Hiçbir zaman anı yaşayamayan; akşamı, sabahı, kışı, gelecek yılı düşünüp hazırlık yapan kadınlar, daha yazın ilk günlerinden kış hazırlıklarına başlıyor. Yazın ilk meyveleri ile reçeller yapılıyor, taze yapraklar sarma için toplanıyor, konserveler yapılıyor, sebzeler ve meyveler kurutuluyor. Bütün bu hazırlıklar uzun kış aylarını ekonomik olarak rahat geçirmek için yapılıyor. Kışlıkları hazırlamak için elbette elimizde sebze ve meyve olması gerekiyor. Kırsalda yaşayanlar eğer sebze ve meyve yetiştirmişse hazırlıklarını bunlarla yapmaya çalışıyor. Kentlerde yaşayanlar ise pazardan, manavdan aldığı meyve ve sebzelerle kış hazırlığı yapmaya çalışıyor. Geçtiğimiz sonbahar aylarından bu yana zam üstüne zam gelirken, kadınlar mutfakta aile ekonomisini sürdürebilmek için büyük bir uğraş veriyor.

Eşi ve kendisi emekli öğretmen olan Birgül bu yıl kış hazırlıklarının nasıl derde dönüştüğünü anlatıyor: “Bu yıl pazarda da manavda da sebze ve meyve fiyatları oldukça pahalı. Geçen yıl aldığımız meyve ve sebzenin fiyatı bu yıl üç, dört kat daha arttı, geçen yıl pazarda kurutmalık yapmak için satılan dolma biber 1 lirayken bu yıl 5, 6 liradan satılıyor. Yine konserve ya da salça yapmak için domates almak istediğimizde en uygun olan linda domatesin bile fiyatı 5 liradan aşağı düşmedi. Ucuza satılan sebze ise neredeyse çürümüş durumda. Biz iki emekli öğretmen olarak pazara iyi kötü çıkıp ihtiyaçlarımızı az da olsa karşılamaya çalışıyoruz, tek maaşı olanlar ya da işsiz olanlar bu pahalılıkta ne yapacaklar bilemiyorum. Önceden kasalarla bol bol aldığımız sebzeyi şimdi üç beş kilo alarak kış hazırlığı yapmaya çalışıyoruz.”

Birgül önceden pazarda Malatya’nın yerli biberinin çok ucuza satıldığını, şimdi dışarıdan gelen biberle aynı fiyata ve daha az tezgâhta satıldığını söylüyor: “Önceden beş, on ip biber kuruturken şimdi bir, iki ip biber kurutabiliyoruz.”

KIŞLIK İÇİN KASA İLE ALINAN SEBZE ŞİMDİ KİLO İLE

Ayşe’nin eşi emekli, kendisi ev hanımı. O da bu yıl pazarda, çarşıda sebze ve meyve fiyatlarının el yaktığını, geçen yıllarda kasalarla aldıkları kurutmalık sebzeyi şimdi ancak kilo ile alabildiklerini, bu yıl doğru düzgün ne salça, konserve ne de kurutmalık yapabildiklerini söylüyor. “Önceden köyde bahçesi olan komşularım, tanıdıklarım bana sürekli sebze meyve getirirdi, neredeyse pazardan alma gereği hiç duymazdım, bu yıl hava sıcaklıkları çok yüksek olunca sebzeden yeterince verim alınmadı, o nedenle kimse bana bir şey getirmiyor” diyor. Köyde sebze eken komşuları bile kış için pazardan sebze alıyorlarmış.

Elbette kış hazırlıkları ile bitmiyor her şey. Eylül ayında eğitim masrafları, odun, kömür alma hazırlıkları, saymakla bitmeyen başka ihtiyaçlar hepimizi bekliyor… Dur durak bilmeden mücadele verip baharda umutları tekrar yeşertmemiz gerek.

Fotoğraf: Unsplash