Okurumuzun Sorusu:

Merhabalar 4 Aralık mağdurlarıyla ilgili gelişme var mı?
Dava açmamıştım. Kamu Denetçiliği Kurumu’na başvurdum. Dostane çözüm geldi. Kurum 4 Aralık’ta çalışma olmadığı için yine ret verdi. Ankara ve Sivas’ta kazanılmış davalar var diye söyleniyor. Ne yapabilirim? Dava açma sürem bitti. Kamu Denetçiliği Kurumu 6 ay içinde tekrar dava için başvuru yapabilirsiniz diyordu öyle kaldı. KYK eleman alımı oldu lisans mezunu olduğum için başvuru yapamadım. 28 kişi alım olmuştu yine mağdur olduk.

Okurumuzun Sorusu:

Sitenizi 08.10.2018 tarihinde incelemiş bulunmaktayım. Yaptığım incelemede joker işçi diye tabir edilen taşeron işçilerin de kadro hakkına sahip olduklarını belirtmişsiniz. Bu durumda çalışan eşim için de görüşlerinizi almak ihtiyacı duydum. Eşim söz konusu taşeron firmalarda 11.05.2007 ile 15.03.2017 tarihlerinde dönem dönem joker işçi olarak çalıştırılmış bulunmakta. Fakat 4 Aralık 2017 itibariyle hizmet kaydının bulunmaması sebebiyle kanun kapsamına alınmamıştır. Bir personelin yaklaşık 10 yıl gibi bir süre bu işlerde çalışıp da kanun kapsamına alınmaması hele hele de 4 Aralık tarihinden birkaç gün önce işe girişi yapılıp bu tarihte hizmeti göründüğü için kapsama dâhil edilenlerden kuruma daha çok hizmetinin bulunması sebebiyle hakkının verilmediği gibi bir durumla karşı karşıya olmamız hasebiyle değerli görüşlerinizi ve varsa çözüm önerilerinizi rica edeceğim. İlgi ve alakanız için şimdiden teşekkürlerimi sunar işinizde başarılar dilerim.

Bu köşenin düzenli okurları, joker işçilerin kamuya geçiş sürecinde yaşadıklarını yakından biliyor. Yine de kısa bir özet yapalım.

JOKER İŞÇİ NEDİR?

“Joker işçi” olarak anılan taşeron işçiler, kamudaki taşeron şirketlerde hastalık, analık, askerlik gibi nedenlerle geçici olarak çalışamayan işçilerin yerine çalıştırılan işçilerdi. Örneğin bir hastanede taşeron işçi 4 aylığına analık iznine ayrıldığında bir “joker işçi” 4 aylığına bu işçi yerine çalıştırılıyordu. Yani bu işçiler, ne zaman ihtiyaç olsa çağırılan işçilerdi. İkinci okurumuzun sorusundan da görüleceği üzere 10 yıldır bu şekilde çalıştırılan işçiler dahi mevcuttu.

696 SAYILI KHK

696 sayılı KHK ile taşeron işçilerin kadroya (yerel yönetimlerde şirketlere) geçişi düzenlendi. Ancak geçiş için bir dizi koşul getirildi. Bu koşullardan biri de “4/12/2017 tarihi itibarıyla çalıştırılmakta olma” idi. Kamu kurumlarının büyük çoğunluğu, bu koşulu 4 Aralık 2017 tarihinde fiilen çalışma olarak yorumladı ve 4 Aralık 2017 günü fiilen çalışmayan joker işçilerin başvuruların reddetti. Bu köşede, kamu kurumlarının bu koşulu yanlış yorumladığını defalarca yazdık. Joker işçilere muhakkak başvuruda bulunmaları gerektiğini, başvurularının reddedilmesi halinde itiraz etmeleri ve itirazlarının da reddedilmesi halinde idari dava açmaları çağrısında bulunduk.

BAKANLIĞIN GÖRÜŞÜ

Bu süreçte Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na da defalarca çağrıda bulunarak, Bakanlığı bu mağduriyeti gidermek için adım atmaya davet ettik. Bakanlık, konuyla ilgili bir görüş yayınladı. Bakanlık 2017 yılı Aralık ayı sigorta dökümünde gözüken işçilerin başvurularının kabul edilmesi gerektiğini bildirdi. Ancak taşeron şirketlerin büyük çoğunluğu, -kanuna aykırı biçimde- her seferinde girdi-çıktı yaptığı için joker işçilerin önemli bir kısmı 2017 yılı Aralık ayı sigorta dökümlerinde yer almıyordu. Sonuç olarak Bakanlığın görüşü de sorunu çözmeye yetmedi.

DAVALARDA KAZANIMLAR BAŞLADI

Büyük bir mutlulukla ifade etmek isterim ki ilk karar çıkan davalardan biri dava açmaya yönlendirdiğimiz joker işçisi bir okurumuz oldu. İdare mahkemesi, okurumuzun kadroya geçiş başvurusunun reddedilmesi işlemini iptal etti. Ancak bu karar, kamu kurumu tarafından Danıştay’a temyiz edildi. Dolayısıyla karar kesinleşmemiş oldu. Danıştay kararı onadığı takdirde okurumuz kadroya geçiş olanağına sahip olacak. Bu dava dışında da olumlu mahkeme kararları gelmeye başladı. Öte yandan yürütmeyi durdurma kararları da çıkmaya başladı.

DAVALAR KİMİ NASIL ETKİLİYOR?

Bazı internet siteleri ve facebook gruplarında belirtilenin aksine olumlu karar çıkan davalar, tüm joker işçilere kadro yolunu açmıyor. Çünkü açılan dava, sadece davayı açan işçi için hukuki sonuç doğuruyor. Dava açmamış işçiler için herhangi bir hukuki sonuç yaratmıyor, dava açmamış olan işçilerin kadroya geçişine olanak sağlamıyor. Bu kararlar, dava açmamış olan işçilere dava açma hakkı da tanımıyor. Çünkü davanın kadroya geçiş başvurusunun reddedilmesini takip eden 60 gün içinde açılmış olması gerekiyordu.

KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

Dava açmamış olan joker işçilerin bir kısmı Kamu Denetçiliği Kurumu’na başvuruda bulundu. İdari dava ile Kamu Denetçiliği Kurumu’na başvuru arasında esaslı bir fark var. Dava neticesinde kesinleşen karar uygulanmak zorunda. Ancak Kamu Denetçiliği Kurumu, başvurular üzerine kamu kurumlarına “öneride bulunma” yetkisine sahip. Yani Kamu Denetçiliği Kurumu’nun “öneri” niteliğindeki kararları hukuken uygulanması zorunlu kararlar değil. Peki, Kamu Denetçiliği Kurumu’ndan lehte karar almış ancak bu karar kamu kurumu tarafından uygulanmamış işçiler ne yapabilir? Dava yoluna gidebilir mi?

Burada en önemli nokta şu. Eğer joker işçi, normal koşullarda idari yargıda dava açabileceği 60 günlük süre içinde Kamu Denetçiliği Kurumu’na başvurmuşsa, başvuru tarihi itibariyle 60 günlük dava açma süresi durur. Kamu Denetçiliği Kurumu başvuruyu reddederse (veya 6 ay içinde başvuruyu sonuçlandırmazsa) ya da Kamu Denetçiliği Kurumu işçi lehine karar verdiği halde kamu kurumu bu kararı uygulamazsa, dava açma süresi yeniden başlar. Eğer bu iki durumdan biri söz konusu ise joker işçi idari yargıda dava açabilir. Ancak başta söylediğim gibi işçinin bu yola başvurabilmesi için normal koşullarda idari yargıda dava açabileceği 60 günlük süre içinde Kamu Denetçiliği Kurumu’na başvurmuş olması gerekiyor. Yani işçinin kadroya geçiş başvurusunun reddedildiği ya da başvurunun reddi üzerine yaptığı itirazın reddedildiği tarihten itibaren 60 gün içinde Kamu Denetçiliği Kurumu’na başvuru yapmış olması gerekiyor. Eğer işçi bu 60 günlük süre geçtikten sonra Kamu Denetçiliği Kurumu’na başvurmuşsa, ne yazık ki bu süreç üzerinden dava açmak olanaklı değil.

SORUNUN NİHAİ ÇÖZÜMÜ MECLİSTE

4 Aralık mağduru olan joker işçiler ile kadro hakkı tanınmayan tüm taşeron işçilerin sorunu, Meclis’te yapılacak bir düzenleme ile çözülebilir. AKP karşı çıksa bile Meclisteki diğer partiler sorunu çözmek için birlikte hareket ederse, tüm işçilerin kadroya geçişi sağlanabilir…