İlki nasıl başladı, ne uzun kavgaydı bu? Öyle bir kavga ki bu, yer ve gök bir araya gelse kalıcı uzlaşma sağlanamaz. Her kavga ardından gelecek olana ışık tutar; bağlanır kavgalar uç uça. Emeğin, sermaye ile bitmeyen kavgası, sınıf kavgası; işçinin yaşamda kalma savaşı. Bir yanda mülk sahibi, sermaye ve onun dönemsel niteliği değişen topu, tüfeği, copu, polisi, orantısız gücü, iktidarı. Öte yanda elindeki tek silahı üretimden gelen gücü, yani grev hakkı olan işçi sınıfı. Bu, tarihte ilk olarak bilinen ve sistemin dinamiklerini derinden sarsan M.Ö. 1170 yılında Mısır piramitlerin inşasında yapılan grevden günümüze kadar süren, bitmeyen bir kavga…

John Steinbeck’in Bitmeyen Kavga’sıyla yolculuğumuz Amerika’da Torgas Vadisi’nde toprak işçilerinin grevine. Yani bu seferki yolculuğumuz emeğin, alın terinin, mücadelenin, direncin, işçi dayanışmasının, ölümüne yoldaşlığın tam da orta yerine. Yol arkadaşımız Mac ve Jim. Tabii London, Sam ve toprak işçileri de var. Jim direnci, kavgayı emek sömürüsüne karşı dik duruşu babasından miras almış. Annesi de ölünce yoldaşlarını bulur, ben de varım der, saflardaki yerini alır. Mac deneyimli işçi önderi Jim’i de yanına alır, elma toplayan işçilerin hak alma mücadelesine katılır. Çok istedikleri grev başlamıştır bile. Asıl sorun ise grevin sürekliliğini sağlamada, mülk sahiplerine karşı direngen duruşu örgütlemekte. Zor bir görev; ajanı var, grev kırıcısı var, zayıf halkası var. Üstüne üstlük açlık var, ölüm var. Öte yanda dik duruş, boyun eğmeyiş, ölümüne direniş…

John Steinbeck’in Bitmeyen Kavga’da bir grevin koşullarını, nasıl örgütleneceğini, grevde alınması gereken önlemleri anlatır. Grev kırıcılar nasıl engellenir, grevde yapılması ve yapılmaması gereken taktikler nelerdir, dağılma nasıl önlenir sorularına yanıt arar. Grevin kendisi bir okuldur, değişim de grevle başlar. Yazarın, mücadele, sömürü, emek, ölüm, dayanışma, dönüşüm, yoldaşlık temalarına da yer verdiği eser sınıflar var oldukça günceliğini koruyacaktır. Selam olsun 1 Mayıslara, sınıfın direnişini yaratanlara. “Bitmedi, sürüyor, sürecek bu kavga; yeryüzü aşkın yüzü oluncaya dek.”

Fotoğraf: Nebat Bukrek/Ekmek ve Gül