Birçoğumuz iş nedeniyle çalışmaya devam ederken birçoğumuz da evlerimizde izolasyon dönemini yaşıyoruz. Evde aileler kendilerine yeni bir denge bulmaya çalışıyor. Tabii bu yeni denge halini bulmak biraz çaba ve sabır gerektiriyor. Daha öncesinde günün belirli saatlerini evinde geçiren, belirli saatlerinde bir arada olan ve günlük kurgularını bu şekilde düzenleyen aileler belki de bir süre boyunca bu zamanın hepsini evinde geçirecek ve aile üyeleri hep birlikte olmak durumunda kalacaklar. Bu durumun getireceği zorlukları tahmin etmesi çok da zor değil.

ÇOCUKLARIN FİZİKSEL İZOLASYONU

Öncelikle çocukluk derken 18 yaşına kadar olan dönemi kastediyoruz. Böyle olunca aslında bir çocuktan bahsettiğimizde geniş bir yelpazeyi ele aldığımızı hesap etmemiz gerekir. 4 yaşındaki bir çocuk ile 16 yaşındaki bir çocuğun ihtiyaçları, ilişkilenmeleri, bir şeyleri anlamlandırmaları birbirinden farklıdır. Örneğin kreş çağındaki bir çocuğun asıl ihtiyacı akranlarıyla oyun oynamak ve bu oyunlarla birlikte sosyalleşmekken ergenlik dönemindeki bir çocuk kendi kimliğini bulma, hayatı sorgulama gibi uğraşılar içindedir. Bu şekilde baktığımızda izolasyonla birlikte aslında en önemli noktalardan bir tanesi çocukların akranlarıyla bir arada olamaması diyebiliriz. Özellikle erken çocukluk ve çocukluk dönemleri için oyun oynamak, sosyalleşmenin yanında dünyayı anlama ve çocuğun duygularını ifade etmesi açısından önemli bir yere sahip. Bunlarla birlikte çocuğun tıpkı yetişkindeki gibi çevresinde gelişen olayları, durumları kontrol edemediği hissi artabilir. Geleceğin belirsizliği de buna eklendiğinde çocuk daha önceden vermediği duygusal/davranışsal tepkileri verebilir. Aynı durum bu yazıyı okuyan ebeveynler için de geçerli. Bunu bilmek belki bu zamanlarda ‘iç sıkıntısı, bunalma’ şeklinde kendini gösteren tepkilerimizi anlamlandırmamıza yardımcı olabilir.

YENİ RUTİNLER OLUŞTURMAK

Salgının ortaya çıkması ve yayılmasıyla birlikte birçok alışkanlığımızı da gerçekleştiremediğimiz durumlar olacaktır. Alışık olduğumuz ve hatta otomatikleşen günlük rutinleri bir süre için askıya almak durumunda kalacağız. Bir yandan bunları başka yollarla, başka yöntemlerle icra etmenin yollarını aramak gerekirken bir yandan da kendimize yeni rutinler oluşturmak ve günlük bir akış içinde olmak azalan kontrol hissinin artmasında vesile olabilir. Bu rutini çocuklar için de hazırlayabilir ve hazırlarken onlara yol gösterici olabiliriz. Günün belirli saatleri oyun oynama, yemek yeme, kitap okuma, televizyon izleme gibi etkinliklere ayrılabilir. Böylece bir yandan önceki alışkanlıklarımız aksarken bir yandan yeni alışkanlıklar ve rutinler oluşturmuş oluruz.

OYUN OYNAMAYA VAKİT AYIRMAK SİZE DE İYİ GELİR
Oyun oynamak çocuk açısından bu dönemi anlamlandırma, duygularını ifade etme ve yaşadığı içsel durumları oyunlara/oyuncaklara yansıtması nedeniyle çok önemli bir yere sahiptir. Nasıl ki yetişkinler sözcükler, cümleler aracılığıyla bir şeyleri aktarabiliyorsa çocuklar da bunu oyuncaklar aracılığıyla yapmakta çoğu zaman. O nedenle çocuklarla oyun oynamak için vakit ayırmak ve plan yapmak faydalı olabilir. Oynayacağınız oyunu çocuğun şekillendirmesi, yönetmesi ve sizin onu takip etmeniz önemli ancak bu dönemde belki birkaç öneri gerekiyor olabilir. Türk Psikologlar Derneğinin sosyal medyadan yayınladığı aktivite önerilerinin birkaçını paylaşacağım:
- Koltuk minderleri ile atlamalı, zıplamalı, yuvarlanmalı parkurlar hazırlayıp çocuğun enerjisini boşaltın
- Eski çarşaflardan bir çadır yapıp içinde vakit geçirin
- Eski fotoğraflara bakın
- Farklı nesnelerle müzik yapın
- Origami sayfalarından baskı yapıp, farklı origamileri deneyin
- Sevdiklerinize mektup yazın
- Ayna karşısında komik yüzler yapın
- Farklı yüz ifadelerine ait duyguları ve buna örnek olayları konuşun
- Birlikte yemek pişirin
- Okuduğunuz hikayeyi yarıda kesip sonunu hayal etmesini isteyin
- Eski dergilerden görseller kesip kolaj yapın
- Her gün farklı bir spor branşını tanımak için inceleyin
- Gözünü bağlayıp kokularından nesneleri tahmin etmesini söyleyin
- Çocukken ne oynamayı sevdiğiniz hatırlayın ve çocuklarınıza çocukluk oyunlarınızı öğretin.