GÜNÜN KADINI: Alman Emekçi Kadın Hareketi Sözcüsü Käte Duncker
Clara Zetkin ve Rosa Luxemburg ile birlikte çalışmalar yürüten Käte Duncker, sosyalist kadın hareketinin ileri gelen kadınlarından biriydi.

Almanya’da kadın hareketi tarihi denince akla hemen sistem içi çözüm arayan, burjuva, orta tabaka kadın hareketi gelir. Halbuki, Almanya’yı kadın mücadelesi açısından öne çıkaran proleter kadın hareketidir. Bu hareket kadınların seçim hakkı mücadelesine destek vermiş, kadınların eğitim, istihdam hakkı için mücadele etmiştir ama kendini bununla sınırlandırmamış, tüm insanların eşit ve özgür olacağı bir toplumda kadınların da özgür ve eşit olacağı düşüncesiyle en geniş emekçi kadın kitlelerine erişme, onları örgütleme çabası harcamıştır. Alman emekçi kadın hareketinin sözcülerinden, Clara Zetkin ve Rosa Luxemburg’un mücadele arkadaşı Käte Duncker’i tanıyın...

Käte Duncker, 23 Mayıs 1871'de Lörrach'ta bir tüccarın kızı olarak doğdu. Babasının ölümünden sonra annesiyle Thüringen'deki Friedrichroda'ya taşındı. 1888-90 yıllarında Eisenach öğretmen yetiştirme kolejinde pedagoji eğitimi aldı. 1893'te Leipzig'deki Kız Lisesinde öğretmen olarak çalışmaya başladı. 1894'ten itibaren Leipzig İşçi Derneği ve Etik Kültür Derneğinde akşam kursları düzenledi. 1896 yılında işten çıkarıldı. Hamburg'da yalnızca kız öğrencileri olan Elisa Magdalena Green Özel Lisesine gitti ve bunların yanı sıra Humboldt Eğitim Birliğinde ders verdi. 1896'da Terziler Birliği Kongresi'ne katıldı ve Clara Zetkin ile tanıştı. Grev yapan rıhtım işçilerine verdiği destek nedeniyle 1897'de öğretmenlikten atıldı. 1898'de Leipzig'te, o dönemde ekonomi ve tarih öğrencisi olan, daha sonra ise komünist gezici bir öğretmen ve sendika yöneticisi olan Hermann Duncker ile evlendi. Üniversitede misafir öğrenci olarak çalışmalarına devam etti ve SPD'ye katıldı.

Leipzig Volkshaus'da (halk evi) tartışmalar organize etmenin yanı sıra, İşçi Eğitim Derneğinde edebiyat, pedagoji, tarih, sosyal politika ve ulusal ekonomi konferansları verdi. "İşçi Kadınlar ve Kız Çocukları Derneği" başkanıydı, eğitim birliğinin sanat bölümü üyesi oldu ve işçi aileleri için yaz partileri düzenledi.1901'den kalma bir polis raporunda hakkında şunlar yazılıydı: “Yerel sosyal demokratik kadın hareketinin zihinsel açıdan en seçkin ajitatörü, neredeyse tüm kadın toplantılarında konuşan ve orta sınıf kadın derneklerine karşı mücadele eden şimdiki Bayan Duncker, eskinin öğretmeni.” Kaete Duncker, kadınların istihdama katılımı hakkında bir broşür yayımladı. 1902'de sağlığı kötüleşti, 1903'te Dresden'e taşındı. Burada çocukların korunması, eğitim ve kadın hakları konularında dersler verdi.

1903 Şubatı’nda oğlu Karl doğdu. 1906'da çocuk işçiliği ve onunla nasıl mücadele edileceği hakkında bir kitap yayımladı. Aynı yıl, Mannheim'daki 4. Sosyal Demokrat Kadınlar Konferansı’nda yakın zamanda doğum yapmış olan kadınlar ve hamile kadınlar için bakım üzerine bir konferans verdi. 1907 yılında Neuland takma adıyla Clara Zetkin başkanlığındaki sosyalist kadın dergisi Die Gleichheit'in (Eşitlik) baş editör yardımcısı oldu. Zetkin ile yakın bir dostluğu vardı. 1907'de bütün aile Stuttgart'a taşındı. 1908'de Nürnberg'deki kadın konferansında eğitim hakkında bir sunum yaptı. 1910'da doğum ve çocuk bakımı konulu bir sunumla Kopenhag'daki ikinci Uluslararası Kadın Konferansı'na katıldı. Ayrıca Uluslararası Kadınlar Günü kararında da yer aldı. 1909’da üçüncü çocuğunun doğumundan sonra Die Gleicheit dergisinden ayrıldı. 1908-1912 yılları arasında SPD'nin merkezi eğitim komitesinde aktif olarak görev aldı. 1911'de Rosa Luxemburg ile de tanıştığı Jena'daki Sosyal Demokrat Parti Konferansı’nda bir konuşma yaptı. Ertesi yıl ise Berlin'e taşındı. 

I. Dünya Savaşı sırasında SPD'nin sol ve savaş karşıtı kanadında yer aldı ve bu nedenle parti yönetimine karşı tavır aldı. 1915 yılında Rosa Luxemburg ve Franz Mehring'le birlikte Enternasyonal grubu içindeydi ve Die Internationale dergisini kurdular. Aynı yıl Bern'deki Uluslararası Savaşa Karşı Sosyalist Kadınlar Konferansı'na delege oldu. 1916'da Die Internationale grubu kendine Spataküs adını verdi. Yasa dışı Spartaküs mektuplarının yayını ve dağıtımında yer aldı. Grup içinde farklı sorumluluklar üstlenerek, bölge yöneticiliği yaptı. 1918 Kasım Devrimi'nde aktif bir rol oynayan Käte, değişik ayaklanmaların yöneticiliğini yaptığı gibi kadınları mücadeleye katmak için özel bir çaba harcadı. Rosa Luxemburg ve Karl Liebknecht'in katledilmesinden sonra Danimarka ve İsveç'te sürgünde yaşamak zorunda kaldı. 1919 sonunda tekrar Almanya'ya döndü. 1921'de Eyalet Meclisi’nde yer aldı. 1924'te Sovyetler Birliği'ni ziyaret etti ve SSCB'de Kadınlar kitabını yazdı. 1931'den itibaren Der Weg Der Frau/ Kadının Yolu dergisi editörlüğü yaptı. Faşizmin iktidara gelmesinin ardından baskı, kovuşturma ve gözaltılara maruz kaldı. Ülkeden ayrılan Käte, 1933-1947 yılları arasında ABD'de yaşadı. Orada da değişik toplumsal politik faaliyetlerin içinde yer aldı. 1947'de Doğu Almanya Cumhuriyeti'ne geri döndü ve 2 Mayıs 1953'te hayata gözlerini yumdu..  


İlgili haberler
GÜNÜN ŞARKISI: Havana

Bugün havanızı değiştirecek bir şarkı gelsin sizlere.

Hitler faşizmine maruz kalmış bir yazar ve çizer,...

Çocukluğunda Hitler faşizmine maruz kalan Kerr, hem yazar hem de çizer olarak çocuk edebiyatı dünyas...

GÜNÜN TEPKİSİ: Cinsiyetçi zihniyetle mücadelemiz d...

Bandırma Emekçi Kadın Platformu, Gerçek Bandırma gazetesinin internet sitesinde yayımlanan ‘Süt ve S...