı Meydanı’nda bir araya gelen kadınlar Keçi Burcu’na yürüdü. Katledilen kadınların fotoğraflarının yer aldığı dövizler taşıyan kadınlar “Erkek, devlet şiddetine karşı jin, jiyan, azadî” pankartı açarken “Jin, jiyan, azadî”, “Bijî berxwedana jinan” sloganları attı.

Yürüyüşe Mezopotamya Kadın Gazeteciler Derneği (MKG) “Gazetecilere dönük şiddete hayır özgür basın susturulamaz” yazılı pankartla katılırken, kadın gazeteciler “Özgür basın susturulamaz” sloganları attı. Keçi Burcu’nda yapılacak açıklama öncesi kadınlar katledilen kadınların isimlerini söyleyerek “Burada” diye bağırdı.

Kurumlar adına ortak açıklamayı yapan Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Diyarbakır İl Kadın Meclisi Sözcüsü Güliz Kaya, “Kadınların tarih boyunca süregelen direnişi bugün dünyanın dört bir yanında evlerde, sokaklarda, iş yerlerinde ve cezaevlerinde yankılanmaya devam ediyor” dedi. Konuşmasının devamında Narin Güran cinayetini hatırlatan Kaya, Narin cinayetinin bölgede katledilmenin, kaybedilmenin hafızasını tazelediğini söyledi. Cinayetin çıkar ilişkilerinin iş birliğini ortaya koyduğunu söyleyen Kaya, “Narin Güran şahsında tüm çocuklar için mücadele sözümüz tekrar ederek, iş birlikçi aile düzenine karşı mücadelemizi sürdüreceğiz” dedi. Kaya “Biz kadınlar bu düzenin karanlığını yırtmaya yaşamı ve özgürlüğü savunmaya devam edeceğiz. Eşitlik ve özgürlük mücadelesinde büyük bedellerle yolumuza ışık tutan tüm kadın yoldaşlarımızı bir kez daha saygı ve minnetle anarak onlardan aldığımız güçle hep birlikte varlık mücadelemize haykırıyoruz” diyerek sözlerini “Jin, jiyan, azadî” sloganıyla bitirdi.

‘CEZASIZLIK ALGISI YOK, CEZASIZLIK VAR’

Açıklama sonrası konuşan DEM Parti Grup Başkanvekili Gülistan Kılıç Koçyiğit ise “Bugün Türkiye’de günde 3 kadın katlediliyor devlet, bakanlıklar, kolluk seyrediyor. Bizi koruması gerekenler, bizim güvenliğimizi alması gerekenler şiddete yol veriyor, şiddetin önünü açıyor, Kravatlı yargı kadın katillerine iyi hal indirimleri uyguluyor ve çıkıp utanmadan ‘Bu ülkede şiddetle ilgili cezasızlık algısı var’ diyorlar. Hayır algı yok cezasızlık var” dedi.

‘ONLAR GAYRİMEŞRU BİZ MEŞRUYUZ’

“Kadınlar ölüme karşı yaşamı, köleliğe karşı özgürlüğü, şiddete karşı özgür yaşamı, savaşa karşı barışı savunuyor” diyen Kürt siyasetçi Gültan Kışanak ise “Biz meşhuruyuz, haklıyız. Savaşı, çatışmayı, ölümü, köleliği dayatanlar gayrimeşrudur. Şiddeti reddedeceğiz onurlu bir barışı inşa edeceğiz. Hani birileri elini taşın altına koyuyor ya biz kadınlar gövdemize taşın altına koyarız, yeter ki tüm insanlar özgür ve eşit bir barışçıl yaşam kurabilsinler” diye konuştu.

‘JİN, JİYAN, AZADÎ REHBERİMİZ OLMAYA DEVAM EDECEK’

Son olarak konuşan DBP Eş Başkanı Çiğdem Kılıçgün Uçar, devletin, kolluğun kadınları şiddete alıştırmak istediğine dikkat çekti. “İktidarın varlık gerekçesi şiddet olmuş, ayakta durabilmek için şiddete ihtiyacı var ve bu şiddeti normalleştirmeye çalışıyor” diyen Uçar Diyarbakır Valisine seslenerek, “Diyabakır Valisi jin, jiyan, azadî sloganını sorunlu bulmuş yasaklama kararı almaya teşebbüste bulunmuş. Yenisiniz galiba? Bu slogan katledilen kadınların kanıyla mücadelesiyle, cezaevlerinde işkence ettiğiniz kadınların, katledilen kadınların, gazetecilerin, özgürlük için eşitlik için mücadele veren kadınların sesiyle sözüyle mücadelesi ile açığa çıktı. Değil Vali, iktidar gelsin, değil iktidar dünyadaki erkek egemenliği sistemi gelsin bizim rehberimiz jin jiyan, azadî olmaya devam edecek” dedi. 

Fotoğraflar: Evrensel

ANTEP

Antep’te kadınlar, Gaziantep Demokratik Kadın Platformu ve Kadın Meclislerinin çağrısıyla 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü kapsamında Kırkayak Parkı’nda buluştu. Taleplerinin yer aldığı dövizleri taşıyan kadınlar, “Jin Jiyan azadi”, “Aile kul, sermayeye köle olmayacağız”, “Sermayeye değil kadınlara bütçe”, “Yaşayacağız, yaşayacağız, eşit ve özgür yaşayacağız” sloganlar eşliğinde Balıklı Meydanı’na doğru yürüyüşe geçti.

Yürüyüşün ardından gerçekleşen basın açıklamasında Gaziantep Demokratik Kadın Platformu’nu temsilen Eğitim Sen Kadın Sekreteri Gülfidan Özpolat söz aldı. Türkiye’de sadece 2024 Ocak ayından bu yana 327 kadının ve en az 39 çocuğun erkekler tarafından öldürüldüğünü, 240 kadının ise “şüpheli” yaşamını yitirdiğini belirten Özpolat, Türkiye’nin OECD ülkeleri arasında erkeklerden fiziksel veya cinsel şiddet gören kadın oranının en yüksek olduğu ülke olarak kaldığını ve bunun iktidarın şiddeti meşrulaştırma ve gerici politikalarının bir sonucu olduğunu ifade etti. 

“Türkiye’de de AKP/MHP iktidarının sermayeden, savaştan ve ranttan beslenen bütçe politikaları kadın yoksulluğunu derinleştiriyor” diyen Özpolat, halkın, emekçilerin, kadınların bütçe hakkını yok sayan, savaş ve rant politikalarına dayalı, cinsiyet eşitliğini hesaba katmayan, sermayenin ihtiyaçlarına göre belirlenen bütçeyi reddettiklerini ve ekonomik-sosyal güvenceden yoksun bırakılmayı, yoksullaşmayı, sömürülmeyi, şiddet ve istismar tehdidi altında yaşamaya karşı işyerlerinde ve alanlarında mücadele etmeye devam edeceklerini vurguladı. 

'ASIL MARJİNAL SİZSİNİZ'

Açıklamanın ardından söz alan Emek Partisi Antep Milletvekili Sevda Karaca konuşmasında “Bu akşam buradan yalancılara bir sözümüz var. Bin odalı saraydan bize marjinal demişler. Sebebi ise biz kadın cinayetlerini durduracak ve eşitliği garanti altına alan İstanbul Sözleşmesi’ni savunmamız. Bu sözü söylerken ülkenin dört bir tarafında can korkusuyla sınadığınız, her gün hayatından ve geleceğinden endişe eden milyonlarca kadından utanmıyor musunuz?” diyerek iktidara seslendi. 

“Emeğimizin karşılığını almak, insanca geçinmek, sendikalı olmak, kreş hakkımızı savunmak, çocuklarımızın geleceğini güvenle kurmak için buradayız. Siz, bizim alın terimizle oluşturulan milyarlık bütçelerden bunca kadın cinayeti işlenirken kadın yurttaş başına 38 kuruş ayıransınız. Siz bizim alın terimizle oluşturulan bütçeyi, patronlara peşkeş çekenlersiniz. Siz bir avuç sermayenin iktidarısınız, biz milyonlarız.” diyen Karaca, asıl marjinalin iktidar olduğunu vurguladı. 

Konuşmasında seçilmiş belediye başkanlarına atanan kayyumlara da değinen Karaca, “insanca ve eşit yaşam hakkımız, sağlık ve eğitim hakkımız, seçme ve seçilme hakkımızla, irademizi sandıkta gösterme hakkımızla yan yanadır. Zannetmeyin ki birinden vazgeçeceğiz. Memleketin her tarafına gösterdiğimiz iradeyle çıkan belediye başkanlarına kayyum atayarak halkın iradesini gasp ediyorsunuz. Kayyumların karşısında kadınların iradesi dimdik ayakta, belediyelerimizi de söke söke geri alacağız.” dedi.

Bugün burada olanlar kadar aralarında olamayan kadınların da öfkesini taşıdıklarını belirten Karaca, son olarak şöyle konuştu: “Bu öfke tüm memlekette buğulu camların arkasında can korkusu yaşayan, çocuklarına bir dilim ekmek götürürken düşünmek zorunda kalan, kirasını ödeyemeyen kadınların öfkesi. Yurt bulamayan, güvenli yurtlarda barınamayan genç kadınların öfkesi. Sokak ortasında taciz edilirken polisin seyrettiği kadınların öfkesi. Bu öfke milyonların öfkesi ve biz bu öfkeyi ete kemiğe, bir gövdeye büründürmek için ülkenin her tarafından ses veriyoruz: asla yalnız yürümeyeceksiniz kız kardeşlerim. Biz varız, buradayız. Hepimizin gücü asıl marjinal olanları artık tarihin çöplüğüne gönderecek, tarihi kadınlar yazacak. Birlikte kazanacağız, kadınlar kazanacak.”

Fotoğraf: Ekmek ve Gül

BATMAN

Batman’da 25 Kasım yürüyüşüne katılan DEM Parti Sözcüsü Ayşegül Doğan, “Kayyım bir şiddet biçimidir. İradeye saldırıdır. Kadınların ortak direnişine yenilecekler” dedi.

Batman’da Tevgera Jinên Azad (TJA/Kadın Özgürlük Hareketi) öncülüğünde 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Mücadele Günü dolayısıyla yürüyüş düzenlendi. Yılmaz Güney Parkı’nda bir araya gelen kadınlar, Basın Kavşağı’na doğru “Jin jiyan azadî” ve “Baskılar bizi yıldıramaz” sloganları eşliğinde yürüdü. Yürüyüşe DEM Parti Sözcüsü Ayşegül Doğan ile çok sayıda siyasi parti temsilcisi ve sivil toplum örgütü üyesi katıldı. DEM Parti Batman İl Eşbaşkanı Songül Korkmaz, direnişin kenti olan Batman’da kent halkının kayyım politikalarına geçit vermediğini belirtti. TJA üyesi Hava Can, eril zihniyete karşı mücadele yürüteceklerini belirterek, “Kadınlar bu saldırılara karşı öz savunmasını geliştirerek dünyanın birçok yerinde direniyor. Kayyım atanan yerlerde direniş güçlenerek devam ediyor. Jin, jiyan, azadî felsefesini hedef alanlara meydanlarda sesleniyoruz; Bu felsefe kazanacak, siz kaybedeceksiniz” dedi.

URFA

Urfa Barosu Kadın Hakları Merkezi, baro binası önünde açıklama yaptı. Açıklamaya, Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD) ve İnsan Hakları Derneği (İHD) Riha Şubesi üyelerinin yanı sıra çok sayıda avukat katıldı. Burada konuşan Kadın Hakları Merkezi Başkan Yardımcısı Şirin Kızılkaya, "Kadına yönelik şiddetle örülen duvarları hep birlikte yıkacağız. Kadınların eşit, özgür ve şiddetsiz bir hayat sürmesi, pazarlık konusu yapılamayacak en temel insan hakkıdır. Bu nedenle İstanbul Sözleşmesi’ne geri dönülmesi, 6284 sayılı Kanun’un eksiksiz uygulanması ve cezasızlık politikalarına son verilmesi için mücadelemizi sürdüreceğiz" dedi.

ŞIRNAK

Şırnak Barosu Kadın ve Çocuk Hakları Komisyonu, adliye önünde açıklama yaptı. Çok sayıda avukat açıklamaya katıldı. Avukat Gülbahar Bilgiç, kadına yönelik şiddetin gün geçtikte arttığına işaret ederek, "Kadına yönelik şiddetin önüne geçilememekte ve kadınların yaşam, barınma, güvenlik ve koruma hakları hakkında etkili kararlar ve tedbirler alınmamaktadır. Bu nedenle kamuoyunda kadını koruyan yasa düzenlemelerden ziyade kadına karşı yapılan şiddetin cezasızlıkla sonuçlandığı görülmektedir" dedi.

HAKKARİ

Hakkari'de kadınlar, soğuk havaya aldırış etmeden Devlet Hastanesi Kavşağı'nda bir araya gelerek, eski Öğretmenler Evi'ne kadar yürüyüş gerçekleştirdi. DBP Kadın Meclisi Berivan Bahçeci ve DEM Parti Hakkari Milletvekili Öznur Bartın'ın yanı sıra çok sayıda kadın yürüyüşe katıldı.

DBP Kadın Meclisi Sözcüsü Berivan Bahçeci, "Kadınlar sadece 25 Kasım değil, her gün şiddet ve baskıya karşı ses çıkaracak ve mücadeleyi büyütecektir" dedi.

AĞRI

Ağrı’de kadınların yapmak istediği yürüyüş polisler tarafından engellendi. PTT binası önüne bir araya gelen kadınlar, “Suçluyu aklama yargıla”, “Jin, jiyan, azadî”, “İstanbul Sözleşmesi yaşatır” ve yazılı dövizler taşıdı. Kadınlar, polis engeline tepki gösterdi. DEM Parti Ağrı Milletvekili Necla Demir, şiddete karşı alanlarda oldukları bir günde polis engeliyle karşı karşıya kaldıklarını söyledi. Kadınlar, PTT önünden DBP İl Örgütü binasına kadar yürüyüş gerçekleştirdi.

ELAZIĞ

Elazığ Kadın Platformu 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü için Postane Meydanı'nda bir araya geldi. Gazi Caddesi'nden öğretmen evine yürüyen kadınlar, meşale yakıp hayatlarını kaybeden kız kardeşleri için karanfille mücadele çağrısı yaptılar. Öğretmen evinde basın açıklaması yapan kadınlar, “Haklarımız ve hayatlarımız için mücadelede birleşelim” dedi.

Kadın Platformu adına açıklamayı okuyan Dilan Gültekin, “Bizler dünyanın dört bir yanındaki kadınlar; emeğimiz, bedenimiz, kimliğimiz için işyerlerimizde, evlerimizde, sokaklarda ve yaşamın her alanında savaşa, şiddete, yoksulluğa karşı haklarımız ve hayatlarımız için mücadelede birleşeceğiz! Taleplerimizde ısrarcı, mücadelede kararlıyız” diyerek talepler için yan yana gelmekten başka bir yol olmadığını söyledi.

Kadınlar sık sık, “Kadın, yaşam, özgürlük", "Asla yalnız yürümeyeceksin", "Kadın cinayetleri politiktir", "Çocuk cinayetleri politiktir", "Jin jiyan azadi" sloganlarını attı. Eyleme katledilen Burcu Demir’in ailesi de katıldı. 

Kapak fotoğrafı: Evrensel