Süt mutfağı Petersburg'da 20. yüzyılın başlarında ortaya çıkmıştı, ancak Sovyet döneminde kelimenin tam anlamıyla her köyde bir süt mutfağı bulunmaktaydı. Bugün Rusya'da artık böyle merkezi bir sistem yok ve her yerde 'süt mutfakları' bulunmuyor. Bununla birlikte, ülkenin birçok bölgesinde hala ücretsiz süt ürünleri alınabiliyor.

İlk 'süt mutfağı' 1901 yılında St. Petersburg'daki bir şehir yetimhanesinde açıldı. Burada sadece yetimler değil, anneleri ölen bebekler de kalıyordu. O dönemde bebekler arasında, özellikle de prematüre olanlar arasında inanılmaz derecede yüksek olan ölüm oranını azaltmak için yetimhanede ek beslenme düzenlenmişti. İlk başta bebeklere anne sütü verdiler, daha sonra yavaş yavaş onları normal inek sütüyle beslemeye başladılar.

Kısa bir süre sonra, 1904'te, ürünlerin eczanelere dağıtıldığı bir bebek sütü hazırlama istasyonu açıldı. Anneler bu sütleri doktor tavsiyesiyle alabiliyorlardı. İnsanlar bu sistemi 'bir damla süt' olarak adlandırdı.

1912 yılında Moskova Yetimhanesi bir de 'süt odası' açtı. Burada her gün 2 bin kavanozdan fazla süt hazırlanıyordu; hatta 1916'da bu sayı 4 bine kadar çıkmıştı. Toplamda ülkede faaliyet gösteren 40 'süt odası' vardı ki bu sayı elbette çok azdı.

1917 Bolşevik Devrimi'nden sonra, tamamlayıcı sütle besleme uygulaması devlet düzeyinde aktif olarak geliştirildi. Sovyetlerin ilk yıllarında devlet hem yetişkinlerde hem de çocuklarda, özellikle de bebeklerde yetersiz beslenmeye karşı mücadele etti. Artık yetimhanelerde ve hastanelerde 'süt mutfakları' kuruluyordu. Buralarda çocuklar devletten süt, kefir ve süzme peynir alıyorlardı.

İkinci Dünya Savaşı'ndaki Leningrad Kuşatması sırasında çocuklar, yaşlarına bakılmaksızın, süt, yulaf lapası ve bebek maması alabilecekleri bir sağlık merkezindeki 'süt mutfağına' bağlandı.

İkinci Dünya Savaşı'nın hemen ardından tüm Sovyetler Birliği'nde 'süt mutfakları' açılmaya başladı. 1966 yılında SSCB Sağlık Bakanlığı bebekler için 'süt mutfakları' kurulmasını onayladı. Başlangıçta sadece çok çocuklu aileler ücretsiz gıdadan yararlanabiliyordu, ancak daha sonra 12 aya kadar olan tüm çocuklar için geçerli hale geldi.

'Mutfak' sadece sabah 7'den 11'e kadar çalışıyordu. Doğrudan 'süt fabrikalarından' getirilen yiyecekler burada dağıtılıyordu. Raf ömürleri çok kısaydı, sadece bir ya da iki gün. Çünkü bebek süt ürünlerinde koruyucu madde kullanmak yasaktı.

Süt mutfaklarının ürünleri genel satışa açık değildi; sadece doktor sevkiyle alınabiliyordu. Bir doktor tarafından verilen sevk belgesinin ayda bir kez dağıtım noktasına teslim edilmesi gerekiyordu.

Ancak bugün Rusya'da tüm bölgelerde 'süt mutfakları' bulunmuyor. Kimi bölfelerde bölgesel fiyatlarla bebek süt paketleri satılıyor artık bu mutfaklarda, kimi bölgelerde ise annelere çocuk bakım yarıdmları veriliyor.

Russia Beyond'dan çevrilmiştir. (Başlık Ekmek ve Gül'e aittir)

Kolaj: Canva Pro